[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

insana membrorum, crepitus cymbalorum, confictio leonum uitam cuiquam pollicentur aeternam? Itane
propterea Galli abscisi huic Magnae deae seruiunt, ut significent, qui semine indigeant, terram sequi
oportere; quasi non eos ipsa potius seruitus semine faciat indigere? Vtrum enim sequendo hanc deam,
cum indigeant, semen adquirunt, an potius sequendo hanc deam, cum habeant, semen amittunt? Hoc
interpretari est an detestari? Nec adtenditur, quantum maligni daemones praeualuerint, qui nec aliqua
magna his sacris polliceri ausi sunt, et tam crudeli a exigere potuerunt. Si dea terra non esset, manus ei
homines operando inferrent, ut semina consequerentur per illam, non et sibi saeuiendo, ut semina
perderent propter illam; si dea non esset, ita fecunda fieret manibus alienis, ut non cogeret hominem
sterilem fieri manibus suis. Iam quod in Liberi sacris honesta matrona pudenda uirilia coronabat spectante
multitudine, ubi rubens et sudans, si est ulla frons in hominibus, adstabat forsitan et maritus; et quod in
celebratione nuptiarum super Priapi scapum noua nupta sedere iubebatur: longe contemptibiliora atque
leuiora sunt prae ista turpitudine crudelissima uel crudelitate turpissima, ubi daemonicis ritibus sic
uterque sexus inluditur, ut neuter suo uulnere perimatur. Ibi fascinatio timetur agrorum, hic membrorum
amputatio non timetur. Ibi sic dehonestatur nouae nuptae uerecundia, ut non solum fecunditas, sed nec
uirginitas adimatur; hic ita amputatur uirilitas, ut nec conuertatur in feminam nec uir relinquatur.
[XXV] Et Attis ille non est cornmemoratus nec eius ab isto interpretatio requisita est, in cuius dilectionis
memoriam Gallus absciditur. Sed docti Graeci atque sapientes nequaquam rationem tam sanctam
praeclaramque tacuerunt. Propter uernalem quippe faciem terrae, quae ceteris est temporibus pulchrior,
Porphyrius, philosophus nobilis, Attin flores significare perhibuit, et ideo abscisum, quia flos decidit ante
fructum. Non ergo ipsum hominem uel quasi hominem, qui est uocatus Attis, sed uirilia eius flori
comparauerunt. Ipsa quippe illo uiuente deciderunt; immo uero non deciderunt neque decerpta, sed plane
discerpta sunt; nec illo flore amisso quisquam postea fructus, sed potius sterilitas consecuta est. Quid ergo
ipse reliquus, et quidquid remansit absciso? quid eo significari dicitur? qua refertur? quae interpretatio
inde profertur? An haec frustra moliendo nihilque inueniendo persuadent illud potius esse credendum,
quod de homine castrato fama iactauit litterisque mandatum est? Merito hinc auersatus est Varro noster,
neque hoc dicere uoluit; non enim hominem doctissimum latuit.
[XXVI] Itemque de mollibus eidem Matri Magnae contra omnem uirorum mulierumque uerecundiam
consecratis, qui usque in hesternum diem madidis capillis facie dealbata, fluentibus membris incessu
femineo per plateas uicosque Carthaginis etiam a propolis unde turpiter uiuerent exigebant, nihil Varro
dicere uoluit nec uspiam me legisse commemini. Defecit interpretatio, erubuit ratio, conticuit oratio. Vicit
Matris Magnae omnes deos filios non numinis magnitudo, sed criminis. Huic monstro nec Iani
monstrositas comparatur. Ille in simulacris habebat solam deformitatem, ista in sacris deformem
crudelitatem; ille membra in lapidibus addita, haec in hominibus perdita. Hoc dedecus tot Iouis ipsius et
tanta stupra non uincunt. Ille inter femineas corruptelas uno Ganymede caelum infamauit; ista tot
mollibus professis et publicis et inquinauit terram et caelo fecit iniuriam. Saturnum fortasse possemus
huic in isto genere turpissimae crudelitatis siue conferre siue praeferre, qui patrem castrasse perhibetur;
sed in Saturni sacris homines alienis manibus potius occidi quam suis abscidi potuerunt. Deuorauit ille
filios, ut poetae ferunt, et physici ex hoc interpretantur quod uolunt; ut autem historia prodit, necauit; sed
quod ei Poeni suos filios sacrificati sunt, non recepere Romani. At uero ista Magna deorum Mater etiam
Romanis templis castratos intulit atque istam saeuitiam moremque seruauit, credita uires adiuuare
Romanorum exsecando uirilia uirorum. Quid sunt ad hoc malum furta Mercurii, Veneris lasciuia, stupra
ac turpitudines ceterorum, quae proferremus de libris, nisi cotidie cantarentur et saltarentur in theatris?
Sed haec quid sunt ad tantum malum, cuius magnitudo Magnae Matri tantummodo competebat?
Praesertim quod illa dicuntur a poetis esse conficta, quasi poetae id etiam finxerint, quod ea sint diis grata
et accepta. Vt ergo canerentur uel scriberentur, sit audacia uel petulantia poetarum; ut uero diuinis rebus
et honoribus eisdem imperantibus et extorquentihus numinibus adderentur, quid est nisi crimen deorum,
immo uero confessio daemoniorum et deceptio miserorum? Verum illud, quod de abscisorum
consecratione Mater deum coli meruit, non poetae confinxerunt, sed horrere magis quam canere
maluerunt. Hisne diis selectis quisquam consecrandus est, ut post mortem uiuat beate, quibus consecratus
ante mortem honeste non potest uiuere, tam foedis superstitionibus subditus et inmundis daemonibus
obligatus? Sed haec omnia, inquit, referuntur ad mundum. Videat ne potius ad inmundum. Quid autem
non potest referri ad mundum, quod esse demonstratur in mundo? Nos autem animum quaerimus, qui
uera religione confisus non tamquam deum suum adoret mundum, sed tamquam opus Dei propter Deum
laudet mundum, et mundanis sordibus expiatus mundus perueniat ad Deum, qui condidit mundum.