[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

curuis, sed rectis lineis longe lateque porrecta, quam nullus in mare mittat conatus hominum, sed leuet
unda, cum uenerit, naturali ordine ponderum, magisque diuina prouidentia quam humana prudentia
natantem gubernet, ne incurrat ubicumque naufragium.
Quod autem scrupulosissime quaeri solet de minutissimis bestiolis, non solum quales sunt mures et
stelliones, uerum etiam quales lucustae, scarabei, muscae denique et pulices, utrum non amplioris numeri
in arca illa fuerint, quam qui est definitus, cum hoc imperaret Deus, prius admonendi sunt, quos haec
mouent, sic accipiendum esse quod dictum est. Quae repunt super terram, ut necesse non fuerit conseruari
in arca, quae possunt in aquis uiuere, non solum mersa, sicut pisces, uerum etiam supernatantia, sicut
multae alites. Deinde cum dicitur: Masculus et femina erunt, profecto intellegitur ad reparandum genus
dici; ac per hoc nec illa necesse fuerat ibi esse, quae possunt sine concubitu de quibusque rebus uel rerum
corruptionibus nasci; uel si fuerunt, sicut in domibus esse consuerunt, sine ullo numero definito esse
potuisse; aut si mysterium sacratissimum, quod agebatur, et tantae rei figura etiam ueritate facti aliter non
posset impleri, nisi ut omnia ibi certo illo numero essent, quae uiuere in aquis natura prohibente non
possent, non fuit ista cura illius hominis uel illorum hominum, sed diuina. Non enim ea Noe capta
intromittebat, sed uenientia et intrantia permittebat. Ad hoc enim ualet quod dictum est: Intrabunt ad te;
non scilicet hominis actu, sed Dei nutu; ita sane, ut non illic fuisse credenda sint, quae sexu carent.
Praescriptum enim atque definitum est: Masculus et femina erunt. Alia sunt quippe quae de quibusque
rebus sine concubitu ita nascuntur, ut postea concumbant et generent, sicut muscae; alia uero in quibus
nihil sit maris et feminae, sicut apes. Ea porro quae sic habent sexum, ut non habeant fetum, sicut muli et
mulae, mirum si fuerunt ibi, ac non potius parentes eorum ibi fuisse suffecerit, equinum uidelicet atque
asininum genus; et si qua alia sunt, quae commixtione diuersi generis genus aliquod gignunt. Sed si et hoc
ad mysterium pertinebat, ibi erant. Habet enim et hoc genus masculum et feminam. Solet etiam mouere
nonnullos, genera escarum, quae illic habere poterant animalia, quae non nisi carne uesci putantur, utrum
praeter numerum ibi fuerint sine transgressione mandati, quae aliorum alendorum necessitas illic
coegisset includi; an uero, quod potius est credendum, praeter carnes aliqua alimenta esse potuerunt, quae
omnibus conuenirent. Nouimus enim quam multa animalia, quibus caro cibus est, frugibus pomisque
uescantur et maxime fico atque castaneis. Quid ergo mirum, si uir ille sapiens et iustus, etiam diuinitus
admonitus, quid cuique congrueret, sine carnibus aptam cuique generi alimoniam praeparauit et condidit?
Quid est autem, quo uesci non cogeret fames? aut quid non suaue ac salubre facere posset Deus, qui
etiam, ut sine cibo uiuerent, diuina facilitate donaret, nisi ut pascerentur etiam hoc inplendae figurae tanti
mysterii conueniret? Non autem ad praefigurandam ecclesiam pertinere tam multiplicia rerum signa
gestarum, nisi fuerit contentiosus, nemo permittitur opinari. Iam enim gentes ita ecclesiam repleuerunt,
mundique et inmundi, donec certum ueniatur ad finem, ita eius unitatis quadam compagine continentur, ut
ex hoc uno manifestissimo etiam de ceteris, quae obscurius aliquanto dicta sunt et difficilius agnosci
queunt, dubitare fas non sit. Quae cum ita sint, [si] nec inaniter ista esse conscripta putare quisquam uel
durus audebit, nec nihil significare cum gesta sint, nec sola dicta esse significatiua non facta, nec aliena
esse ab ecclesia significanda probabiliter dici potest; sed magis credendum est et sapienter esse memoriae
litterisque mandata, et gesta esse, et significare aliquid, et ipsum aliquid ad praefigurandam ecclesiam
pertinere. Iam usque ad hunc articulum perductus liber iste claudendus est, ut ambarum ciuitatum cursus,
terrenae scilicet secundum hominem uiuentis et caelestis secundum Deum, post diluuium et deinceps in
rebus consequentibus requiratur.
LIBER XVI
[I] Post diluuium procurrentis sanctae uestigia ciuitatis utrum continuata sint an intercurrentibus
impietatis interrupta temporibus, ita ut nullus hominum ueri unius Dei cultor existeret, ad liquidum
scripturis loquentibus inuenire difficile est, propterea quia in canonicis libris post Noe, qui cum coniuge
ac tribus filiis totidemque nuribus suis meruit per arcam uastatione diluuii liberari, non inuenimus usque
Abraham cuiusquam pietatem euidenti diuino eloquio praedicatam, nisi quod Noe duos filios suos Sem et
Iapheth prophetica benedictione commendat, intuens et praeuidens quod longe fuerat post futurum. Vnde
factum est etiam illud, et filium suum medium, hoc est primogenito iuniorem ultimoque maiorem, qui
peccauerat in patrem, non in ipso, sed in filio eius suo nepote malediceret his uerbis: Maledictus Chanaan
puer, famulus erit fratribus suis. Chanaan porro natus fuerat ex Cham, qui patris dormientis nec texerat,
sed potius prodiderat nuditatem. Vnde etiam quod secutus adiunxit benedictionem duorum maximi et