MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye Bakanlığı

- Bütçe hazırlama, uygulama ve raporlamaya ilişkin kuralların açıkça
belirlenmesi,
- Devletin hesaplarının bağımsız dış denetime tabi olması,
şeklinde belirtilebilir. Mali saydamlığın sağlanması, bir ülkede mali
disiplinin tesisinde temel önceliklerden birisi olduğu için, ülke yönetimleri
açısından yukarıdaki prensiplere uyulması önem arz etmektedir.
Barry Potter tarafından yapılan “Mali Saydamlık, Mali Kurallar ve
Küreselleşme: Gelişmekte Olan ve Geçiş Ekonomileri İçin Bir Yol” başlıklı
çalışmada, mali saydamlık, mali kurallar ve küreselleşmenin maliye
politikası uygulamaları üzerindeki etkileri ve gelişmiş, geçiş ve gelişmekte
olan ülkelerdeki mali yönetimin uygulaması incelenmekte ve mali kuralları
da kapsayan mali yönetim reformlarının uygun düzen ve zamanlama
açısından geçiş ve gelişmekte olan ülkelerin izlemesi önerilen en iyi yolun
ne olduğu ortaya konulmaya çalışılmaktadır.
Potter tarafından gerçekleştirilen çalışmanın sonuçları, özellikle
gelişmekte olan bir ülkede mali kuralların uygulamaya konulmasından önce
bazı dikkat edilmesi gereken konuları ortaya koymaktadır. Potter’ın
çalışmasında mali şeffaflık uygulaması ve mali kurallar uygulamasından
çıkarılan dersler altı temel konu üzerinde şu şekilde belirtilmiştir 151 :
Birincisi; geçiş ekonomileri veya gelişmekte olan ülkelerin
etkinliklerini denetlemek için politika oluşumu ve bütçe yönetimi arasında
yeterli ölçüde şeffaf mekanizmalara sahip oluncaya kadar mali kuralları
uygulama çabasına girmeleri yanlış olacaktır. Hatta güvenilir olmayan mali
kurallar oluşturmak, verimlilik karşıtı bir etki bile doğurabilir: Mali
saydamlığa kurallar olmadan sahip olmak mümkündür ancak; mali
kuralların, şeffaflık olmadan uygulanmasının anlamlı olması ise çok açık
değildir.
İkincisi; kapsamlı ve gözden geçirilmiş ve düzenli olarak yayımlanan
mali veriler olmadan, hiçbir ülke ne şeffaflık ne de mali kurallar gibi
reformları uygulamaya koyamaz ve bunların güvenilirliği sağlamasını
bekleyemez. Temel mali verilerin önemine ilişkin diğer bir unsur, koşullu
yükümlülükler ve yarı mali harcamalar hakkındaki güvenilir bilgidir.
151 POTTER, a.g.m., s.14-15.
112