[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

defuncto nullus inueniebatur anhelitus; hominum tamen uoces, si clarius loquerentur, tamquam de
longinquo se audire postea referebat. Cum itaque corpus etiam nunc quibusdam, licet in came corruptibili
hanc aerumnosam ducentibus uitam, ita in plerisque motionibus et affectionibus extra usitatum naturae
modum mirabiliter seruiat: quid causae est, ut non credamus ante inoboedientiae peccatum
corruptionisque supplicium ad propagandam prolem sine ulla libidine sermre uoluntati humanae humana
membra potuisse? Donatus est itaque homo sibi, quia deseruit Deum placendo sibi, et non oboediens Deo
non potuit oboedire nec sibi. Hinc euidentior miseria, qua homo non uiuit ut uult. Nam si ut uellet uiueret,
beatum se putaret; sed nec sic tamen esset, si turpiter uiueret.
[XXV] Quamquam si diligentius adtendamus, nisi beatus non uiuit ut uult, et nullus beatus nisi iustus.
Sed etiam ipse iustus non uiuet ut uult, nisi eo peruenerit, ubi mori falli offendi omnino non possit eique
sit certum ita semper futurum. Hoc enim natura expetit, nec plene atque perfecte beata erit nisi adepta
quod expetit. Nunc uero quis hominum potest ut uult uiuere, quando ipsum uiuere non est in potestate?
Viuere enim uult, mori cogitur. Quo modo ergo uiuit ut uult, qui non uiuit quamdiu uult? Quod si mori
uoluerit, quo modo potest ut uult uiuere, qui non uult uiuere? Et si ideo mori uelit, non quo nolit uiuere,
sed ut post mortem melius uiuat: nondum ergo ut uult uiuit, sed cum ad id quod uult moriendo peruenerit.
Verum ecce uiuat ut uult, quoniam sibi extorsit sibique imperauit non uelle quod non potest, atque hoc
uelle quod potest (sicut ait Terentius:
Quoniam non potest id fieri quod uis.
Id uelis quod possis): num ideo beatus est; quia patienter miser est? Beata quippe uita si non amatur, non
habetur. Porro si amatur et habetur, ceteris omnibus rebus excellentius necesse est ametur, quoniam
propter hanc amandum est quidquid aliud amatur. Porro si tantum amatur, quantum amari digna est (non
enim beatus est, a quo ipsa beata uita fion amatur ut digna est): fieri non potest, ut eam, qui sic amat, non
aeternam uelit. Tunc igitur beata erit, quando aeterna erit.
[XXVI] Viuebat itaque homo in paradiso sicut uolebat, quamdiu hoc uolebat quod Deus iusserat; uiuebat
fruens Deo, ex quo bono erat bonus; uiuebat sine ulla egestate, ita semper uiuere habens in potestate.
Cibus aderat ne esuriret, potus ne sitiret, lignum uitae ne illum senecta dissolueret. Nihil corruptionis in
corpore uel ex corpore ullas molestias ullis eius sensibus ingerebat. Nullus intrinsecus morbus, nullus
ictus metuebatur extrinsecus. Summa in carne sanitas, in animo tota tranquillitas. Sicut in paradiso nullus
aestus aut frigus, sic in eius habitatore nulla ex cupiditate uel timore accidebat bonae uoluntatis offensio.
Nihil omnino triste, nihil erat inaniter laetum. Gaudium uerum perpetuabatur ex Deo, in quem flagrabat
caritas de corde puro et conscientia bona et fide non ficta, atque inter se coniugum fida ex honesto amore
societas, concors mentis corporisque uigilia et mandati sine labore custodia. Non lassitudo fatigabat
otiosum, non somnus premebat inuitum. In tanta facilitate rerum et felicitate hominum absit ut
suspicemur non potuisse prolem seri sine libidinis morbo, sed eo uoluntatis nutu mouerentur membra illa
quo cetera, et sine ardoris inlecebroso stimulo cum tranquillitate animi et corporis nulla corruptione int
egritatis infunderetur gremio maritus uxoris. Neque enim quia experientia probari non potest, ideo
credendum non est, quando illas corporis partes non ageret turbidus calor, sed spontanea potestas, sicut
opus esset, adhiberet, ita tunc potuisse utero coniugis salua integritate feminei genitalis uirile semen
inmitti, sicut nunc potest eadem integritate salua ex utero uirginis fluxus menstrui cruoris emitti. Eadem
quippe uia posset illud inici, qua hoc potest eici. Vt enim ad pariendum non doloris gemitus, sed
maturitatis inpulsus feminea uiscera relaxaret, sic ad fetandum et concipiendum non libidinis appetitus,
sed uoluntarius usus naturam utramque coniungeret. De rebus loquimur nunc pudendis et ideo, quamuis,
antequam earum puderet, quales esse potuissent coniciamus ut possumus, tamen necesse est, ut nostra
disputatio magis frenetur ea, quae nos reuocat, uerecundia, quam eloquentia, quae nobis parum suppetit,
adiuuetur. Nam cum id quod dico nec ipsi experti fuerint, qui experiri potuerunt &ltquoniam
praeoccupante peccato exilium de paradiso ante meruerunt, quam sibi in opere serendae propaginis
tranquillo arbitrio conuenirentn, quo modo nunc, cum ista commemorantur, sensibus occunit humanis nisi
experientia libidinis turbidae, non coniectma placidae uoluntatis? Hinc est quod inpedit loquentem pudor,
etsi non deficiat ratio cogitantem. Verum tamen omnipotenti Deo, summo ac summe bono creatori
omnium naturarum, uoluntatum autem bonarum adiutori et remuneratori, malarum autem relictori et
damnatori, utrarumque ordinatori, non defuit utique consilium, quo certum numerum ciuium in sua
sapientia praedestinatum etiam ex damnato genere humano suae ciuitatis impleret, non eos iam meritis,
quando quidem uniuersa massa tamquam in uitiata raffice damnata est, sed gratia discernens et liberatis
non solum de ipsis, uerum etiam de non liberatis, quid eis largiatur, ostendens. Non enim debita, sed