[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

Per hoc certe quod negari non potest etiam illud credatur quod inpudenter negatur. Quis enim speraret,
quod etiam hi, qui nolunt adhuc credere in Christum, iam nobiscum uident et, quoniam negare non
possunt, dentibus suis frendent et tabescunt? Quis, inquam, speraret gentes in Christi nomine speraturas,
quando tenebatur ligabatur, caedebatur inludebatur, crucifigebatur, quando et ipsi discipuli spem
perdiderant, quam in illo habere iam coeperant? Quod tunc uix unus latro sperauit in cruce, nunc sperant
gentes longe lateque diffusae, et ne in aeternum moriantur, ipsa in qua ille mortuus est cruce signantur.
Nullus igitur uel negat uel dubitat per Christum Iesum tale, quale istis sacris litteris praenuntiatur,
nouissimum futurum esse iudicium, nisi qui eisdem litteris nescio qua incredibili animositate seu caecitate
non credit, quae iam ueritatem suam orbi demonstrauere terrarum. In illo itaque iudicio uel circa illud
iudicium has res didicimus esse uenturas, Helian Tbesbiten, fidem Iudaeorum, Antichristum
persecuturum, Christum iudicaturum, mortuorum resurrectionem, bonorum malorumque diremptionem,
mundi conflagrationem eiusdemque renouationem. Quae omnia quidem uentura esse credendum est; sed
quibus modis et quo ordine ueniant, magis tunc docebit rerum experientia, quam nunc ad perfectum
hominum intellegentia ualet consequi. Existimo tamen eo quo a me commemorata sunt ordine esse
uentura.
Duo nobis ad hoc opus pertinentes reliqui sunt libri, ut adiuuante Domino promissa compleamus; quorum
erit unus de malorum supplicio, alius de felicitate iustorum; in quibus maxime, sicut Deus donauerit,
argumenta refellentur humana, quae contra praedicta ac promissa diuina sapienter sibi miseri rodere
uidentur et salubris fidei nutrimenta uelut falsa et ridenda contemnunt. Qui uero secundum Deum sapiunt,
omnium, quae incredibilia uidentur hominibus et tamen scripturis sanctis, quarum iam ueritas multis
modis adserta est, continentur, maximum argumentum tenent ueracem Dei omnipotentiam, quem certum
habent nullo modo in eis potuisse mentiri et posse facere quod inpossibile est infideli.
LIBER XXI
[I] Cum per Iesum Christum Dominum nostrum, iudicem uiuorum atque mortuorum, ad debitos fines
ambae peruenerint ciuitates, quarum est una Dei, altera diaboli, cuius modi supplicium sit futurum diaboli
et omnium ad eum pertinentium, in hoc libro nobis, quantum ope diuina ualebimus, diligentius
disputandum est. Ideo autem hunc tenere ordinem malui, et postea disseram de felicitate sanctorum,
quoniam utrumque cum corporibus erit et incredibilius uidetur esse in aeternis corpora durare cruciatibus
quam sine dolore ullo in aeterna beatitudine permanere; ac per hoc cum illam poenam non debere esse
incredibilem demonstrauero, adiuuabit me plurimum, ut multo facilius omni carens molestia inmortalitas
corporis in sanctis futura credatur. Nec a diuinis ordo iste abhorret eloquiis, ubi aliquando quidem
bonorum beatitudo prius ponitur, ut est illud: Qui bona fecerunt, in resurrectionem uitae; qui autem mala
egerunt, in resurrectionem iudicii; sed aliquando et posterius, ut est: Mittet filius hominis angelos suos, et
colligent de regno eius omnia scandala et mittent in caminum ignis ardentem; illic erit fletus et stridor
dentium; tunc iusti fulgebunt sicut sol in regno Patris sui, et illud: Sic ibunt isti in supplicium aeternum,
iusti autem in uitam aeternam, et in prophetis, quod commemorare longum est, nunc ille, nunc iste ordo,
si quis inspiciat, inuenitur. Sed ego istum qua causa elegerim, dixi.
[II] Quid igitur ostendam, unde conuincantur increduli, posse humana corpora animata atque uiuentia non
solum numquam morte dissolui, sed in aeternorum quoque ignium durare tormentis? Nolunt enim hoc ad
Omnipotentis nos referre potentiam, sed aliquo exemplo persuaderi sibi flagitant. Quibus si
respondebimus esse animalia profecto corruptibilia, quia mortalia, quae tamen in mediis ignibus uiuant;
nonnullum etiam genus uermium in aquarum calidarum scaturrigine reperiri, quarum feruorem nemo
inpune contrectat; illos autem non solum sine ulla sui laesione ibi esse, sed extra esse non posse: aut
nolunt credere, si ostendere non ualemus; aut, si ualuerimus siue oculis demonstrare res ipsas siue per
testes idoneos edocere, non satis esse hoc ad exemplum rei, de qua quaestio est, eadem infidelitate
contendent, quia haec animalia nec semper uiuunt et in illis feruoribus sine doloribus uiuunt; suae quippe
naturae conuenientibus uegetantur illis, non cruciantur elementis; quasi non incredibilius sit uegetari
quam cruciari talibus rebus. Mirabile est enim dolere in ignibus et tamen uiuere, sed mirabilius uiuere in
ignibus nec dolere. Si autem hoc creditur, cur non et illud?
[III] Sed nullum est, inquiunt, corpus, quod dolere possit nec possit mori. Et hoc unde scimus? Nam de
corporibus quis certus est daemonum, utrum in eis doleant, quando se affligi magnis cruciatibus
confitentur? Quod si respondetur terrenum corpus solidum scilicet atque conspicuum nullum esse, atque