[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

nomen Domini Dei? Hoc est quippe in hoc mundo peregrinantis ciuitatis Dei totum atque summum in hac
mortalitate negotium, quod per unum hominem, quem sane occisi resurrectio genuit, commendandum
fuit. Homo quippe ille unus totius supernae ciuitatis est unitas, nondum quidem conpleta, sed praemissa
ista prophetica praefiguratione conplenda. Filius ergo Cain, hoc est filius possessionis, (cuius nisi
terrenae?) habeat nomen in ciuitate terrena, quia in eius nomine condita est. De his est enim, de quibus
cantatur in psalmo: Inuocabunt nomina eorum in terris ipsorum; propter quod sequitur eos quod in alio
psalmo scriptum est: Domine, in ciuitate tua imaginem eorum ad nihilum rediges. Filius autem Seth, hoc
est filius resurrectionis, speret inuocare nomen Domini Dei; eam quippe societatem hominum praefigurat
quae dicit: Ego autem sicut oliua fructifera in domo Dei speraui in misericordia Dei; uanas autem glorias
famosi in terra nominis non requirat; beatus est enim uir, cuius est nomen Domini spes eius, et non
respexit in uanitates et insanias mendaces. Propositis itaque duabus ciuitatibus, una in re huius saeculi,
altera in spe Dei, tamquam ex communi, quae aperta est in Adam, ianua mortalitatis egressis, ut
procurrant et excurrant ad discretos proprios ac debitos fines, incipit dinumeratio temporum: In qua et
aliae generationes adiciuntur, facta recapitulatione ex Adam, ex cuius origine damnata, ueluti massa una
meritae damnationi tradita, facit Deus alia in contumeliam uasa irae, alia in honorem uasa misericordiae,
illis reddens quod debetur in poena, istis donans quod non debetur in gratia; ut ex ipsa etiam conparatione
uasorum irae superna ciuitas discat, quae peregrinatur in terris, non fidere libertate arbitrii sui, sed speret
inuocare nomen Domini Dei. Quoniam uoluntas in natura, quae facta est bona a Deo bono, sed mutabilis
ab inmutabili, quia ex nihilo, et a bono potest declinare, ut faciat malum, quod fit libero arbitrio, et a
malo, ut faciat bonum, quod non fit sine diuino adiutorio.
[XXII] Hoc itaque libero uoluntatis arbitrio genere humano progrediente atque crescente facta est
permixtio et iniquitate participata quaedam utriusque confusio ciuitatis. Quod malum a sexu femineo
causam rursus inuenit; non quidem illo modo quo ab initio (non enim cuiusquam etiam tunc fallacia
seductae illae feminae persuaserunt peccatum uiris;) sed ab initio quae prauis moribus fuerant in terrena
ciuitate, id est in terrigenarum societate, amatae sunt a filiis Dei, ciuibus scilicet peregrinantis in hoc
saeculo alterius ciuitatis, propter pulchritudinem corporis. Quod bonum Dei quidem donum est; sed
propterea id largitur etiam malis, ne magnum bonum uideatur bonis. Deserto itaque bono magno et
bonorum proprio lapsus est factus ad bonum minimum, non bonis proprium, sed bonis malisque
commune; ac sic filii Dei filiarum hominum amore sunt capti, atque ut eis coniugibus fruerentur, in mores
societatis terrigenae defluxerunt, deserta pietate, quam in sancta societate seruabant. Sic enim corporis
pulchritudo, a Deo quidem factum, sed temporale carnale infimum bonum, male amatur postposito Deo,
aeterno interno sempiterno bono, quem ad modum iustitia deserta et aurum amatur ab auaris, nullo
peccato auri, sed hominis. Ita se habet omnis creatura. Cum enim bona sit, et bene amari potest et male:
bene scilicet ordine custodito, male ordine perturbato. Quod in laude quadam cerei breuiter uersibus dixi:
Haec tua sunt, bona sunt, quia tu bonus ista creasti.
Nil nostrum est in eis, nisi quod peccamus amantes
Ordine neglecto pro te, quod conditur abs te. Creator autem si ueraciter ametur, hoc est si ipse, non aliud
pro illo quod non est ipse, ametur, male amari non potest. Nam et amor ipse ordinate amandus est, quo
bene amatur quod amandum est, ut sit in nobis uirtus qua uiuitur bene. Vnde mihi uidetur, quod definitio
breuis et uera uirtutis ordo est amoris; propter quod in sancto cantico canticorum cantat sponsa Christi,
ciuitas Dei: Ordinate in me caritatem. Huius igitur caritatis, hoc est dilectionis et amoris, ordine
perturbato Deum filii Dei neglexerunt et filias hominum dilexerunt. Quibus duobus nominibus satis
ciuitas utraque discernitur. Neque enim et illi non erant filii hominum per naturam; sed aliud nomen
coeperant habere per gratiam. Nam in eadem scriptura, ubi dicti sunt dilexisse filias hominum filii Dei,
idem dicti sunt etiam angeli Dei. Vnde illos multi putant non homines fuisse, sed angelos.
[XXIII] Quam quaestionem nos transeunter commemoratam in tertio huius operis libro reliquimus
insolutam, utrum possint angeli, cum spiritus sint, corporaliter coire cum feminis. Scriptum est enim: Qui
facit angelos suos spiritus, id est eos, qui natura spiritus sunt, facit esse angelos suos, iniungendo eis
officium nuntiandi. Qui enim Graece dicitur *a)/ggelos, quod nomen Latina declinatione angelus
perhibetur, Latina lingua nuntius interpretatur. Sed utrum eorum corpora consequenter adiunxerit
dicendo: Et ministros suos ignem ardentem, an quod caritate tamquam igne spiritali feruere debeant
ministri eius, ambiguum est. Apparuisse tamen hominibus angelos in talibus corporibus, ut non solum
uideri, uerum etiam tangi possent, eadem ueracissima scriptura testatur. Et quoniam creberrima fama est
multique se expertos uel ab eis, qui experti essent, de quorum fide dubitandum non esset, audisse