[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

ecclesia gentium, cuius illa Nineue figuram gerebat, siue per quadraginta dies siue per triduum idem ipse
significatus est Christus; per quadraginta scilicet, quia tot dies peregit cum discipulis suis post
resurrectionem et ascendit in caelum; per triduum uero, quia die tertio resurrexit; tamquam lectorem nihil
aliud quam historiae rerum gestarum inhaerere cupientem de somno excitauerint septuaginta interpretes
idemque prophetae ad perscrutandam altitudinem prophetiae et quodam modo dixerint: "In quadraginta
diebus ipsum quaere, in quo et triduum potueris inuenire; illud in ascensione, hoc in eius resurrectione
reperies." Propter quod utroque numero significari conuenientissime potuit, quorum unum per Ionam
prophetam, alterum per septuagnta interpretum prophetiam, tamen unus atque idem Spiritus dixit.
Longitudinem fugio, ut non haec per multa demonstrem, in quibus ab Hebraica ueritate putantur
septuaginta interpretes discrepare et bene intellecti inueniuntur esse concordes. Vnde etiam ego pro meo
modulo uestigia sequens apostolorum, quia et ipsi ex utrisque, id est ex Hebraeis et ex Septuaginta,
testimonia prophetica posuerunt, utraque auctoritate utendum putaui, quoniam utraque una atque diuina
est. Sed iam quae restant, ut possumus, exequamur.
[XLV] Postea quam gens Iudaea coepit non habere prophetas, procul dubio deterior facta est, eo scilicet
tempore, quo se sperabat instaurato templo post captiuitatem, quae fuit in Babylonia, futuram esse
meliorem. Sic quippe intellegebat populus ille carnalis, quod praenuntiatum est per Aggaeum prophetam
dicentem: Magna erit gloria domus istius nouissimae, plus quam primae; quod de nouo testamento dictum
esse paulo superius demonstrauit, ubi ait aperte Christum promittens: Et mouebo omnes gentes, et ueniet
desideratus cunctis gentibus. Quo loco septuaginta interpretes alium sensum magis corpori quam capiti,
hoc est magis ecclesiae quam Christo, conuenientem prophetica auctoritate dixerunt: Venient quae electa
sunt Domini de cunctis gentibus, id est homines, de quibus ipse Iesus in euangelio: Multi, inquit, uocati,
pauci uero electi. Talibus enim electis gentium domus aedificatur Dei per testamentum nouum lapidibus
uiuis, longe gloriosior, quam templum illud fuit, quod a rege Salomone constructum est et post
captiuitatem instauratum. Propter hoc ergo nec prophetas ex illo tempore habuit illa gens et multis
cladibus afflicta est ab alienigenis regibus ipsisque Romanis, ne hanc Aggaei prophetiam in illa
instauratione templi opinaretur impletam.
Non multo post enim adueniente Alexandro subiugata est, quando etsi nulla est facta uastatio, quoniam
non sunt ei ausi resistere et ideo placatum facillime subditi receperunt, non erat tamen gloria tanta domus
illius, quanta fuit in suorum regum libera potestate. Hostias sane Alexander immolauit in Dei templo, non
ad eius cultum uera pietate conuersus, sed impia uanitate cum diis eum falsis colendum putans. Deinde
Ptolomaeus, Lagi filius, quod supra memoraui, post Alexandri mortem captiuos inde in Aegyptum
transtulit, quos eius successor Ptolomaeus Philadelphus beneuolentissime inde dimisit; per quem factum
est, quod paulo ante narraui, ut septuaginta interpretum scripturas haberemus. Deinde contriti sunt bellis,
quae in Macchabaeorum libris explicantur. Post haec capti a rege Alexandriae Ptolomaeo, qui est
appellatus Epiphanes; inde ab Antiocho rege Syriae multis et grauissimis malis ad idola colenda conpulsi,
templumque ipsum repletum sacrilegis superstitionibus gentium, quod tamen dux eorum strenuissimus
Iudas, qui etiam Macchabaeus dictus est, Antiochi ducibus pulsis ab omni illa idolatriae contaminatione
mundauit.
Non autem multo post Alcimus quidam per ambitionem, cum a genere sacerdotali esset alienus, quod
nefas erat, pontifex factus est. Hinc iam post annos ferme quinquaginta, in quibus eis tamen pax non fuit,
quamuis aliqua et prospere gesserint, primus apud eos Aristobolus adsumpto diademate et rex et pontifex
factus est. Antea quippe, ex quo de Babyloniae captiuitate reuersi sunt templumque instauratum est, non
reges, sed duces uel principes habuerunt; quamuis et qui rex est possit dici princeps a principatu
imperandi et dux eo, quod sit ductor exercitus; sed non continuo, quicumque principes uel duces sunt,
etiam reges dici possunt, quod iste Aristobolus fuit. Cui successit Alexander, etiam ipse rex et pontifex,
qui crudeliter in suos regnasse traditur. Post hunc uxor eius Alexandra regina Iudaeorum fuit, ex cuius
tempore deinceps mala sunt eos secuta grauiora. Filii quippe huius Alexandrae Aristobolus et Hyrcanus
inter se de imperio dimicantes uires aduersus Israeliticam gentem prouocauere Romanas. Hyrcanus
namque ab eis contra fratrem poposcit auxilium. Tunc iam Roma subiugauerat Africam, subiugauerat
Graeciam lateque etiam aliis orbis partibus imperans tamquam se ipsa non ualens ferre sua se quodam
modo magnitudine fregerat. Peruenerat quippe ad seditiones domesticas graues atque inde ad bella
socialia moxque ciuilia, tantumque se comminuerat et adtriuerat, ut ei mutandus rei publicae status, quo
regeretur regibus, immineret. Pompeius ergo, populi Romani praeclarissimus princeps, Iudaeam cum
exercitu ingressus ciuitatem capit, templum reserat, non deuotione supplicis, sed iure uictoris, et ad sancta