MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

ilgili ilk deneme 1982 yılında yapılmıştır. Ancak, o dönemde Senato’dan
geçen değişiklik tasarısı, Kongre’de kabul edilmemiştir 48 .
1985 yılında ise, Gramm-Rudman-Hollings Yasası (GRH) olarak da
bilinen Denk Bütçe ve Acil Açık Kontrol Yasası (Balanced Budget and
Emergency Deficit Control Act) her iki parlamentodan da geçerek kabul
edilmiştir. Söz konusu yasaya göre, 1986 yılından başlamak üzere beş yıllık
bir program kapsamında her bir yıl için azalarak belirlenen açık hedeflerinin
altıncı yıl olan 1991 yılında sıfırlanması öngörülmüştü. Her yıl başkan,
yasadaki hedefe uygun bütçe teklif edecek ve şayet yıl içinde bütçe
hedeflerine ulaşılamayacağı tahmin edilirse, otomatik olarak zorunlu
harcama kesintileri yapılacaktı 49 . İktidar ve muhalefet partilerinin anlaşması
sonucunda Aralık-1985’de kabul edilen ve teklif sahiplerinin soyadından
hareketle Gramm-Rudman-Hollings Denk Bütçe Yasası olarak anılan yasa,
nominal bütçe açığını her bir yıl başına yaklaşık 35 milyon dolar düzeyinde
azaltmayı ve 1991 yılında dengeyi sağlamayı zorunlu kılıyordu 50 . Ancak,
GRH Yasası’nın 1985 yılında yürürlüğe konulmasından 2 yıl sonra
hedeflerde sapma olduğunun görülmesinin üzerine 1987 yılında, GRH II
olarak da ifade edilen Denk Bütçe Yenileme Yasası (The Balanced Budget
Reaffirmation Act)’nın yürürlüğe konulması ile hedeflerde revizyona
gidilmiştir. GRH I ve GRH II’nin uygulama sonuçlarına bakıldığında,
hedeflenen denk bütçeye ulaşılamadığı görülmektedir.
Gramm-Rudman-Hollings yasasından beklenen sonuçlara
ulaşılamayınca, 1990 yılında başka bir yasa yürülüğe konulmuştur. Bu yasa
ise, 1990 tarihli Bütçe Uygulama Yasası (Budget Enforcement Act)’dır.
Gramm-Rudman-Hollings (GRH) yasasının yerini alan bu yeni yasa, dikkati
açıklardan mali kurallara ve harcama kontrolüne çekmiştir. Bütçe açığı
indiriminin BEA uygulama sürecinin bir sonucu olması bekleniyorken,
48 James M. POTERBA, Do Budget Rules Work?, Burch Working Paper, No: b96-12,
Robert D. Burch Center for Tax Policy and Public Finance, April 1996, s.15-16.
49 WROBEL, a.g.e., s.4.
50 William G. DEWALD, “Real Budget Deficit Implications of Gramm-Rudman-Hollings”,
Federal Reserve Bank of Richmond, s.33. Erişim: 15.10.2005,
http://www.richmondfed.org/publications/economic_research/economic_review/pdfs/er72020
3.pdf.
154