[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

[XXVIII] Non itaque uobis, o fideles Christi, sit taedio uita uestra, si ludibrio fuit hostibus castitas uestra.
Habetis magnam ueramque consolationem, si fidam conscientiam retinetis non uos consensisse peccatis
eorum, qui in uos peccare permissi sunt. Quod si forte, cur permissi sint, quaeritis, alta quidem est
prouidentia creatoris mundi atque rectoris, et inscrowtabilia sunt iudicia eius et inuestigabiles uiae eius..
uerum tamen interrogate fideliter animas uestras, ne forte de isto integritatis et continentiae uel pudicitiae
bono uos inflatius extulistis et humanis laudibus delectatae in hoc etiam aliquibus inuidistis. Non accuso
quod nescio, nec audio quod uobis interrogata uestra corda respondent. Tamen si ita esse responderint,
nolite admirari hoc uos amisisse, unde hominibus placere gestistis, illud uobis remansisse, quod ostendi
hominibus non potest. Si peccantibus non consensistis, diuinae gratiae, ne amitteretur, diuinum accessit
auxilium; humanae gloriae, ne amaretur, humanum successit opprobrium. In utroque consolamini,
pusillanimes, illinc probatae hinc castigatae, illinc iustificatae hinc eme
atae. Quarum uero corda interrogata respondent numquam se de bono uirginitatis uel uiduitatis uel
coniugalis pudicitiae superbisse, sed humilibus consentiendo de dono Dei cum tremore exultasse, nec
inuidisse cuiquam paris excellentiam sanctitatis et castitatis, sed humana laude postposita, quae tanto
maior deferri solet, quanto est bonum rarius, quod exigit laudem, optasse potius ut amplior earum
numerus esset, quam ut ipsae in paucitate amplius eminerent: nec istae, quae tales sunt, si earum quoque
aliquas barbarica libido compressit, permissum hoc esse causentur, nec ideo Deum credant ista neglegere,
quia permittit quod nemo inpune committit. Quaedam enim ueluti pondera malarum cupiditatum et per
occultum praesens diuinum iudicium relaxantur et manifesto ultimo reseruantur. Fortassis autem istae,
quae bene sibi sunt consciae non se ex isto castitatis bono cor inflatum extulisse, et tamen uim hostilem in
carne perpessae sunt, habebant aliquid latentis infirmitatis, quae posset in superbiae fastum, si hanc
humilitatem in uastatione illa euasissent, extolli. Sicut ergo quidam morte rapti sunt, ne malitia mutaret
intellectum eorum, ita quiddam ab istis ui raptum est, ne prosperitas mutaret modestiam earum. Vtrisque
igitur, quae de carne sua, quod turpem nullius esset perpessa contactum, uel iam superbiebant uel
superbire, si nec hostium uiolentia contrectata esset, forsitan poterant, non ablata est castitas, sed
humilitas persuasa; illarum tumori succursum est inmanenti, istarum occursum est inminenti.
Quamquam et illud non sit tacendum, quod quibusdam, quae ista perpessae sunt, potuit uideri
continentiae bonum in bonis corporalibus deputandum et tunc manere, si nullius libidine corpus
adtrectaretur; non autem esse positum in solo adiuto diuinitus robore uoluntatis, ut sit sanctum et corpus
et spiritus; nec tale bonum esse, quod inuito animo non possit auferri; qui error eis fortasse sublatus est.
Cum enim cogitant, qua conscientia Deo seruierint, et fide inconcussa non de illo sentiunt, quod ita sibi
seruientes eumque inuocantes deserere ullo modo potuerit, quantumque illi castitas placeat dubitare non
possunt, uident esse consequens nequaquam illum fuisse permissurum, ut haec acciderent sanctis suis, si
eo modo perire posset sanctitas, quam contulit eis et diligit in eis.
[XXIX] Habet itaque omnis familia summi et ueri Dei consolationem suam, non fallacem nec in spe
rerum nutantium uel labentium constitutam, uitamque etiam ipsam temporalem minime paenitendam, in
qua eruditur ad aeternam, bonisque terrenis tamquam peregrina utitur nec capitur, malis autem aut
probatur aut emendatur. Illi uero, qui probitati eius insultant eique dicunt, cum forte in aliqua temporalia
mala deuenerit: Vbi est Deus tuus? ipsi dicant, ubi sint dii eorum, cum talia patiuntur, pro quibus
euitandis eos uel colunt uel colendos esse contendunt. Nam ista respondet: Deus meus ubique praesens,
ubique totus, nusquam inclusus, qui possit
adesse secretus, abesse non motus; ille cum me aduersis rebus exagitat, aut merita examinat aut peccata
castigat mercedemque mihi aeternam pro toleratis pie malis temporalibus seruat; uos autem qui estis, cum
quibus loqui dignum sit saltem de diis uestris, quanto minus de Deo meo, qui terribilis est super omnes
deos, quoniam &ltomnes> dii gentium daemonia, Dominus autem caelos fecit.
[XXX] Si Nasica ille Scipio uester quondam pontifex uiueret, quem sub terrore belli Punici in
suscipiendis Phrygiis sacris, cum uir optimus quaereretur, uniuersus senatus elegit, cuius os fortasse non
auderetis aspicere, ipse uos ab hac inpudentia cohiberet. Cur enim adflicti rebus aduersis de temporibus
querimini Christianis, nisi quia uestram luxuriam cupitis habere securam et perditissimis moribus remota
omni molestiarum asperitate diffluere? Neque enim propterea cupitis habere pacem et omni genere
copiarum abundare, ut his bonis honeste utamini, hoc est modeste sobrie, temperanter pie, sed ut infinita
uarietas uoluptatum insanis effusionibus exquiratur, secundisque rebus ea mala oriantur in moribus, quae
saeuientibus peiora sunt hostibus. At ille Scipio pontifex maximus uester, ille iudicio totius senatus uir
optimus, istam uobis metuens calamitatem nolebat aemulam tunc imperii Romani Carthaginem dirui et