[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

euertendi. Quod etiamsi uerum esset, quid hoc scire prodesset, nisi forte inde se nobis auderent praeferre
Platonici, quia id nos in hac uita iam nesciremus, quod ipsi in alia meliore uita purgatissimi et
sapientissimi fuerant nescituri et falsum credendo beati futuri? Quod si absurdissimum et stultissimum est
dicere, Porphyrii profecto est praeferenda sententia his, qui animarum circulos alternante semper beatitate
et miseria suspicati sunt. Quod si ita est, ecce Platonicus in melius a Platone dissentit; ecce uidit, quod ille
non uidit, nec post talem ac tantum magistrum refugit correctionem, sed homini praeposuit ueritatem.
[XXXI] Cur ergo non potius diuinitati credimus de his rebus, quas humano ingenio peruestigare non
possumus, quae animam quoque ipsam non Deo coaeternam, sed creatam dicit esse, quae non erat? Vt
enim hoc Platonici nollent credere, hanc utique causam idoneam sibi uidebantur adferre, quia, nisi quod
semper ante fuisset, sempiternum deinceps esse non posset; quamquam et de mundo et de his, quos in
mundo deos a Deo factos scribit Plato, apertissime dicat eos esse coepisse et habere initium, finem tamen
non habituros, sed per conditoris potentissimam uoluntatem in aeternum mansuros esse perhibeat. Verum
id quo modo intellegant inuenerunt, non esse hoc uidelicet temporis, sed substitutionis initium. "Sicut
enim, inquiunt, si pes ex aeternitate semper fuisset in puluere, semper ei subesset uestigium, quod tamen
uestigium a calcante factum nemo dubitaret, nec alterum altero prius esset, quamuis alterum ab altero
factum esset: sic, inquiunt, et mundus atque in illo dii creati et semper fuerunt semper existente qui fecit,
et tamen facti sunt." Numquid ergo, si anima semper fuit, etiam miseria eius semper fuisse dicenda est?
Porro si aliquid in illa, quod ex aeterno non fuit, esse coepit ex tempore, cur non fieri potuerit, ut ipsa
esset ex tempore quae antea non fuisset? Deinde beatitudo quoque eius post experimentum malorum
firmior et sine fine mansura, sicut iste confitetur, procul dubio coepit ex tempore, et tamen semper erit,
cum ante non fuerit. Illa igitur omnis argumentatio dissoluta est, qua putatur nihil esse posse sine fine
temporis, nisi quod initium non habet temporis. Inuenta est enim animae beatitudo, quae cum initium
temporis habuerit, finem temporis non habebit. Quapropter diuinae auctoritati humana cedat infirmitas,
eisque beatis et inmortalibus de uera religione credamus, qui sibi honorem non expetunt, quem Deo suo,
qui etiam noster est, deberi sciunt, nec iubent, ut sacrificium faciamus, nisi ei tantum, cuius et nos cum
illis, ut saepe dixi et saepe dicendum est, sacrificium esse debemus, per eum sacerdotem offerendi, qui in
homine, quem suscepit, secundum quem et sacerdos esse uoluit, etiam usque ad mortem sacrificium pro
nobis dignatus est fieri.
[XXXII] Haec est religio, quae uniuersalem continet uiam animae liberandae, quoniam nulla nisi hac
liberari potest. Haec est enim quodam modo regalis uia, quae una ducit ad regnum, non temporali fastigio
nutabundum, sed aeternitatis firmitate securum. Cum autem dicit Porphyrius in primo iuxta finem de
regressu animae libro nondum receptum in unam quandam sectam, quod uniuersalem contineat uiam
animae liberandae, uel a philosophia uerissima aliqua uel ab Indorum moribus ac disciplina, aut
inductione Chaldaeorum aut alia qualibet uia, nondumque in suam notitiam eandem uiam historiali
cognitione perlatam: procul dubio confitetur esse aliquam, sed nondum in suam uenisse notitiam. Ita ei
non sufficiebat quidquid de anima liberanda studiosissime didicerat sibique uel potius aliis nosse ac
tenere uidebatur. Sentiebat enim adhuc sibi deesse aliquam praestantissimam auctoritatem, quam de re
tanta sequi oporteret. Cum autem dicit uel a philosophia uerissima aliqua nondum in suam notitiam
peruenisse sectam, quae uniuersalem contineat uiam animae liberandae: satis, quantum arbitror, ostendit
uel eam philosophiam, in qua ipse philosophatus est, non esse uerissimam, uel ea non contineri talem
uiam. Et quo modo iam potest esse uerissima, qua non continetur haec uia? Nam quae alia uia est
uniuersalis animae liberandae, nisi qua uniuersae animae liberantur ac per hoc sine illa nulla anima
liberatur? Cum autem addit et dicit: "Vel ab Indorum moribus ac disciplina, uel ab inductione
Chaldaeorum uel alia qualibet uia", manifestissima uoce testatur neque illis quae ab Indis neque illis quae
a Chaldaeis didicerat hanc uniuersalem uiam liberandae animae contineri; et utique se a Chaldaeis oracula
diuina sumpsisse, quorum adsiduam commemorationem facit, tacere non potuit. Quam uult ergo intellegi
animae liberandae uniuersalem uiam nondum receptam uel ex aliqua uerissima philosophia uel ex earum
gentium doctrinis, quae magnae uelut in diuinis rebus habebantur, quia pius apud eas curiositas ualuit
quorumque angelorum cognoscendorum et colendorum, nondumque in suam notitiam historiali
cognitione perlatam? Quaenam ista est uniuersalis uia, nisi quae non suae cuique genti propria, sed
uniuersis gentibus quae communis esset diuinitus inpertita est? Quam certe iste homo non mediocri
ingenio praeditus esse non dubitat. Prouidentiam quippe diuinam sine ista uniuersali uia liberandae
animae genus humanum relinquere potuisse non credit. Neque enim ait non esse, sed hoc tantum bonum
tantumque adiutorium nondum receptum, nondum in suam notitiam esse perlatum; nec mirum. Tunc enim