Zoran Sulejmanbov - Sudija Izvestitel - kniga II (p.1232)

Spored ~len 32 stav 1 od Ustavot, sekoj ima pravo na rabota,
sloboden izbor na vvrabotuvawe, za{tita pri raboteweto i materijalna
obezbednost za vreme na privremena nevrabotenost. Spored stav 2
na ovoj ~len sekomu, pod ednakvi uslovi, mu e dostapno sekoe rabotno
mesto, a spored stav 3 na ovoj ~len sekoj vraboten ima pravo na soodvetna
zarabotuva~ka. Spored stav 5 na istiot ~len ostvaruvaweto na pravata
na vrabotenite i nivnata polo`ba se ureduvaat so zakon i so kolektivni
dogovori.
Soglasno ~len 34 od Ustavot, gra|anite imaat pravo na socijalna
sigurnost i socijalno osiguruvawe utvrdeni so zakon i so kolektiven
dogovor.
Vo ~len 35 stav 1 od Ustavot e utvrdeno deka Republikata se
gri`i za socijalnata za{tita i socijalnata sigurnost na gra|anite
soglasno so na~eloto na socijalna pravednost.
Od navedenite ustavni odredbi, pokraj drugoto proizleguva
deka Ustavot go proklamira i utvrduva pravo na gra|anite na socijalna
sigurnost i socijalno osiguruvawe. Ustavot isto taka ja proklamira
gri`ata na Republikata za socijalna za{tita i socijalna sigurnost,
koja se ostvaruva vrz na~eloto na socijalna pravednost.
Spored toa proklamiraweto na navedenite ustavni principi
proizleguva od socijalniot karakter na dr`avata, a vidovite na pravata
od socijalno osiguruvawe, na~inot, postapkata i uslovite za ostvaruvawe
na ovie prava se rezervirani za zakonodavnata vlast.
Penziskoto i invalidskoto osiguruvawe kako elemeni na pravoto
od socijalnot osiguruvawe e predmet na ureduvawe so Zakonot za
penziskoto i invalidskoto osiguruvawe.
Spored ~len 1 od navedeniot zakon se ureduva zadol`itelnoto
penzisko i invalidsko osiguruvawe na rabotnicite vo raboten odnos i
na fizi~kite lica koi vr{at dejnost, osnovite na kapitalno finansirano
penzisko osiguruvawe, kako i posebnite uslovi pod koi oddelni
kategorii na osigurenici go ostvaruvaat pravoto od penziskokto i
invalidskoto osiguruvawe.
Vo delot III Steknuvawe i utvrduvawe na pravata od Zakonot,
odnosno vo ~len 18 e predvideno pravoto na namaluvawe na starosnata
granica na osigurenikot na kogo sta`ot na osiguruvawe mu se smeta so
zgolemeno traewe, pri {to starosnata granica se namaluva za po edna
godina vo zavisnost od te`inata na rabotnite zada~i na rabotnoto
mesto.
Sodr`inata na osporenata odredba od ~len 18 od Zakonot i
pokraj faktot {to Zakonot pove}e pati e menuvan i dopolnuvan ne
pretrpel nikakva izmena, odnosno predvidenite prava i obemot na
negovoto ostvaruvawe ostanal ist {to vpro~em i podnositelot na inicijativata
go ima konstatirano.
Vo Glava IV Steknuvawet i ostvaruvawe na pravata na opredeleni
kategorii na osigurenici pod posebni uslovi“ od Zakonot e utvr-
1105