[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

intellegibilis pulchritudinis non refrenant, melius saltem cupiditate humanae laudis et gloriae non quidem
iam sancti, sed minus turpes sunt. Etiam Tullius hinc dissimulare non potuit in eisdem libris quod de re
publica scripsit, ubi loquitur de instituendo principe ciuitatis, quem dicit alendum esse gloria, et
consequenter commemorat maiores suos multa mira atque praeclara gloriae cupiditate fecisse. Huic igitur
uitio non solum non resistebant, uerum etiam id excitandum et accendendum esse censebant, putantes hoc
utile esse rei publicae. Quamquam nec in ipsis philosophiae libris Tullius ab hac peste dissimulet, ubi eam
luce clarius confitetur. Cum enim de studiis talibus loqueretur, quae utique sectanda sunt fine ueri boni,
non uentositate laudis humanae, hanc intulit uniuersalem generalemque sententiam: "Honos alit artes,
omnesque accenduntur ad studia gloria iacentque ea semper, quae apud quosque improbantur."
[XIV] Huic igitur cupiditati melius resistitur sine dubitatione quam ceditur. Tanto enim quisque est Deo
similior, quanto et ab hac inmunditia mundior. Quae in hac uita etsi non funditus eradicatur ex corde, quia
etiam bene proficientes animos temptare non cessat: saltem cupiditas gloriae superetur dilectione iustitiae,
ut, si alicubi iacent quae apud quosque improbantur, si bona, si recta sunt, etiam ipse amor humanae
laudis erubescat et cedat amori ueritatis. Tam enim est hoc uitium inimicum piae fidei, si maior in corde
sit cupiditas gloriae quam Dei timor uel amor, ut Dominus diceret: Quo modo potestis credere gloriam ab
inuicem expectantes et gloriam quae a solo Deo est non quaerentes? Item de quibusdam, qui in eum
crediderant et uerebantur palam confiteri, ait euangelista: Dilexerunt gloriam hominum magis quam Dei.
Quod sancti apostoli non fecerunt; qui cum in his locis praedicarent Christi nomen, ubi non solum
improbabatur (sicut ille ait: Iacentque ea semper, quae apud quosque improbantur), uerum etiam summae
detestationis habebatur, tenentes quod audierant a bono magistro eodemque medico mentium: Si quis me
negauerit coram hominibus, negabo eum coram patre meo, qui in caelis est, uel coram angelis Dei, inter
maledicta et opprobria, inter grauissimas persecutiones crudelesque poenas non sunt deterriti a
praedicatione salutis humanae tanto fremitu offensionis humanae. Et quod eos diuina facientes atque
dicentes diuineque uiuentes debellatis quodam modo cordibus duris atque introducta pace iustitiae ingens
in ecclesia Christi gloria consecuta est: non in ea tamquam in suae uirtutis fine quieuerunt, sed eam
quoque ipsam ad Dei gloriam referentes, cuius gratia tales erant, isto quoque fomite eos, quibus
consulebant, ad amorem illius, a quo et ipsi tales fierent, accendebant. Namque ne propter humanam
gloriam boni essent, docuerat eos magister illorum dicens: Cauete facere iustitiam uestram coram
hominibus, ut uideamini ab eis; alioquin mercedem non habebitis apud patrem uestrum, qui in caelis est.
Sed rursus ne hoc peruerse intellegentes hominibus placere metuerent minusque prodessent latendo, quod
boni sunt, demonstrans quo fine innotescere deberent: Luceant, inquit, opera uestra coram hominibus, ut
uideant bona facta uestra et glorificent patrem uestrum, qui in caelis est. Non ergo ut uideamini ab eis, id
est hac intentione, ut eos ad uos conuerti uelitis, quia non per uos aliquid estis; sed ut glorificent patrem
uestrum, qui in caelis est, ad quem conuersi fiant quod estis. Hos secuti sunt martyres, qui Scaeuolas et
Curtios et Decios non sibi inferendo poenas, sed inlatas ferendo et uirtute uera, quoniam uera pietate, et
innumerabili multitudine superarunt. Sed cum illi essent in ciuitate terrena, quibus propositus erat
omnium pro illa officiorum finis incolumitas eius et regnum non in caelo, sed interra; non in uita aeterna,
sed in decessione morientium et successione moriturorum: quid aliud amarent quam gloriam, qua
uolebant etiam post mortem tamquam uiuere in ore laudantium?
[XV] Quibus ergo non erat daturus Deus uitam aeternam cum sanctis angelis suis in sua ciuitate caelesti,
ad cuius societatem pietas uera perducit quae non exhibet seruitutem religionis, quam *latreian Graeci
uocant, nisi uni uero Deo, si neque hanc eis terrenam gloriam excellentissimi imperii concederet: non
redderetur merces bonis artibus eorum, id est uirtutibus, quibus ad tantam gloriam peruenire nitebantur.
De talibus enim, qui propter hoc boni aliquid facere uidentur, ut glorificentur ab hominibus, etiam
Dominus ait: Amen dico uobis, perceperunt mercedem suam. Sic et isti priuatas res suas pro re communi,
hoc est re publica, et pro eius aerario contempserunt, auaritiae restiterunt, consuluerunt patriae consilio
libero, neque delicto secundum suas leges neque libidini obnoxii; his omnibus artibus tamquam uera uia
nisi sunt ad honores imperium gloriam; honorati sunt in omnibus fere gentibus, imperii sui leges
inposuerunt multis gentibus, hodieque litteris et historia gloriosi sunt paene in omnibus gentibus: non est
quod de summi et ueri Dei iustitia conquerantur; perceperunt mercedem suam.
[XVI] Merces autem sanctorum longe alia est etiam hic opprobria sustinentium pro ueritate Dei, quae
mundi huius dilectoribus odiosa est. Illa ciuitas sempiterna est; ibi nullus oritur, quia nullus moritur; ibi
est uera et plena felicitas, non dea, sed donum Dei; inde fidei pignus accepimus, quandiu peregrinantes
eius pulchritudini suspiramus; ibi non oritur sol super bonos et malos, sed sol iustitiae solos protegit