MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

Literatürde değişik bütçe açığı tanımları kullanılmaktadır; ancak bu
tanımların hangi bağlamda yapıldıklarının belirginlik kazanması
gerekmektedir. Alternatif bütçe açığı tanımlamaları önemli ölçüde farklı
yaklaşımlara sahiptirler; bu nedenle, literatürde, belirlenen amaçlar için
çeşitli tanımların kullanılmasının uygunluğu ve farklı yaklaşımların nispi
üstünlüklerinin geçerliliği konusunda önemli tartışmalar yapılmakta ve
alternatif bütçe açığı kavramları ve alternatif ölçüler, iktisat politikalarının
oluşturulması açısından son derece önemli hale gelmektedir. Doğru bütçe
açığı tanımlarının yapılması ve yapılan tanımların yanlış yönlendirici özellik
taşımaması için, söz konusu alternatif kavramlar ve ölçümler üzerinde
durulması önem taşımaktadır 15 .
Mali açığı tespit etmeyi hedefleyen alternatif ölçüler arasındaki
farklılıklar, maliye politikası hakkında ülkeler arasında önemli
karşılaştırmalar yapılmadan ve faydalı genel sonuçlar çıkarılmadan önce
açığa kavuşturulmalıdır. Mali açık aşağıdaki Şekil 2 yardımıyla da
gösterilmeye çalışıldığı üzere, üç ölçü kullanılarak
değerlendirilebilmektedir 16 :
- Açık, belli kapsamdaki kamu kesimi için tanımlanmalıdır,
- Kamu kesiminin kapsamı veya büyüklüğü ile kompozisyonu
tanımlanmalıdır,
- Açığın büyüklüğünün değerlendirilmesi için uygun zaman ufkunun
belirlenmesi gerekmektedir.
15 M. Hanifi ASLAN, Enflasyonist Finansman Politikası, Ak-Bil Yayıncılık, Bursa, Mayıs
1997, s.16.
16 Mario I. BLEJER - Andrienne CHEASTY, “The Measurement of Fiscal Deficits:
Analytical and Methodological Issues”, Journal of Economic Literature, Vol: 24, December
1991, s.1644.
15