[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

origo non claruit patribus, a quibus usque ad nos auctoritas ueracium scripturarum certissima et notissima
successione peruenit. In his autem apocryphis etsi inuenitur aliqua ueritas, tamen propter multa falsa nulla
est canonica auctoritas. Scripsisse quidem nonnulla diuine illum Enoch, septimum ab Adam, negare non
possumus, cum hoc in epistula canonica Iudas apostolus dicat. Sed non frustra non sunt in eo canone
scripturarum, qui seruabatur in templo Hebraei populi succedentium diligentia sacerdotum, nisi quia ob
antiquitatem suspectae fidei iudicata sunt, nec utrum haec essent, quae ille scripsisset, poterat inueniri,
non talibus proferentibus, qui ea per seriem successionis reperirentur rite seruasse. Vnde illa, quae sub
eius nomine proferuntur et continent istas de gigantibus fabulas, quod non habuerint homines patres, recte
a prudentibus iudicantur non ipsius esse credenda; sicut multa sub nominibus et aliorum prophetarum et
recentiora sub nominibus apostolorum ab haereticis proferuntur, quae omnia nomine apocryphorum ab
auctoritate canonica diligenti examinatione remota sunt. Igitur secundum scripturas canonicas Hebraeas
atque Christianas multos gigantes ante diluuium fuisse non dubium est, et hos fuisse ciues terrigenae
societatis hominum; Dei autem filios, qui secundum carnem de Seth propagati sunt, in hanc societatem
deserta iustitia declinasse. Nec mirandum est, quod etiam de ipsis gigantes nasci potuerunt. Neque enim
omnes gigantes, sed magis multi utique tunc fuerunt, quam post diluuium temporibus ceteris. Quos
propterea creare placuit Creatori, ut etiam hinc ostenderetur non solum,pulchritudines, uerum etiam
magnitudines et fortitudines corporum non magni pendendas esse sapienti, qui spiritalibus atque
inmortalibus longe melioribus atque firmioribus et bonorum propriis, non bonorum malorumque
communibus beatificatur bonis. Quam rem alius propheta commendans ait: Ibi fuerunt gigantes illi
nominati, qui ab initio fuerunt staturosi, scientes proelium. Nos hos elegit Dominus, nec uiam scientiae
dedit illis; sed interierunt, quia non habuerunt sapientiam, perierunt propter inconsiderantiam.
[XXIV] Quod autem dixit Deus: Erunt dies eorum centum uiginti anni, non sic accipiendum est, quasi
praenuntiatum sit post haec homines centum uiginti annos uiuendo non transgredi, cum et post diluuium
etiam quingentos excessisse inueniamus; sed intellegendum est hoc Deum dixisse, cum circa finem
quingentorum annorum esset Noe, id est quadringentos octoginta uitae annos ageret, quos more suo
scriptura quingentos uocat, nomine totius maximam partem plerumque significans; sescentensimo quippe
anno uitae Noe, secundo mense factum est diluuium; ac sic centum uiginti anni praedicti sunt futuri uitae
hominum periturorum, quibus transactis diluuio delerentur. Nec frustra creditur sic factum esse diluuium,
iam non inuentis in terra qui non erant digni tali morte defungi, qua in impios uindicatum est; non quo
quicquam bonis quandoque morituris tale genus mortis faciat aliquid, quod eis possit obesse post mortem;
uerum tamen nullus eorum diluuio mortuus est, quos de semine Seth propagatos sancta scriptura
commemorat. Sic autem diuinitus diluuii causa narratur: Videns, inquit, Dominus Deus, quia
multiplicatae sunt malitiae hominum super terram, et omnis quosque cogitat in corde suo diligenter super
maligna omnes dies, et cogitauit Deus, quia fecit hominem super terram, et recogitauit, et dixit Deus:
Deleam hominem, quem feci, a facie terrae, ab homine usque ad pecus et a repentibus usque ad uolatilia
caeli, quia iratus sum, quoniam feci eos.
[XXV] Ira Dei non perturbatio animi eius est, sed iudicium quo inrogatur poena peccato. Cogitatio uero
eius et recogitatio mutandarum rerum est inmutabilis ratio. Neque enim sicut hominem, ita Deum
cuiusquam facti sui paenitet, cuius est de omnibus omnino rebus tam fixa sententia quam certa
praescientia. Sed si non utatur scriptura talibus uerbis, non se quodam modo familiarius insinuabit omni
generi hominum, quibus uult esse consultum, ut et perterreat superbientes et excitet neglegentes, et
exerceat quaerentes et alat intellegentes; quod non faceret, si non se prius inclinaret et quodam modo
descenderet ad iacentes. Quod autem etiam interitum omnium animalium terrenorum uolatiliumque
denuntiat: magnitudinem futurae cladis effatur, non animantibus rationis expertibus, tamquam et ipsa
peccauerint, minatur exitium.
[XXVI] Iam uero quod Noe homini iusto et, sicut de illo scriptura ueridica loquitur, in sua generatione
perfecto (non utique sicut perficiendi sunt ciues ciuitatis Dei in illa inmortalitate, qua aequabuntur angelis
Dei, sed sicut esse possunt in hac peregrinatione perfecti) imperat Deus, ut arcam faciat, in qua cum suis,
id est uxore, filiis et nuribus, et cum animalibus, quae ad illum ex Dei praecepto in arcam ingressa sunt,
liberaretur a diluuii uastitate: procul dubio figura est peregrinantis in hoc saeculo ciuitatis Dei, hoc est
ecclesiae, quae fit salua per lignum, in quo pependit mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus. Nam
et mensurae ipsae longitudinis et altitudinis et latitudinis eius significant corpus humanum, in cuius
ueritate ad homines praenuntiatus est uenturus et uenit. Humani quippe corporis longitudo a uertice usque
ad uestigia sexiens tantum habet quam latitudo, quae est ab uno latere ad alterum latus, et deciens tantum