[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

Domus enim Dauid propter genus Dauid; domus autem Dei eadem ipsa propter templum Dei de
hominibus factum, non de lapidibus, ubi habitet in aeternum populus cum Deo et in Deo suo, et Deus cum
populo atque in populo suo; ita ut Deus sit implens populum suum, et populus plenus Deo suo, cum Deus
erit omnia in omnibus, ipse in pace praemium, qui uirtus in bello. Ideo cum in uerbis Nathan dictum sit:
Et nuntiabit tibi Dominus, quoniam domum aedificabis ipsi, postea dictum est in uerbis Dauid: Quoniam
tu dominus omnipotens Deus Israel, reuelasti aurem serui tui dicens: Domum aedificabo tibi. Hanc enim
domum et nos aedificamus bene uiuendo, et Deus ut bene uiuamus opitulando; quia nisi Dominus
aedificauerit domum, in uanum laborarunt aedificantes eam. Cuius domus cum uenerit ultima dedicatio,
tunc fiet illud, quod hic per Nathan locutus est Deus dicens: Et ponam locum populo meo Israel, et
plantabo illum, et inhabitabit seorsum, et non sollicitus erit ultra, et non apponet filius iniquitatis
humiliare eum, sicut ab initio a diebus, quibus constitui iudices super populum meum Israel.
[XIII] Hoc tam magnum bonum quisquis in hoc saeculo et in hac terra sperat, insipienter sapit. An
quispiam putabit in pace regni Salomonis id esse completum? Pacem quippe illam scriptura in umbra
futuri excellenti praedicatione commendat. Sed huic suspicioni uigilanter occursum est, cum, postea
quam dictum est: Et non apponet filius iniquitatis humiliare eum, continuo subiunctum est: Sicut ab initio
a diebus, quibus constitui iudices super populum meum Israel. Iudices namque, priusquam reges ibi esse
coepissent, super illum populum fuerant constituti, ex quo terram promissionis accepit. Et utique
humiliabat eum filius iniquitatis, hoc est hostis alienigena, per interualla temporum, quibus leguntur paces
alternasse cum bellis; et inueniuntur illic pacis tempora prolixiora quam Salomon habuit, qui quadraginta
regnauit annos; nam sub eo iudice, qui est appellatus Aod, octoginta anni pacis fuerunt. Ab sit ergo ut
Salomonis tempora in hac promissione praedicta esse credantur; multo minus itaque cuiuslibet regis
alterius. Non enim quisquam eorum in tanta, quanta ille, pace regnauit; nec umquam omnino gens illa ita
regnum tenuit, ut sollicita non fuerit ne hostibus subderetur; quia in tanta mutabilitate rerum humanarum
nulli aliquando populo concessa est tanta securitas, ut huic uitae hostiles non formidaret incursus. Locus
ergo iste, qui promittitur tam pacatae ac securae habitationis, aeternus est aeternisque debetur in matre
Hierusalem libera, ubi erit ueraciter populus Israel; hoc enim nomen interpretatur "uidens Deum"; cuius
praemii desiderio pia per fidem uita in hac aerumnosa peregrinatione ducenda est.
[XIV] Procurrente igitur per tempora ciuitate Dei, primo in umbra futuri, in terrena scilicet Hierusalem,
regnauit Dauid. Erat autem Dauid uir in canticis eruditus, qui harmoniam musicam non uulgari uoluptate,
sed fideli uoluntate dilexerit eaque Deo suo, qui uerus est Deus, mystica rei magnae figuratione seruierit.
Diuersorum enim sonorum rationabilis moderatusque concentus concordi uarietate compactam bene
ordinatae ciuitatis insinuat unitatem. Denique omnis fere prophetia eius in psalmis est, quos centum
quinquaginta liber continet, quem psalmorum uocamus. In quibus nonnulli uolunt eos solos factos esse a
Dauid, qui eius nomine inscripti sunt. Sunt item qui putant non ab eo factos, nisi qui praenotantur: Ipsius
Dauid; qui uero habent in titulis: Ipsi Dauid, ab aliis factos personae ipsius fuisse coaptatos. Quae opinio
uoce euangelica Saluatoris ipsius refutatur, ubi ait, quod ipse Dauid in spiritu Christum dixerit esse
Dominum suum; quoniam psalmus centensimus nonus sic incipit: Dixit Dominus Domino meo: Sede a
dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. Et certe idem psalmus non habet in
titulo: Ipsius Dauid, sed: Ipsi Dauid, sicut plurimi. Mihi autem credibilius uidentur existimare, qui omnes
illos centum et quinquaginta psalmos eius operi tribuunt eumque aliquos praenotasse etiam nominibus
aliorum aliquid, quod ad rem pertineat, figurantibus, ceteros autem nullius hominis nomen in titulis
habere uoluisse, sicut ei uarietatis huius dispositionem, quamuis latebrosam, non tamen inanem Dominus
inspirauit. Nec mouere debet ad hoc non credendum, quod nonnullorum nomina prophetarum, qui longe
post Dauid regis tempora fuerunt, quibusdam psalmis in eo libro leguntur inscripta et quae ibi dicuntur
uelut ab eis dici uidentur. Neque enim non potuit propheticus spiritus prophetanti regi Dauid haec etiam
futurorum prophetarum nomina reuelare, ut aliquid, quod eorum personae conueniret, prophetice
cantaretur; sicut rex Iosias exorturus et regnaturus post annos amplius quam trecentos cuidam prophetae,
qui etiam facta eius futura praedixit, cum suo nomine reuelatus est.
[XV] Nunc iam expectari a me uideo, ut hoc loco libri huius aperiam quid in psalmis Dauid de Domino
Iesu Christo uel eius ecclesia prophetauerit. Ego autem ut hoc non ita faciam, sicut uidetur ipsa expectatio
postulare (quamuis iam in uno fecerim), copia quam inopia magis impedior. Omnia enim ponere uitandae
prolixitatis causa prohibeor; uereor autem ne, cum aliqua elegero, multis, qui ea nouerunt, uidear magis
necessaria praeterisse; deinde (quia testimonium, quod profertur, de contextione totius psalmi debet
habere suffragium, ut certe nihil sit quod ei refragetur, si non omnia suffragantur), ne more centonum ad