[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

dixisse perhibent, isti ad deos perferant preces hominum et inde ad homines inpetrata quae poscunt.
Indignum enim putauerunt qui ista crediderunt misceri homines diis et deos hominibus; dignum autem
misceri daemones et diis et hominibus, hinc petita qui allegent, inde concessa qui apportent; ut uidelicet
homo castus et ab artium magicarum sceleribus alienus eos patronos adhibeat, per quos illum dii
exaudiant, qui haec amant, quae ille non amando fit dignior, quem facilius et libentius exaudire debeant.
Amant quippe illi scaenicas turpitudines, quas non amat pudicitia; amant in maleficiis magorum mille
nocendi artes, quas non amat innocentia. Ergo et pudicitia et innocentia si quid ab diis inpetrare uoluerit,
non poterit suis meritis nisi suis interuenientibus inimicis. Non est quod iste poetica figmenta et theatrica
ludibria iustificare conetur. Habemus contra ista magistrum eorum et tantae apud eos auctoritatis
Platonem, si pudor humanus ita de se male meretur, ut non solum diligat turpia, uerum etiam diuinitati
existimet grata. [XIX] Porro aduersus magicas artes, de quibus quosdam nimis infelices et nimis impios
etiam gloriari libet, nonne ipsam publicam lucem testem citabo? Cur enim tam grauiter ista plectuntur
seueritate legum, si opera sunt numinum colendorum? An forte istas leges Christiani instituerunt, quibus
artes magicae puniuntur? Secundum quem alium sensum, nisi quod haec maleficia generi humano
perniciosa esse non dubium est, ait poeta clarissimus:
Testor, cara, deos et te, germana, tuumque
Dulce caput, magicas inuitam accingier artes? Illud etiam, quod alio loco de his artibus dicit:
Atque satas alio uidi traducere messes, eo quod hac pestifera scelerataque doctrina fructus alieni in alias
terras transferri perhibentur, nonne in duodecim tabulis, id est Romanorum antiquissimis legibus, Cicero
commemorat esse conscriptum et ei, qui hoc fecerit, supplicium constitutum? Postremo Apuleius ipse
numquid apud Christianos iudices de magicis artibus accusatus est? Quas utique sibi obiectas si diuinas et
pias esse nouerat et diuinarum potestatum operibus congruas, non solum eas confiteri debuit, sed etiam
profiteri, leges culpans potius, quibus haec prohiberentur et damnanda putarentur, quae haberi miranda et
ueneranda oporteret. Ita enim uel sententiam suam persuaderet iudicibus, uel, si illi secundum iniquas
leges saperent eumque talia praedicantem atque laudantem morte multarent, digna animae illius
daemones dona rependerent, pro quorum diuinis operibus praedicandis humanam uitam sibi adimi non
timeret; sicut martyres nostri, cum eis pro crimine obiceretur Christiana religio, qua nouerant se fieri
saluos et gloriosissimos in aeternum, non eam negando temporales poenas euadere delegerunt, sed potius
confitendo profitendo praedicando et pro hac omnia fideliter fortiterque tolerando et cum pia securitate
moriendo leges, quibus prohibebatur, erubescere compulerunt mutarique fecerunt. Huius autem
philosophi Platonici copiosissima et disertissima extat oratio, qua crimen artium magicarum a se alienum
esse defendit seque aliter non uult innocentem uideri nisi ea negando, quae non possunt ab innocente
committi. At omnia miracula magorum, quos recte sentit esse damnandos, doctrinis fiunt et operibus
daemonum, quos uiderit cur censeat honorandos, eos necessarios asserens perferendis ad deos precibus
nostris, quorum debemus opera deuitare, si ad Deum uerum preces nostras uolumus peruenire. Deinde
quaero, quales preces hominum diis bonis per daemones allegari putat, magicas an licitas? Si magicas,
nolunt tales; si licitas, nolunt per tales. Si autem peccator paenitens preces fundit, maxime si aliquid
magicum admisit: itane tandem illis intercedentibus accipit ueniam, quibus inpellentibus aut fauentibus se
cecidisse plangit in culpam? an et ipsi daemones, ut possint paenitentibus mereri indulgentiam, priores
agunt, quod eos deceperint, paenitentiam? Hoc nemo umquam de daemonibus dixit, quia, si ita esset,
nequaquam sibi auderent diuinos honores expetere, qui paenitendo desiderarent ad gratiam ueniae
pertinere. Ibi enim est detestanda superbia, hic humilitas miseranda.
[XX] At enim urgens causa et artissima cogit daemones medios inter deos et homines agere, ut ab
hominibus adferant desiderata, et a diis referant inpetrata. Quaenam tandem ista causa est et quanta
necessitas? Quia nullus, inquiunt, Deus miscetur homini. Praeclara igitur sanctitas Dei, qui non miscetur
homini supplicanti, et miscetur daemoni arroganti; non miscetur homini paenitenti, et miscetur daemoni
decipienti; non miscetur homini confugienti ad diuinitatem, et miscetur daemoni fingenti diuinitatem; non
miscetur homini petenti indulgentiam, et miscetur daemoni suadenti nequitiam; non miscetur homini per
philosophicos libros poetas de bene instituta ciuitate pellenti, et miscetur daemoni a principibus et
pontificibus ciuitatis per scaenicos ludos poetarum ludibria requirenti; non miscetur homini deorum
crimina fingere prohibenti, et miscetur daemoni se falsis deorum criminibus oblectanti; non miscetur
homini magorum scelera iustis legibus punienti, et miscetur daemoni magicas artes docenti et implenti;
non miscetur homini imitationem daemonis fugienti, et miscetur daemoni deceptionem hominis
aucupanti.