I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...

3.2. Hastane Sahiplikleri Arasındaki Farklılıklar
Devlet, eğitim araştırma, üniversite ve özel olmak üzere dört gruba ayrılmış
hastanelerin sahipliklerine göre verimlilikleri arasında anlamlı bir farklılık olup
olmadığının ortaya konması için Kruskal-Wallis ve One-Way-Anova analizleri
uygulanmıştır. Normallik ve varyans homojenliği test edilerek (Kolmogorov-smirnov
ve F testi ile) bu varsayımların geçerli olduğu gözlenmiş ve bu nedenle de çifte
kontrol sağlamak amacıyla Kruskal-Wallis analizi ile birlikte One-Way-Anova analizi
de kullanılmıştır (Ross ve Droge, 2004). Tablo 4’te analiz sonuçları görülmektedir.
Tablo 4. Hastane sahipliklerinin farklılıkları
Kruskal-Wallis
One-Way-Anova
Yıl Ki-kare s.d. Yıl F s.d.
2001 40,365* 3 2001 19,906* 3
2002 38,980* 3 2002 18,461* 3
2003 36,123* 3 2003 16,362* 3
2004 33,779* 3 2004 16,641* 3
2005 30,703* 3 2005 13,649* 3
2006 47,439* 3 2006 33,743* 3
* 0,001 seviyesinde anlamlı; s.d.=serbestlik derecesi
Her iki analizin sonuçları göstermektedir ki altı yılın tümünde verimlilik değerleri
açısından hastaneler sahipliklerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır.
Sahipliklerine göre hastaneler temel faaliyet alanları ve önceliklerinin farklı
olmasına bağlı olarak birbirlerinden ayrılmaktadırlar. Bu noktada, eğitim araştırma
hastaneleri ve üniversite hastaneleri eğitime ve bilimsel gelişimlere verdikleri önem
bakımından devlet hastaneleri ile özel hastanelerden farklı olmaları zaten beklenen
bir durumdur.
Devlet hastaneleri ve özel hastaneler de verimlilik değerleri açısından birbirlerinden
belirgin şekilde ayrılmaktadırlar. Geçmiş çalışmalarda da farklı ülkelerdeki hastaneler
için özel ve devlet karşılaştırması sıklıkla yapıla gelmiştir (örneğin, Burgess ve Wilson,
1996; Helmig ve Lapsley, 2001; Hu ve Huang, 2004). Tablo 4’deki Kruskal-Wallis
ve One-Way-Anova analizi sonuçları bu farklılığın Türkiye’deki hastaneler için de
istatistiksel olarak (tüm yıllar için) anlamlı olduğunu ortaya koymaktadır.
Bu farklılığın yanı sıra, tüm hastanelerin bir arada değerlendirildiği ortalama verimlilik
değerlerine bakıldığında devlet hastanelerinin verimlilik ortalamalarının altı yılın
hepsinde özel hastanelerden daha yüksek olduğu görülmektedir. Buradan yola
çıkarak, özel hastanelerin girdilerini çıktılarına dönüştürmede devlet hastanelerinden
daha farklı (ve ortalama olarak daha düşük verimli) süreç ve yöntemler kullandıkları
sonucuna varılabilir. Fakat burada bir hususa dikkat çekmek yerinde olacaktır. Şöyle
ki, bu çalışma kapsamında finansal veriler elde edilemediği (ve güvenilir olmadığı)
için analize dâhil edilememiştir. Finansal açıdan, kar amacı güden özel hastaneler
devlet hastanelerine göre daha fazla çıktı üretiyor olabilirler. Her ne kadar, finansal
311