[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

nosceretur, ad terrenam ciuitatem pertinuisse quis ambigat? Vbi autem legitur: Ecce dies ueniunt, dicit
Dominus, et consummabo domui Israel et domui Iuda testamentum nouum, non secundum testamentum,
quod disposui patribus eorum in die, qua adprehendi manum eorum, ut educerem eos de terra Aegypti,
quoniam ipsi non permanserunt in testamento meo, et ego neglexi eos, dicit Dominus. Quia hoc est
testamentum, quod constituam domui Israel post dies illos, dicit Dominus, dando leges meas in mentem
eorum et super corda eorum scribam eas, et uidebo eos, et ero illis in Deum, et ipsi erunt mihi in plebem:
Hierusalem sine dubio superna prophetatur, cuius Deus ipse praemium est, eumque habere atque ipsius
esse summum ibi est atque totum bonum. Ad utramque uero pertinet hoc ipsum, quod Hierusalem dicitur
Dei ciuitas, et in ea prophetatur futura domus Dei, eaque prophetia uidetur impleri, cum Salomon rex
aedificat illud nobilissimum templum. Haec enim et in terrena Hierusalem secundum historiam
contigerunt, et caelestis Hierusalem figurae fuerunt. Quod genus prophetiae ex utroque ueluti compactum
atque commixtum in libris ueteribus canonicis, quibus rerum gestarum narrationes continentur, ualet
plurimum multumque exercuit et exercet ingenia scrutantium litteras sacras, ut, quod historice praedictum
completumque legitur in semine Abrahae secundum carnem, etiam in semine Abrahae secundum fidem
quid implendum allegorice significet inquiratur; in tantum ut quibusdam uisum sit nihil esse in eisdem
libris uel praenuntiatum et effectum, uel effectum, quamuis non praenuntiatum, quod non insinuet aliquid
ad supernam ciuitatem Dei eiusque filios in hac uita peregrinos figurata significatione referendum. Sed si
hoc ita est, iam bipertita, non tripertita erunt eloquia prophetarum, uel potius illarum scripturarum
omnium, quae ueteris instrumenti appellatione censentur. Nihil enim erit illic, quod ad Hierusalem
terrenam tantum pertineat, si, quidquid ibi de illa uel propter illam dicitur atque completur, significat
aliquid, quod etiam ad Hierusalem caelestem allegorica praefiguratione referatur; sed erunt sola duo
genera, unum quod ad Hierusalem liberam, alterum quod ad utram-¡ que pertineat. Mihi autem sicut
multum uidentur errare, qui nullas res gestas in eo genere litterarum aliquid aliud praeter id, quod eo
modo gestae sunt, significare arbitrantur, ita multum audere, qui prorsus ibi omnia significationibus
allegoricis inuoluta esse contendunt. Ideo tripertita, non bipertita esse dixi. Hoc enim existimo, non tamen
culpans eos, qui potuerint illic de quacumque re gesta sensum intellegentiae spiritalis exsculpere, seruata
dumtaxat primitus historiae ueritate. Ceterum quae ita dicuntur, ut rebus humanitus seu diuinitus gestis
siue gerendis conuenire non possint, quis fidelis dubitet non esse inaniter dicta? Quis ea non ad
intellegentiam spiritalem reuocet, si possit, aut ab eo qui potest reuocanda esse fateatur?
[IV] Procursus igitur ciuitatis Dei ubi peruenit ad regum tempora, quando Dauid Saule reprobato ita
regnum primus obtinuit, ut eius deinde posteri in terrena Hierusalem diuturna successione regnarent, dedit
figuram, re gesta significans atque praenuntians, quod non est praetereundum silentio, de rerum mutatione
futurarum, quod adtinet ad duo testamenta, uetus et nouum, ubi sacerdotium regnumque mutatum est per
sacerdotem eundemque regem nouum ac sempiternum, qui est Christus Iesus. Nam et Heli sacerdote
reprobato substitutus in Dei seruitium Samuel simul officium functus sacerdotis et iudicis, et Saule
abiecto rex Dauid fundatus in regno hoc quod dico figurauerunt. Mater quoque ipsa Samuelis Anna, quae
prius fuit sterilis et posteriore fecunditate laetata est, prophetare aliud non uidetur, cum gratulationem
suam Domino fundit exultans, quando eundem puerum natum et ablactatum Deo reddit eadem pietate,
qua uouerat. Dicit enim: Confirmatum est cor meum in Domino, exaltatum est cornum meum in Deo
meo. Dilatatum est super inimicos meos os meum, laetata sum in salutari tuo. Quoniam non est sanctus
sicut Dominus, et non est iustus sicut Deus noster; non est sanctus praeter te. Nolite gloriari et nolite loqui
excelsa, neque procedat magniloquium de ore uestro. Quoniam Deus scientiarum Dominus, et Deus
praeparans adinuentiones suas. Arcum potentium fecit infirmum, et infirmes praecincti sunt uirtutem;
pleni panibus minorati sunt, et esurientes transierunt terram. Quia sterilis peperit septem, et multa in filiis
infirmata est. Dominus mortificat et uiuificat, deducit ad inferos et reducit. Dominus pauperes facit et
ditat, humiliat et exaltat. Suscitat a terra pauperem et de stercore erigit inopem, ut conlocet eum cum
potentibus populi, et sedem gloriae hereditatem dans eis; dans uotum uouenti, et benedixit annos iusti,
quoniam non in uirtute potens est uir. Dominus infirmum faciet aduersarium suum, Dominus sanctus.
Non glorietur prudens in prudentia sua, et non glorietur potens in potentia sua, et non glorietur diues in
diuitiis suis. sed in hoc glorietur, qui gloriatur, intellegere et scire Dominum et facere iudicium et
iustitiam in medio terrae. Dominus ascendit in caelos et tonuit, ipse iudicabit extrema terrae, quia iustus
est; et dat uirtutem regibus nostris, et exaltabit cornum christi sui.
Itane uero uerba haec unius putabuntur esse mulierculae, de nato sibi filio gratulantis? Tantumne mens
hominum a luce ueritatis auersa est, ut non sentiat supergredi modum feminae huius dicta quae fudit?