I. Uluslararası SaÄlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...
I. Uluslararası SaÄlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...
I. Uluslararası SaÄlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
giderilmesi konusunda çalışmaların sağlık sistemlerindeki uygulayıcılar tarafından<br />
planlanması gerekliliğidir. Bu paralelde iyileştirmeye açık yönlerin <strong>ve</strong> problemlerin<br />
ortaya çıkartılması için öncelikle uygulanmaya başlanan sistemden önceki <strong>ve</strong> sonraki<br />
durumun karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada<br />
performansa dayalı ücretlendirme sisteminin ülke genelinde uygulanmaya<br />
başlandığı 2004 yılı öncesi <strong>ve</strong> sonrası hastane <strong>ve</strong>rimlilikleri Veri Zarflama Analizi<br />
(VZA) kullanılarak değerlendirilecektir.<br />
Hastane <strong>ve</strong>rimliliklerinin analiz edilmesinde Burgess <strong>ve</strong> Wilson’ın da önerdiği gibi<br />
(1996) hastaneleri sahipliklerine göre gruplandırmak anlamlı olacaktır. Türkiye’de<br />
hastaneler kamuya bağlı (i)devlet hastaneleri ile (ii)eğitim <strong>ve</strong> araştırma hastaneleri<br />
<strong>ve</strong> (iii)üni<strong>ve</strong>rsite hastaneleri <strong>ve</strong> (iv)özel hastaneler olmak üzere dört farklı sahiplik<br />
grubuna ayrılmaktadır. Devlet hastanelerinde temel sağlık hizmetlerinin mümkün olan<br />
en fazla kişiye sunulması amacı ön planda iken eğitim <strong>ve</strong> araştırma hastanelerinde<br />
<strong>ve</strong> üni<strong>ve</strong>rsite hastanelerinde tıbbi araştırmalara önem <strong>ve</strong>rilmesi <strong>ve</strong> bilim adamı<br />
yetiştirilmesi ön plana çıkmaktadır. Özel hastanelerde ise kar elde etme amacının<br />
yanında etkin <strong>ve</strong> kaliteli hizmet sunumu da ön planda tutulmaktadır (Giokas, 2002).<br />
Bu kriterlere bağlı olarak hastane performansının değerlendirilmesinde hastane<br />
sahipliği, göz önünde bulundurulması gereken bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır.<br />
2004 yılı öncesi <strong>ve</strong> sonrası durumun karşılaştırıldığı <strong>ve</strong> VZA analizi kullanılarak<br />
gerçekleştirilen <strong>ve</strong>rimlilik değerlendirmesinde, performansa dayalı ücretlendirme<br />
sisteminin uygulanmasıyla Türkiye hastanelerinde <strong>ve</strong>rimlilik değişim trendi<br />
görülebilecektir.<br />
Hastane <strong>ve</strong>rimliliklerinin değerlendirilmesi için kullanılan girdi faktörlerini, uzman <strong>ve</strong><br />
pratisyen doktor sayıları <strong>ve</strong> hastanenin sahip olduğu fiili yatak sayısı oluşturmaktadır.<br />
Poliklinik sayısı, taburcu olan hasta sayısı, küçük, orta <strong>ve</strong> büyük ameliyat sayıları,<br />
doğum sayısı, yatak işgal oranı, ortalama kalış günü, yatak devir hızı <strong>ve</strong> yatan<br />
hasta oranı ise çıktı faktörlerini oluşturmaktadır. Bununla birlikte maliyet <strong>ve</strong> kar gibi<br />
finansal <strong>ve</strong>rilerin de analizlere dahil edilmesi daha fazla yorum kabiliyeti geliştirmesi<br />
bakımından önem taşımaktadır (Banker et.al., 1986). Ancak pek çok kurum<br />
gibi hastanelerin de finansal <strong>ve</strong>rilerini paylaşmadaki isteksizlikleri <strong>ve</strong> bu <strong>ve</strong>rilere<br />
ulaşmadaki zorluğa bağlı olarak bu çalışmada finansal <strong>ve</strong>riler kullanılmamıştır.<br />
Hastane performansının değerlendirilmesi için kullanılan Veri Zarflama Analizi<br />
tekniği çoklu girdi <strong>ve</strong> çıktıyı aynı analiz sürecinde kullanma özelliği ile performans<br />
değerlendirmesinde fayda sağlayan bir tekniktir (Hu & Huang, 2004). Dolayısıyla<br />
VZA tekniği çalışmada hastane <strong>ve</strong>rimliliklerini analiz etmek için kullanılmıştır. Ayrıca<br />
sahipliğin performans üzerindeki etkisini değerlendirmek için ilişkisiz ölçümlerdeki<br />
non parametric Kruskal-Wallis testi uygulanmıştır. Bunun yanında 2001-2006<br />
yılları arasında hastane <strong>ve</strong>rimliliklerinin ne şekilde bir değişim gösterdiğinin<br />
değerlendirilmesi <strong>ve</strong> böylece performansa dayalı ücretlendirme sisteminin hastane<br />
<strong>ve</strong>rimliliklerini ne şekilde etkilediğinin analiz edilmesi için ise Malmquist Productivity<br />
Index (MPI) kullanılmıştır.<br />
305
Change language