MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

Kanunu’nda söz konusu vergi oranı %10 iken, Anayasada yapılan bu
değişiklik ile Bakanlar Kuruluna verilen yetki devri sonucunda bu oran mal
ve hizmet türlerine göre farklılaştırılarak oran sayısı arttırılmıştır.
Anayasanın 64. maddesinde yapılan değişikliğin gerekçesi ise şu
şekilde sunulmuştur 104 :
“Parlamenter rejimlerde, kanun yapmanın belli usullere uyulmak
zorunluluğu sebebiyle, bir zaman aldığı ve gecikmeler meydana getirdiği bir
gerçektir. Değişen iktisadi ve sosyal şartların gereği olarak, bazı hukuk
kurallarının bu usuller dışında yürürlüğe konulabilmesi çağdaş Devlet
anlayışının tabii bir sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Anayasanın 5’inci maddesi (Madde-5: “Yasama yetkisi Türkiye Büyük
Millet Meclisi’nindir. Bu yetki devredilemez.” ) hükmünün prensibini
bozmamak ve herhalde önceden yasama meclislerince esasları bir kanunla
tespit olunan sınırlar içinde kalmak kaydıyle Hükümete kanun hükmünde
kararnameler çıkarma yetkisinin verilmesi ve bu yetkiyi düzenleyen hükmün,
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin genel olarak görev ve yetkilerini belirleyen
64’üncü maddesine eklenmesi uygun görülmüştür. TBMM bir “Yetki
Kanunu” ile belli konularda Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde
kararname çıkarma yetkisi verebilecektir. Yetki Kanununda çıkarılacak
kararnamelerin amacı, kapsamı ve ilkeleriyle bu yetkiyi kullanma süresinin
ve yürürlükten kadırılacak kanun hükümlerinin açıkça gösterilmesi
gerekir….”
Yukarıda 64. madde değişikliğinin gerekçesinde belirtildiği üzere,
böyle bir değişikliğe gidilerek Bakanlar Kurulu’na kanun hükmünde
kararname çıkarma yetkisinin verilmesinin temel nedeni, kanun yapmanın
veya bir kanun hükmünde değişikliğe gitmenin belirli kurallara uymayı
zorunlu kılması nedeniyle uzun bir süreci gerektirmesidir. Ayrıca bu
değişikliğin, “çağdaş Devlet anlayışı” nın tabii bir sonucu olarak ortaya
çıktığı savunulmaktadır. Belki bazı durumlar için, ivedilik gereği kanun
hükmünde kararname çıkarmak daha yararlı olabilir. Ancak, kanun
hükmünde kararnamelerle sadece Anayasanın birinci ve ikinci bölümünde
yer alan temel hak ve hürriyetlerle, dördüncü bölümünde yer alan siyasi hak
ve ödevler düzenlenemeyecektir. Bütçe ile ilgili hükümler ise bu bölümler
dışında yer almaktadır. Dolayısıyla, devlet bütçesini ilgilendiren konularda
104 ÖZTÜRK, a.g.e., s.123-124.
376