I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...

mali durumu ve gelişimi ile ilgili gerekli bilgi aktarımını sağlamaktır. Ülkemizde kamu
hastanelerinde kurumsal performans çalışmalarının temeli 2003 yılında başlatılan
Sağlıkta Dönüşüm Programı ile atılmıştır. Finansal performans ve risk ölçümü ve
değerlendirilmesine ilişkin çalışmaları ise özellikle 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanunu” ve buna bağlı uygulamalar ile 5018 sayılı “Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanunu” ile uygulanacak olan “Performansa Dayalı Bütçeleme”
uygulamaları hızlandırmıştır. Finansal performansın yüksek olmasının hastanelere
sağlayacağı katkılar (Cleverly ve Harvey, 1992; Lilley, 1994; Mclean, 1997, Ozgulbas
ve Koyuncugil, 2005; Ozgulbas ve Koyuncugil, 2007; Ozgulbas ve Koyuncugil,
2008):
• Finansal kaynakların etkin kullanma,
• Finansal riski azaltmak,
• Finansal başarı ve diğer hastanelere göre durumunu belirlemek,
• Makro ve hastane bazında finansal planlara veri sağlamak,
• Reform çalışmaları için veri sağlamak ve oluşturulacak politikalara ışık
tutmak,
• Reform çalışmaları kapsamında mevzuatın şekillenmesi için veri sağlamak,
• Hızlı değişime ve getirdiklerine karşı hazırlıklı olmak,
• Gelecekte, alternatif finansman ve yatırım alternatifleri yaratabilecek finansal
güce sahip olmak
olarak özetlenebilir.
Finansal performansı ölçmek amacıyla geliştirilmiş birçok yöntem ve model mevcut
olmasına rağmen, bunlardan sağlık sektöründe en yaygın olarak kullanılanı oran
(rasyo) analizidir. Kolay hesaplanabilirlik avantajının yanında oran analizinin en
önemli dezavantajı kıyaslamanın grup ortalamasına (standart oran) göre yapılmasıdır.
Ortalama değer optimum olmadığı için etkin ya da iyi performans gösteren hastaneleri
ayırt etmenin bir garantisi bulunmamaktadır. Bunun yanında tek girdi ile tek çıktıyı
oranlaması nedeniyle tek boyutluluk, çok sayıda oran olması nedeni ile oranların
yorumlanma güçlüğü yöntemin diğer zayıf yönlerini oluşturmaktadır (Ozgulbas ve
Koyuncugil, 2007; Koyuncugil ve Ozgulbas, 2009).
Sağlık kurumlarında finansal yönetimin ve finansal performans ölçümünün önemi
vurgulanırken, özellikle kamu sağlık yöneticilerinin sağlık kurumları işletmeciliği
ve finansal yönetimi konusundaki eğitim ve bilgi düzeylerinin değerlendirme dışı
244