Zoran Sulejmanbov - Sudija Izvestitel - kniga II (p.1232)

garanciite za ostvaruvawe na pravata i vrz zakon zasnovanite interesi.
So Zakonot za krivi~nata postapka se utvrduvaat pravilata so
koi se osiguruva nikoj nevin da ne bide osuden, a na vinovnikot da mu
se izre~e krivi~na sankcija pod uslovite {to gi predviduva Krivi~niot
zakonik i vrz osnova na zakonito sprovedenata postapka.
Spored ~l. 340 st. 1 na ovoj zakon, so presudata obvinenieto se
odbiva ili obvinetiot se osloboduva od obvinenieto ili se oglasuva
za vinoven.
Vo ~l. 350 st. 1 od ovoj zakon, se utvrduva deka protiv presudata
donesena vo prv stepen ovlastenite lica mo`at da izjavat `alba vo
rok od 15 dena od denot na dostavuvaweto na prepisot na presudata.
Soglasno ~l. 351 st. 1 na istiot zakon, `alba mo`at da izjavat
strankite, branitelot, zakonskiot zastapnik na obvinetiot i o{teteniot.
Od navedenata zakonska regulativa i Zakonot vo celina, proizleguva
deka `albata na presuda na prvostepen sud e redoven praven lek,
koj ima suspenzivno i devolutivno dejstvo i so koj se napa|aat site vidovi
prvostepeni presudi. Krugot na lica koi mo`at da izjavat `alba e
{iroko postaven, odnosno `alba mo`at da izjavat strankite (ovlasteniot
tu`itel i obvinetiot), branitelot, zakonskiot zastapnik na
obvinetiot i o{teteniot, vo korist na obvinetiot i negoviot bra~en
drugar odnosno vonbra~en drugar, rodnina po krv vo prava linija, posvoitel,
posvoenik, brat, sestra i hranitel. Vlo`uvaweto na `alba
pretstavuva pravo, a ne dol`nost, poradi {to strankite mo`at da se
odre~at ili otka`at od toa pravo, {to zna~i deka podnesuvaweto na
`albata zavisi od dispozicijata na strankata. Vo ovaa smisla, samo od
dispozicijata na obvinetiot zavisi dali }e izjavi `alba protiv osloboditelna
ili odbivatelna presuda (kako {to vpro~em i se naveduva vo
inicijativata), imaj}i predvid deka Zakonot mu go dozvoluva ova
pravo, vo soglasnost so ustavnata garancija za pravoto na `alba protiv
odluki doneseni vo postapka vo prv stepen pred sud.
Soglasno ~l. 372 st. 1 od Zakonot, vtorostepeniot sud mo`e vo
sednica na sovetot ili vrz osnova na odr`an pretres da ja otfrli `albata
kako nenavremena ili kako nedozvolena, ili da ja odbie `albata
kako neosnovana i da ja potvrdi presudata na sudot od prv stepen, ili
da ja ukine ovaa presuda i predmetot da go upati do prvostepeniot sud
na povtorno sudewe i odluka, ili da ja preina~i prvostepenata
presuda.
Soglasno osporeniot ~l. 381 od Zakonot, protiv presudata na
vtorostepeniot sud e dozvolena `alba do sudot koj odlu~uva vo tret
stepen samo vo slednive slu~ai ako:
937