[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

coniux Melantomice et Phorbas filius eorum, qui post patrem rex Argiuorum sextus fuit, et septimi regis
Triopae filius Iasus et rex nonus Sthenelas siue Stheneleus siue Sthenelus, uarie quippe in diuersis
auctoribus inuenitur. His temporibus etiam Mercurius fuisse perbibetur, nepos Atlantis ex Maia filia,
quod uulgatiores etiam litterae personant. Multarum autem artium peritus claruit, quas et hominibus
tradidit; quo merito eum post mortem deum esse uoluerunt siue etiam crediderunt. Posterior fuisse
Hercules dicitur, ad ea tamen tempora pertinens Argiuorum; quamuis nonnulli eum Mercurio praeferant
tempore, quos falli existimo. Sed quolibet tempore nati sint, constat inter historicos graues, qui haec
antiqua litteris mandauerunt, ambos homines fuisse, et quod mortalibus ad istam uitam commodius
ducendam beneficia multa contulerint, honores ab eis meruisse diuinos. Minerua uero longe his antiquior;
nam temporibus Ogygi ad lacum, qui Tritonis dicitur, uirginali apparuisse fertur aetate, unde et Tritonia
nuncupata est; multorum sane operum inuentrix et tanto procliuius dea credita, quanto minus origo eius
innotuit. Quod enim de capite Iouis nata canitur, poetis et fabulis, non historiae rebusque gestis est
adplicandum. Quamquam Ogygus ipse quando fuerit, cuius temporibus etiam diluuium magnum factum
est, non illud maximum: In quo nulli homines euaserunt, nisi qui in arca esse potuerunt, quod gentium
nec Graeca nec Latina nouit historia, sed tamen maius quam postea tempore Deucalionis fuit, inter
scriptores historiae non conuenit. Nam Varro inde exorsus est librum, cuius mentionem superius feci, et
nihil sibi, ex quo perueniat ad res Romanas, proponit antiquius quam Ogygi diluuium, hoc est Ogygi
factum temporibus. Nostri autem qui chronica scripserunt, prius Eusebius, post Hieronymus, qui utique
praecedentes aliquos historicos in hac opinione secuti sunt, post annos amplius quam trecentos iam
secundo Argiuorum Phoroneo rege regnante Ogygi diluuium fuisse commemorant. Sed quolibet tempore
fuerit, iam tamen Minerua tamquam dea colebatur regnante Atheniensibus Cecrope, sub quo rege etiam
ipsam uel instauratam ferunt uel conditam ciuitatem.
[IX] Nam ut Athenae uocarentur, quod certe nomen a Minerua est, quae Graece *)Aqhna= dicitur, hanc
causam Varro indicat. Cum apparuisset illic repente oliuae arbor et alio loco aqua erupisset, regem
prodigia ista mouerunt, et misit ad Apollinem Delphicum sciscitatum quid intellegendum esset quidue
faciendum. Ille respondit, quod olea Mineruam significaret, unda Neptunum, et quod esset in ciuium
potestate, ex cuius potius nomine duorum deorum, quorum illa signa essent, ciuitas uocaretur. Isto
Cecrops oraculo accepto ciues omnes utriusque sexus (mos enim tunc in eisdem locis erat, ut etiam
feminae publicis consultationibus interessent) ad ferendum suffragium conuocauit. Consulta igitur
multitudine mares pro Neptuno, feminae pro Minerua tulere sententias, et quia una plus inuenta est
feminarum, Minerua uicit. Tum Neptunus iratus marinis fluctibus exaestuantibus terras Atheniensium
populatus est; quoniam spargere latius quaslibet aquas difficile daemonibus non est. Cuius ut iracundia
placaretur, triplici supplicio dicit idem auctor ab Atheniensibus affectas esse mulieres, ut nulla ulterius
ferrent suffragia, ut nullus nascentium maternum nomen acciperet, ut ne quis eas Athenaeas uocaret. Ita
illa ciuitas, mater aut nutrix liberalium doctrinarum et tot tantorumque philosophorum, qua nihil habuit
Graecia clarius atque nobilius, ludificantibus daemonibus de lite deorum suorum, maris et feminae, et de
uictoria per feminas feminae Athenas nomen accepit, et a uicto laesa ipsam uictricis uictoriam punire
compulsa est, plus aquas Neptuni quam Mineruae arma formidans. Nam in mulieribus, quae sic punitae
sunt, et Minerua quae uicerat uicta est; nec adfuit suffragatricibus suis, ut suffragiorum deinceps perdita
potestate et alienatis filiis a nominibus matrum Athenaeas saltem uocari liceret et eius deae mereri
uocabulum, quam uiri dei uictricem fecerant ferendo suffragium. Quae et quanta hinc dici possent, nisi
sermo ad alia properaret!
[X] Et tamen Marcus Varro non uult fabulosis aduersus deos fidem adhibere figmentis, ne de maiestatis
eorum dignitate indignum aliquid sentiat. Et ideo nec Areon pagon. ubi cum Atheniensibus Paulus
apostolus disputauit, ex quo loco Areopagitae appellati sunt curiales urbis eiusdem, uult inde accepisse
nomen, quod Mars, qui Graece *)?Arhs dicitur, cum homicidii crimine reus fieret, iudicantibus duodecim
diis in eo pago sex sententiis absolutus est (quia ubi paris numeri sententiae fuissent, praeponi absolutio
damnationi solebat); sed contra istam, quae multo amplius est celebrata, opinionem aliam quandam de
obscurarum notitia litterarum causam nominis huius conatur astruere, ne Areon pagon Athenienses de
nomine Martis et pagi quasi Martis pagum nominasse credantur, in iniuriam uidelicet numinum, a quibus
litigia uel iudicia existimat aliena; non minus hoc, quod de Marte dicitur, falsum esse adseuerans, quam
illud quod de tribus deabus, Iunone scilicet et Minerua et Venere, quae pro malo aureo adipiscendo apud
iudicem Paridem de pulchritudinis excellentia certasse narrantur et ad placandos ludis deos, qui
delectantur seu ueris seu falsis istis criminibus suis, inter theatricos plausus cantantur atque saltantur.