MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

Türkiye’de KKBG’nin yüzde dağılımına bakıldığında, en büyük paya
konsolide bütçenin sahip olduğu görülmektedir. 1980’li yılların başlarında
KİT’ler ve ardından konsolide bütçe büyüklük itibarıyla ilk sırada yer
alırken, sonraki yıllarda KİT’lerin payının azaldığı dikkati çekmektedir.
1991 yılından itibaren ise, sosyal güvenlik kuruluşlarının açık artışı
nedeniyle dağılım içindeki payının yükseldiği göze çarpmaktadır. Son
yıllarda ise hem KİT hem de sosyal güvenlik kuruluşlarının açıkları alınan
tedbirler sayesinde azaltılmaya çalışılmış ve bu konuda önemli düzeyde
başarı sağlanmıştır.
Aşağıdaki grafikde ise, 1990-2004 yılları itibarıyla KKBG’nin
GSMH’ya olan oranının gelişimi yer almaktadır. Grafikten de izlenebileceği
üzere özellikle 2001 sonrasında KKBG/GSMH oranı düşme eğilimine girmiş
bulunmaktadır. Ayrıca, kamu faiz dışı borçlanma gereğinin GSMH’ya
oranının IMF tarafından hedef olarak ulaşılması istenen % 6.5 oranını da son
yıllar itibarıyla gerçekleştirildiği gözlenmektedir.
Grafik 2 : KKBG’nin GSMH’ya Oranı (1990-2004)
%
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
-5,0
-10,0
-15,0
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
Yıllar
TOPLAM KAMU KESİMİ BORÇ. GEREĞİ
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
TOPLAM KAMU FAİZ DIŞI BORÇ.GEREĞİ
KKBG’nin en önemli kalemi olarak konsolide bütçe kalemi karşımıza
çıkmaktadır. Konsolide bütçe kapsamında gelir-gider dengesizliği arttıkça,
KKBG’nin miktarı da genişlemektedir.
292