13.05.2013 Views

I. Actas del I Congreso Internacional "Baltasar Gracián: pensamiento

I. Actas del I Congreso Internacional "Baltasar Gracián: pensamiento

I. Actas del I Congreso Internacional "Baltasar Gracián: pensamiento

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

CARMFN COOONH<br />

Sed quia renim uerborumque iudicium in prudentia est, uocum auiem &<br />

Qumeiorum auies suitt hicHces, et qucx.1 illa cid inteüegentiam referuntur, luec ad<br />

iioluptatem, in illis raiio ¡nuenil, in his sensus artem.<br />

La distinción entre verdad y falsedad, primordial en filosofía, es el resultado<br />

de aplicar el ittdicitim. Un pasaje relativamente largo de Cicerón puede dejarlo<br />

claro (Gratar 237):<br />

nec in hac modo re, quac ad uofgi adsensum spectet el ad aurtum uoluptatem,<br />

quce dúo siuil ad iudicandum leuissima, sed ne in maximis quidem rebus quicquam<br />

adhuc inueni firmius, quod tenerem aul quod iudicium dirigerem, quam id<br />

qucxloumque milii simillimum neri nideretur, cuín ipsum illud uenim (amen in<br />

occufco lateret<br />

o Quintiliano 8, 11, 26: salen! lamen fallere similitudinum Species, ideoqtte adbibendum<br />

est eis iudicium.<br />

Pero una cosa es el iudicium cuma abstracción, y otra la realización <strong>del</strong> iudicium<br />

en cada individuo; éste está sometido a fallos, es débil (Cic, Acad. fjr. 7):<br />

etsi omnis cognitio niultis est obstructa difficultatibus eaque est el in ipsis<br />

rebus obscuritas et in iudicUs nostrts infirmaos, ut non sine causa, antiquissimi el<br />

doctissimi inuenire se posse t|uod cuperenl diffisi sunt, tamen nec illi defécenme<br />

ñeque nos stndium exquirendi defaligati relinquemus.<br />

Por esa razón, el iudicium <strong>del</strong>ie atenerse a reglas y sustentarse sobre ellas.<br />

Acompañado de regida aparece en de fin. 1, 64: cagnitianis regula et indicia ab<br />

eadem illa constituía ueri a falso distinclia traditur.<br />

La aplicación de un criterio implica naturalmente la necesidad de elegir, de<br />

tomar una decisión (decernere), lo cual supone la existencia de dos o más posibilidades<br />

sobre las que ejercer dicha facultad 1 ". Aparece con frecuencia acompañado<br />

de ofn'nio, a la que parece atribuírsele el valor de -creencia», y por tanto<br />

no resultado de la valoración intelectual. Los adjetivos que acompañan a iudicium<br />

son acer, exactus, líber (nadie se ve obligado a aplicar un criterio), modeslus<br />

/ módicas, seuerus-, son, mayoritariamente, adjetivos de significado moral o<br />

intelectual.<br />

1.2.1.2. Prudentia<br />

Su función concierne al <strong>pensamiento</strong>, puesto que la fartituda es la encargada<br />

de la acción (I'roSesl. 86): ¡loe sentiré prudentia! est, faceré fortitudinis.<br />

"' Qc, OmtorbH: ... kl aulcni csl iudicium clccli

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!