[Pr] Gloriosissimam ciuitatem Dei siue in hoc ... - testielettronici.org

non est diiudicatio facilis. Fortassis enim, quod profecto est credibilius, et in filiis duorum illorum iam
tunc, antequam Babylonia coepisset institui, fuerunt contemptores Dei, et in filiis Cham cultores Dei;
utrumque tamen hominum genus terris numquam defuisse credendum est. Si quidem et quando dictum
est: Omnes declinauerunt, simul inutiles facti sunt; non est qui faciat bonum, non est usque ad unum, in
utroque psalmo, ubi haec uerba sunt, et hoc legitur: Nonne cognoscent omnes, qui operantur iniquitatem,
qui deuorant populum meum in cibo panis? Erat ergo etiam tunc populus Dei. Vnde illud, quod dictum
est: Non est qui faciat bonum, non est usque ad unum, de filiis hominum dictum est, non de filiis Dei.
Nam praemissum est: Deus de caelo prospexit super filios hominum, ut uideret si est intellegens aut
requirens Deum, ac deinde illa subiuncta, quae omnes filios hominum, id est, ad ciuitatem pertinentes,
quae uiuit secundum hominem, non secundum Deum, reprobos esse demonstrant.
[XI] Quam ob rem sicut lingua una cum esset omnium, non ideo filii pestilentiae defuerunt (nam et ante
diluuium una erat lingua, et tamen omnes praeter unam Noe iusti domum deleri diluuio meruerunt): ita,
quando merito elatioris impietatis gentes linguarum diuersitate punitae atque diuisae sunt et ciuitas
impiorum confusionis nomen accepit, hoc est, appellata est Babylon, non defuit domus Heber, ubi ea
quae antea fuit omnium lingua remaneret. Vnde, sicut supra memoraui, cum coepissent enumerari filii
Sem, qui singuli gentes singulas procrearunt, primus est commendatus Heber, cum sit abnepos ipsius, hoc
est ab illo quintus inueniatur exortus. Quia ergo in eius familia remansit haec lingua, diuisis per alias
linguas ceteris gentibus, quae lingua prius humano generi non inmerito creditur fuisse communis, ideo
deinceps Hebraea est nuncupata. Tunc enim opus erat eam distingui ab aliis linguis nomine proprio, sicut
aliae quoque uocatae sunt nominibus propriis. Quando autem erat una, nihil aliud quam humana lingua
uel humana locutio uocabatur, qua sola uniuersum genus humanum loquebatur.
Dixerit aliquis: Si in diebus Phalech filii Heber diuisa est terra per linguas, id est homines, qui tunc erant
in terra, ex eius nomine potius debuit appellari lingua illa, quae fuit omnibus ante communis. Sed
intellegendum est ipsum Heber propterea tale nomen inposuisse filio suo, ut uocaretur Phalech, quod
interpretatur diuisio, quia tunc ei natus est, quando per linguas terra diuisa est, id est ipso tempore, ut hoc
sit quod dictum est: In diebus eius diuisa est terra. Nam nisi adhuc Heber uiueret quando linguarum facta
est multitudo, non ex eius nomine nomen acciperet lingua, quae apud illum potuit permanere. Et ideo
credenda est ipsa fuisse prima illa communis, quoniam de poena uenit illa multiplicatio mutatioque
linguarum et utique praeter hanc poenam esse debuit populus Dei. Nec frustra lingua haec est, quam
tenuit Abraham, nec in omnes suos filios transmittere potuit, sed in eos tantum, qui propagati per Iacob et
insignius atque eminentius in Dei populum coalescentes Dei testamenta et stirpem Christi habere
potuerunt. Nec Heber ipse eandem linguam in uniuersam progeniem suam refudit, sed in eam tantum,
cuius generationes perducantur ad Abrabam. Quapropter etiamsi non euidenter expressum est fuisse
aliquod pium genus hominum, quando ab impiis Babylonia condebatur, non ad hoc ualuit haec obscuritas,
ut quaerentis fraudaretur, sed potius ut exerceretur intentio. Cum enim legitur unam fuisse linguam
primitus omnium et ante omnes filios Sem commendatur Heber, quamuis ex illo quintus oriatur, et
Hebraea uocatur lingua, quam patriarcharum et prophetarum non solum in sermonibus suis, uerum etiam
in litteris sacris custodiuit auctoritas: profecto, cum quaeritur in diuisione linguarum, ubi lingua illa
remanere potuerit, quae fuit ante communis (quae sine ulla dubitatione ubi remansit, non ibi fuit illa
poena, quae facta est mutatione linguarum), quid aliud occurrit, nisi quod in huius gente remanserit, a
cuius nomine nomen accepit, et hoc iustitiae gentis huius non paruum apparuisse uestigium, quod, cum
aliae gentes plecterentur mutatione linguarum, ad istam non peruenit tale supplicium?
Sed adhuc illud mouet, quo modo potuerunt singulas gentes facere Heber et filius eius Phalech, si una
lingua permansit ambobus. Et certe una est Hebraea gens ex Heber propagata usque ad Abraham, et per
eum deinceps, donec magnus fieret populus Israel. Quo modo igitur omnes filii, qui commemorati sunt
trium filiorum Noe, fecerunt singulas gentes, si Heber et Phalech singulas non fecerunt? Nimirum illud
est probabilius, quod gigans ille Nebroth fecerit etiam ipse gentem suam, sed propter excellentiam
dominationis et corporis seorsum eminentius nominatus est, ut maneat numerus septuaginta duarum
gentium atque linguarum. Phalech autem propterea commemoratus est, non quod gentem fecerit (nam
eadem ipsa est eius gens Hebraea eademque lingua), sed propter tempus insigne, quod in diebus eius terra
diuisa sit. Nec mouere nos debet, quo modo potuerit gigans Nebroth ad illud aetatis occurrere, quo
Babylon condita est et confusio facta linguarum atque ex hoc diuisio gentium. Non enim quia Heber
sextus est a Noe, ille autem quartus, ideo non potuerunt ad idem tempus conuenire uiuendo. Hoc enim
contigit, cum plus uiuerent ubi pauciores sunt generationes, minus ubi plures; aut serius nati essent ubi