[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

[XXII] Hoc responso promissionis accepto migrauit Abraham et mansit in alio eiusdem terrae loco, iuxta
quercum Mambre, quae erat Chebron. Deinde ab hostibus, qui Sodomis inruerant, cum quinque reges
aduersus quattuor bellum gererent et uictis Sodomitis etiam Loth captus esset, liberauit eum Abraham
adductis secum in proelium trecentis decem et octo uernaculis suis et uictoriam fecit regibus Sodomorum
nihilque spoliorum auferre uoluit, cum rex cui uicerat obtulisset. Sed plane tunc benedictus est a
Melchisedech, qui erat sacerdos Dei excelsi; de quo in epistula, quae inscribitur ad Hebraeos, quam plures
Pauli apostoli esse dicunt, quidam uero negant, multa et magna conscripta sunt. Ibi quippe primum
apparuit sacrificium, quod nunc a Christianis offertur Deo toto orbe terrarum, impleturque illud, quod
longe post hoc factum per prophetiam dicitur ad Christum, qui fuerat adhuc uenturus in carne: Tu es
sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech; non scilicet secundum ordinem Aaron, qui ordo
fuerat auferendus inlucescentibus rebus, quae illis umbris praenotabantur.
[XXIII] Etiam tunc factum est uerbum Domini ad Abraham in uisu. Qui cum ei protectionem
mercedemque promitteret ualde multam, ille de posteritate sollicitus quandam Eliezer uernaculum suum
futurum sibi dixit heredem, continuoque illi promissus est heres, non ille uernaculus, sed qui de ipso
Abraham fuerat exiturus, rursusque semen innumerabile, non sicut harena terrae, sed stellae caeli; ubi
mihi magis uidetur promissa posteritas caelesti felicitate sublimis. Nam quantum ad multitudinem
pertinet, quid sunt stellae caeli ad harenam terrae? nisi quis et istam comparationem in tantum esse
similem dicat, in quantum etiam stellae dinumerari non ualent, quia nec omnes eas uideri posse
credendum est. Nam quanto quisque acutius intuetur, tanto plures uidet. Vnde et acerrime cernentibus
aliquas occultas esse merito existimatur, exceptis eis sideribus, quae in alia parte orbis a nobis
remotissima oriri et occidere perhibentur. Postremo quicumque uniuersum stellarum numerum
conprehendisse et conscripsisse iactantur, sicut Aratus uel Eudoxus uel si qui alii sunt, eos libri huius
contemnit auctoritas. Hic sane illa sententia ponitur, cuius apostolus meminit propter Dei gratiam
commendandam: Credidit Abraham Deo, et deputatum est illi ad iustitiam; ne circumcisio gloriaretur
gentesque incircumcisas ad fidem Christi nollet admitti. Hoc enim quando factum est, ut credenti Abrabae
deputaretur fides ad iustitiam, nondum fuerat circumcisus.
[XXIV] In eodem uisu cum loqueretur ei Deus, etiam hoc ait ad illum: Ego Deus, qui eduxi te de regione
Chaldaeorum, ut dem tibi terram hanc, ut heres sis eius. Vbi cum interrogasset Abraham secundum quid
sciret, quod heres eius erit, dixit illi Deus: Accipe mihi iuuencam trimam et capram trimam et arietem
trimum et turturem et columbam. Accepit autem illi haec omnia et diuisit illa media et posuit ea contra
faciem alterum alteri; aues autem non diuisit. Et descenderunt, sicut scriptum est, aues supra corpora quae
diuisa erant, et consedit illis Abram. Circa solis autem occasum pauor inruit super Abram, et ecce timor
tenebrosus magnus incidit ei; et dictum est ad Abram: Sciendo scies, quia peregrinum erit semen tuum in
terra non propria, et in seruitutem redigent eos et adfligent eos quadringentis annis; gentem autem, cui
seruierint, iudicabo ego. Post haec uero exibunt hoc cum supellectili multa. Tu autem ibis ad patres tuos
cum pace nutritus in senecta bona. Quarta uero generatione conuertent se hoc. Nondum enim impleta sunt
peccata Amorrhaeorum usque adhuc. Cum autem iam sol erat ad occasum, flamma facta est, et ecce
fornax fumabunda et lampades ignis, quae pertransierunt per media diuisa illa. In die illa disposuit
Dominus Deus testamentum ad Abram, dicens: Semini tuo dabo terram hanc, a flumine Aegypti usque ad
flumen magnum flumen Euphraten, Cenaeos et Cenezaeos et Celmonaeos et Chettaeos et Pherezaeos et
Raphaim et Amorrhaeos et Chananaeos et Euaeos et Gergesaeos et Iebusaeos.
Haec omnia in uisu facta diuinitus atque dicta sunt, de quibus singulis enucleate disserere longum est et
intentionem operis huius excedit. Quod ergo satis est nosse debemus. Postea quam dictum est credidisse
Abraham Deo et deputatum illi ad iustitiam, non eum in fide defecisse, ut diceret: Dominator Domine,
secundum quid sciam, quia heres eius ero? (terrae quippe illius promissa erat hereditas) --- non enim ait:
"Vnde sciam?" quasi adhuc non crederet; sed ait: Secundum quid sciam? ut ei rei, quam crediderat, aliqua
similitudo adhiberetur, qua eius modus agnosceretur; sicut non est uirginis Mariae diffidentia quod ait:
Quo modo fiet istud, quoniam uirum non cognosco? quod enim futurum esset, certa erat; modum quo
fieret inquirebat, et hoc cum quaesisset, audiuit -: denique et hic similitudo data est de animalibus,
iuuenca et capra et ariete et duabus uolucribus, turture et columba, ut secundum haec futurum sciret, quod
futurum esse iam non ambigeret. Siue ergo per iuuencam significata sit plebs posita sub iugo legis, per
capram eadem plebs peccatrix futura, per arietem eadem plebs etiam regnatura (quae animalia propterea
trima dicuntur, quia, cum sint insignes afficuli temporum ab Adam usque ad Noe et inde usque ad
Abraham et inde usque ad Dauid, qui reprobato Saule primus in regno gentis Israeliticae Domini est