[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

eorum non uixerunt, donec finiantur mille anni. Haec resurrectio prima est. Beatus et sanctus est, qui
habet in hac prima resurrectione partem. In istis secunda mors non habet potestatem; sed erunt sacerdotes
Dei et Christi et regnabunt cum eo mille annis. Qui propter haec huius libri uerba primam resurrectionem
futuram suspicati sunt corporalem, inter cetera maxime numero annorum mille permoti sunt, tamquam
oporteret in sanctis eo modo uelut tanti temporis fieri sabbatismum, uacatione scilicet sancta post labores
annorum sex milium, ex quo creatus est homo et magni illius peccati merito in huius mortalitatis
aerumnas de paradisi felicitate dimissus est, ut, quoniam scriptum est: Vnus dies apud Dominum sicut
mille anni, et mille anni sicut dies unus, sex annorum milibus tamquam sex diebus impletis, sequatur
uelut septimus sabbati in annis mille postremis, ad hoc scilicet sabbatum celebrandum resurgentibus
sanctis. Quae opinio esset utcumque tolerabilis, si aliquae deliciae spiritales in illo sabbato adfuturae
sanctis per Domini praesentiam crederentur. Nam etiam nos hoc opinati fuimus aliquando. Sed cum eos,
qui tunc resurrexerint, dicant inmoderatissimis carnalibus epulis uacaturos, in quibus cibus sit tantus ac
potus, ut non solum nullam modestiam teneant, sed modum quoque ipsius credulitatis excedant: nullo
modo ista possunt nisi a carnalibus credi. Hi autem qui spiritales sunt, istos ista credentes *xiliasta\s
appellant Graeco uocabulo; quos uerbum e uerbo exprimentes nos possemus miliarios nuncupare. Eos
autem longum est refellere ad singula; sed potius, quem ad modum scriptura haec accipienda sit, iam
debemus ostendere.
Ait ipse Dominus Iesus Christus: Nemo potest introire in domum fortis et uasa eius eripere, nisi prius
alligauerit fortem, diabolum uolens intellegi fortem, quia ipse genus humanum potuit tenere captiuum;
uasa uero eius, quae fuerat erepturus, fideles suos futuros, quos ille in diuersis peccatis atque impietatibus
possidebat. Vt ergo alligaretur hic fortis, propterea uidit iste apostolus in apocalypsi angelum
descendentem de caelo, habentem clauem abyssi et catenam in manu sua. Et tenuit, inquit, draconem
illum serpentem antiquum, qui cognominatus est diabolus et satanas, et alligauit illum mille annis, hoc
est, eius potestatem ab eis seducendis ac possidendis, qui fuerant liberandi, cohibuit atque frenauit. Mille
autem anni duobus modis possunt, quantum mihi occurrit, intellegi: aut quia in ultimis annis mille ista res
agitur, id est sexto annorum miliario tamquam sexto die, cuius nunc spatia posteriora uoluuntur, secuturo
deinde sabbato, quod non habet uesperam, requie scilicet sanctorum, quae non habet finem, ut huius
miliarii tamquam diei nouissimam partem, quae remanebat usque ad terminum saeculi, mille annos
appellauerit eo loquendi modo, quo pars significatur a toto; aut certe mille annos pro annis omnibus huius
saeculi posuit, ut perfecto numero notaretur ipsa temporis plenitudo. Millenarius quippe numerus denarii
numeri quadratum solidum reddit. Decem quippe deciens ducta fiunt centum, quae iam figura quadrata,
sed plana est; ut autem in altitudinem surgat et solida fiat, rursus centum deciens multiplicantur, et mille
sunt. Porro si centum ipsa pro uniuersitate aliquando ponuntur, quale illud est, quod Dominus omnia sua
dimittenti et eum sequenti promisit dicens: Accipiet in hoc saeculo centuplum, quod exponens quodam
modo apostolus ait: Quasi nihil habentes, et omnia possidentes; quia et ante iam dictum erat: Fidelis
hominis totus mundus diuitiarum est; quanto magis mille pro uniuersitate ponuntur, ubi est soliditas ipsius
denariae quadraturae? Vnde nec illud melius intellegitur, quod in psalmo legitur: Memor fuit in saeculum
testamenti sui uerbi, quod mandauit in mille generationes, id est in omnes.
Et misit illum, inquit, in abyssum; utique diabolum misit in abyssum, quo nomine significata est
multitudo innumerabilis impiorum, quorum in malignitate aduersus ecclesiam Dei multum profunda sunt
corda; non quia ibi diabolus ante non erat; sed ideo illuc dicitur missus, quia exclusus a credentibus plus
coepit impios possidere. Plus namque possidetur a diabolo, qui non solum est alienatus a Deo, uerum
etiam gratis odit seruientes Deo. Et clusit, inquit, et signauit super eum, ut non seduceret iam gentes,
donec finiantur mille anni. Clausit super eum dictum est "interdixit ei, ne posset exire," id est uetitum
transgredi. Signauit autem, quod addidit, significasse mihi uidetur, quod occultum esse uoluit, qui
pertineant ad partem diaboli; et qui non pertineant. Hoc quippe in saeculo isto prorsus latet, quia et qui
uidetur stare, utrum sit casurus, et qui uidetur iacere, utrum sit surrecturus, incertum est. Ab eis autem
gentibus seducendis huius interdicti uinculo et claustro diabolus prohibetur atque cohibetur, quas
pertinentes ad Christum seducebat antea uel tenebat. Has enim Deus elegit ante mundi constitutionem
eruere de potestate tenebrarum et transferre in regnum filii caritatis suae, sicut apostolus dicit. Nam
seducere illum gentes etiam nunc et secum trahere in aeternam poenam, sed non praedestinatas in
aeternam uitam, quis fidelis ignorat? Nec moueat, quod saepe diabolus seducit etiam illos, qui regenerati
iam in Christo uias ingrediuntur Dei. Nouit enim Dominus qui sunt eius; ex his in aeternam damnationem
neminem ille seducit. Sic enim eos nouit Dominus, ut Deus, quem nil latet etiam futurorum, non ut homo,