I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...

PERFORMANSA DAYALI ÖDEME SİSTEMİNİN TÜRKİYE’DEKİ
HASTANE VERİMLİLİKLERİNE ETKİSİ
Doç Dr. Bülent Sezen 51 , M. Şahin Gök 52
Özet
Bu çalışma ile Türkiye’de 2003 yılında pilot bölgelerde 2004 yılında ise Türkiye
genelinde uygulanmaya başlanan performansa dayalı ödeme sisteminin Türkiye’deki
hastane verimlilikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Türkiye’de
sahipliklerine göre (i) devlet hastaneleri, (ii) eğitim-araştırma hastaneleri, (iii)
üniversite hastaneleri ve (iv) özel hastane olmak üzere dört gruba ayrılan
tüm hastanelerin performansa dayalı ücretlendirme sisteminden önceki ve
sonraki dönemdeki verimlilikleri karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Verimlilik
değerlendirmesinde Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılacaktır. Çalışma
kapsamında 2001 ve 2006 yılları arasında hastane verimliliklerinin değişimleri
Malmquist Productivity Index (MPI) yöntemi kullanılarak incelenecektir. Hastane
verimliliklerinin değerlendirilmesi konusunda gelişmiş ülkelerde geniş kapsamlı
pek çok akademik çalışma yapılmaktadır. Türkiye’de ise hastane performansı
konusundaki çalışmalar genellikle spesifik bölgelerde yada sınırlı hastaneler arasında
yapılmıştır. Buna bağlı olarak da Türkiye’deki hastanelerin genel durumunu ortaya
koyan çalışmalar çok sınırlı kalmıştır. Bu çalışma Türkiye’deki tüm hastanelerin
verimliliklerini, yıllar arasındaki değişim oranlarını değerlendirmesi bakımından önem
taşımaktadır. Ayrıca Türkiye’de performansa dayalı ödeme sistemine geçişten önceki
ve sonraki dönemdeki hastane verimliliklerinin değerlendirilmesiyle ücretlendirme
sisteminin hastaneler üzerindeki etkileri incelenecektir. Çalışma kapsamında elde
edilen bulgular gelecekteki iyileştirme çalışmalarına ışık tutabilecektir.
Anahtar Kelimeler: Performansa Dayalı Ödeme Sistemi, Hastane Performansı,
Veri Zarflama Analizi
Abstract
In this study we aim to analyze the impact of pay for performance system which
has been begun as a pilot study in 2003 and generally implemented in 2004 and
still going , on the hospital performance. Turkish hospitals are arranged in four
groups: (i) public hospitals, (ii) education and research hospitals, (iii) university
hospitals and (iv) private hospitals by their ownership. The efficiencies of all the
hospital is comparatively evaluated by the time between the former and the after
period of pay for performance system in Turkey. Therefore the changing effect of
the pay for performance system on the hospital performance should be obviously
investigated. Data Envelopment Analysis (DEA) is used to evaluate of the comparative
performance of hospitals. In addition to this the impact of improvement activities for
51 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, bsezen@gyte.edu.tr
52 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, sahingok@gyte.edu.tr
303