I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...

2.2. Araştırma Yöntemi ve Veri Toplama Aracı
Seçilmiş sağlık kuruluşlarında, PDEÖS’nin hizmet sunumu üzerindeki etkisini ortaya
koymak için kalitatif araştırma yöntemi kullanılmış ve araştırma kapsamındaki sağlık
ocakları sorumlu hekimleri ve sorumlu hemşireleri ile yarı yapılandırılmış görüşmeler
yapılmıştır. Görüşmelerde katılımcılara PDEÖS’nin hizmet sunumu üzerindeki olumlu
ve olumsuz etkileri ile olumsuz etkilerin düzeltilmesine yönelik önerilerini öğrenmek
amacıyla üç soru yöneltilmiştir.
3. BULGULAR
Araştırma kapsamında seçilen 16 sağlık ocağının sorumlu hekim ve sorumlu
hemşireleri ile yapılan toplam 32 derinlemesine görüşmeye ait yazılı dokümanlar her
iki araştırıcı tarafından ayrı ayrı betimsel analize tabi tutulmuştur. Daha sonra her
iki araştırmacının çıkardığı tema ve kodlar karşılaştırılarak neredeyse benzer tema
ve kodların yakalandığı görülmüştür. Daha sonra iki araştırmacı bir araya gelerek
çıkardıkları tema ve kodları tek bir forma dönüştürmüşler ve bu aşamada 26 olumlu
ve 45 olumsuz görüş ile 49 öneriye ulaşılmıştır. Ancak, bu aşamalarda araştırmacılar
önemli hiçbir ifadeyi dışarıda bırakmamak kaygısı ile hareket ettikleri için doğal olarak
aynı anlama gelen bazı tekrar ifadelerle karşılaşılmıştır. Tekrar ifadeler çıkarıldıktan
sonra 18 olumlu, 22 olumsuz görüşe ve 22 öneriye ulaşılmıştır.
Tablo 1.’de PDEÖS’nin hizmet sunumu üzerindeki “olumlu yönleri”ne ilişkin 18 görüş
arasından öne çıkan ilk beş görüş yer almakta olup belirtilme sıklığına göre sırasıyla;
32 katılımcının %90.6’sı “Döner sermaye ek ödemesi çalışanlara artı kazanç sağladığı
için çalışma motivasyonunu artırmıştır.” görüşünü; %28.1’i “Hastalara daha ilgili
ve güler yüzlü hizmet sunma anlayışını getirmiştir.” görüşünü; %18.8’i “Uygulama,
izin ve rapor taleplerini azaltmıştır.” görüşünü; %12.5’i “Sunulan sağlık hizmetlerini
sayısal (nicelik) olarak arttırdığı için verimliliği olumlu yönde etkilemiştir.” görüşünü;
ve %5.5’i “Daha az zamanda daha çok hastaya hizmet sunulmasını sağlamıştır”
görüşünü bildirmişlerdir. Sorumlu hekim ve sorumlu hemşirelerin PDEÖS’nin olumlu
yönlerine ilişkin görüşleri incelendiğinde; genellikle benzer hususlar üzerinde
durulduğu, ancak “Uygulama, izin ve rapor taleplerini azaltmıştır.” görüşünün ağılıklı
olarak hemşireler tarafından ifade edildiği dikkat çekmiştir.
Tablo 1. Performansa dayalı döner sermaye ek ödeme uygulamasının
olumlu yönlerine ilişkin görüşler
Olumlu Yönler Hekim Hemşire Toplam %
Döner sermaye ek ödemesi çalışanlara artı 13 16 29 90,6
kazanç sağladığı için çalışma motivasyonunu
artırmıştır.
Hastalara daha ilgili ve güler yüzlü hizmet
6 3 9 28,1
sunma anlayışını getirmiştir.
Uygulama, izin ve rapor taleplerini azaltmıştır. 1 5 6 18,8
298