[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

ne uia teneatur, inpediunt. Quando quidem et in ipsa uia corporali (quae falsissima est et plenissima
erroris, qua non iter agit iustitia; quoniam non per corporalem altitudinem, sed per spiritalem, hoc est
incorporalem, similitudinem ad Deum debemus ascendere) -- in ipsa tamen uia corporali, quam
daemonum amici per elementorum gradus ordinant inter aetherios deos et terrenos homines aeriis
daemonibus mediis constitutis, hoc deos opinantur habere praecipuum, ut propter hoc interuallum
locorum contrectatione non contaminentur humana. Ita daemones contaminari potius ab hominibus, quam
homines mundari a daemonibus credunt, et deos ipsos contaminari potuisse, nisi loci altitudine
munirentur. Quis tam infelix est, ut ista uia mundari se existimet, ubi homines contaminantes, daemones
contaminati, dii contaminabiles praedicantur; et non potius eligat uiam, ubi contaminantes magis
daemones euitentur et ab incontaminabili Deo ad ineundam societatem incontaminatorum angelorum
homines a contaminatione mundentur?
[XIX] Sed ne de uerbis etiam nos certare uideamur, quoniam nonnulli istorum, ut ita dixerim,
daemonicolarum, in quibus et Labeo est, eosdem perhibent ab aliis angelos dici, quos Ipsi daemones
nuncupant, iam mihi de bonis angelis aliquid uideo disserendum, quos isti esse non negant, sed eos bonos
daemones uocare quam angelos malunt. Nos autem, sicut scriptura loquitur, secundum quam Christiani
sumus, angelos quidem partim bonos, partim malos, numquam uero bonos daemones legimus; sed
ubicumque illarum litterarum hoc nomen positum reperitur, siue daemones, siue daemonia dicantur, non
nisi maligni significantur spiritus. Et hanc loquendi consuetudinem in tantum populi usquequaque secuti
sunt, ut eorum etiam, qui pagani appellantur et deos multos ac daemones colendos esse contendunt, nullus
fere sit tam litteratus et doctus, qui audeat in laude uel seruo suo dicere: "Daemonem habes"; sed cuilibet
hoc dicere uoluerit, non se aliter accipi, quam maledicere uoluisse, dubitare non possit. Quae igitur nos
causa compellit, ut post offensionem aurium tam multarum, ut iam paene sint omnium, quae hoc uerbum
non nisi in malam partem audire consuerunt, quod diximus cogamur exponere, cum possimus angelorum
nomine adhibito eandem offensionem, quae nomine daemonum fieri poterat, euitare?
[XX] Quamquam etiam ipsa origo huius nominis, si diuinos intueamur libros, aliquid adfert cognitione
dignissimum. Daemones enim dicuntur (quoniam uocabulum Graecum est) ab scientia nominati.
Apostolus autem spiritu sancto locutus ait: Scientia inflat, caritas uero aedificat; quod recte aliter non
intellegitur, nisi scientiam tunc prodesse, cum caritas inest; sine hac autem inflare, id est in superbiam
inanissimae quasi uentositatis extollere. Est ergo in daemonibus scientia sine caritate, et ideo tam inflati,
hoc est tam superbi sunt, ut honores diuinos et religionis seruitutem, quam uero Deo deberi sciunt, sibi
satis egerint exhiberi, et quantum possunt et apud quos possunt adhuc agant. Contra superbiam porro
daemonum, qua pro meritis possidebatur genus humanum, Dei humilitas, quae in Christo apparuit,
quantam uirtutem habeat, animae hominum nesciunt inmunditia elationis inflatae, daemonibus similes
superbia, non scientia.
[XXI] Ipsi autem daemones etiam hoc ita sciunt, ut eidem Domino infirmitate carnis induto dixerint: Quid
nobis et tibi, Iesu Nazarene? Venisti perdere nos? Clarum est in his uerbis, quod in eis et tanta scientia
erat, et caritas non erat. Poenam suam quippe formidabant ab illo, non in illo iustitiam diligebant. Tantum
uero eis innotuit, quantum uoluit; tantum autem uoluit, quantum oportuit. Sed innotuit non sicut angelis
sanctis, qui eius, secundum id quod Dei Verbum est, participata aeternitate perfruuntur, sed sicut eis
terrendis innotescendum fuit, ex quorum tyrannica quodam modo potestate fuerat liberaturus
praedestinatos in suum regnum et gloriam semper ueracem et ueraciter sempiternam. Innotuit ergo
daemonibus non per id, quod est uita aeterna et lumen incommutabile, quod inluminat pios, cui uidendo
per fidem, quae in illo est, corda mundantur, sed per quaedam temporalia suae uirtutis effecta et
occultissimae signa praesentiae, quae angelicis sensibus etiam malignorum spirituum potius quam
infirmitati hominum possent esse conspicua. Denique quando ea paululum supprimenda iudicauit et
aliquanto altius latuit, dubitauit de illo daemonum princeps eumque temptauit, an Christus esset
explorans, quantum se temptari ipse permisit, ut hominem, quem gerebat, ad nostrae imitationis
temperaret exemplum. Post illam uero temptationem, cum angeli, sicut scriptum est, ministrarent ei, boni
utique et sancti ac per hoc spiritibus inmundis metuendi et tremendi, magis magisque innotescebat
daemonibus quantus esset, ut ei iubenti, quamuis in illo contemptibilis uideretur carnis infirmitas,
resistere nullus auderet.
[XXII] His igitur angelis bonis omnis corporalium temporaliumque rerum scientia, qua inflantur
daemones, uilis est; non quod earum ignari sint, sed quod illis Dei, qua sanctificantur, caritas cara est,
prae cuius non tantum incorporali, uerum etiam incommutabili et ineffabili pulchritudine, cuius sancto