Zoran Sulejmanbov - Sudija Izvestitel - kniga II (p.1232)

zija, dodeka e vo raboten odnos ili dodeka vr{i dejnost so polno rabotno
vreme vo Republika Makedonija ili raboti vo stranstvo, mu se isplatuva
30% od penzijata.
Soglasno stavot 2 na ovoj ~len, na korisnik na penzija od stavot
1 na ovoj ~len koj raboti polovina od polnoto rabotno vreme, mu se
isplatuva 50% od penzijata, a za rabota pomalku od polovina od polnoto
rabotno vreme, mu se isplatuva 70% od penzijata.
Spored stav 3 na istiot ~len, dokolku korisnik na invalidska,
odnosno semejna penzija ne se javi na zadol`itelen kontrolen pregled
mu se zapira isplatata na penzijata. Dokolku korisnikot na penzija ne
se javi na zadol`itelen kontrolen pregled poradi opravdani pri~ini
(bolni~ko lekuvawe vo zemjata ili stranstvo), nema da se zapre isplatata
na penzijata do zavr{uvaweto na lekuvaweto, odnosno javuvaweto
na zadol`itelen kontrolen pregled.
4. Spored osnovnite odredbi na Ustavot, Republika Makedonija,
pokraj drugoto, e i socijalna dr`ava, a kako temelni vrednosti na
ustavniot poredok na Republika Makedonija se utvrdeni humanizmot,
socijalnata pravda i solidarnosta.
So cel da se ostvarat ovie ustavni pretpostavki, vo ~len 34 od
Ustavot se garantira pravoto na gra|anite na socijalna sigurnost i socijalno
osiguruvawe koi se utvrduvaat so zakon i so kolektiven
dogovor.
Spored ~len 35 stav 1 od Ustavot, Republikata se gri`i za socijalnata
za{tita i socijalnita sigurnost na gra|anite soglasno so na-
~eloto na socijalna pravednost.
Od navedenite ustavni odredbi proizleguva deka Ustavot go
proklamira i utvrduva op{tiot princip na pravoto na gra|anite na
socijalna sigurnost i socijalno osiguruvawe koe e prepu{teno na ureduvawe
so zakon i kolektiven dogovor. Ustavot, isto taka ja proklamira
gri`ata na Republikata za socijalna za{tita i socijalna sigurnost
na gra|anite, koja se ostvaruva vrz osnova na na~eloto na socijalna
pravednost. Spored toa, proklamacijata na tie ustavni principi
proizleguva od socijalniot karakter na dr`avata, a vidovite na pravata
od socijalnoto osiguruvawe, na~inot, postapkata i uslovite za ostvaruvaweto
na ovie prava na gra|anite se rezervirani za zakonodavnata
vlast koja gi ureduva relevantnite odnosi od zna~ewe za ostvaruvawe
na socijalnata sigurnost na gra|anite.
Penziskoto i invalidskoto osiguruvawe kako element na pravoto
na socijalnoto osiguruvawe e predmet na ureduvawe so Zakonot za
penziskoto i invalidskoto osiguruvawe.
So ovoj zakon se ureduva zadol`itelnoto penzisko i invalidsko
osiguruvawe na rabotnicite vo raboten odnos i na fizi~kite lica koi
vr{at dejnost, osnovite na kapitalnoto finansirano penzisko osiguruvawe,
kako i posebnite uslovi pod koi oddelni kategorii na osigu-
571