I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...

hospitals should be clearly investigated by analyzing the yearly change of hospitals’
efficiencies by using Malmquist Productivity Index (MPI) in the year of 2001-2006.
Especially in the developing countries lots of academic research is applied on the
issues of hospital performance. However studies are generally applied in the specific
regions or in the few hospitals in Turkey. Few studies applied among to investigate
the performance situation of all hospitals in Turkey. This study is critically important
according to (i) evaluate of all the hospitals in Turkey, (ii) investigate the yearly
changes of hospital efficiency. These issues are analyzed according to impact of
pay for performance system. The findings of this study will throw a light on the
improvement activity plans for health care.
Key Words: Pay for Performance System, Hospital Performance, Data Envelopment
Analysis
1. GİRİŞ
Günümüzün gelişen ve küreselleşen dünyasında tüm kurumlar hızla değişen ekonomik
çevreye uyum sağlayabilmek için sürekli iyileştirme yaklaşımını kendilerine rehber
edinmişlerdir. Bu çerçevede sosyal bir kurum olan hastaneler sürekli iyileştirme
prensibine bağlı olarak performanslarını arttırma konusuna odaklanmaktadırlar.
Özellikle son yıllarda, girdilerin çıktılara dönüştürülmesi sürecindeki başarı derecesini
ifade eden verimlilik hastaneler için önemli bir başlık olarak ortaya çıkmaktadır
(Chu et.al., 2003). Verimliliklerini sürekli arttırma amacı içerisindeki hastanelere
yönelik gerçekleştirilen iyileştirme çalışmalarında, özellikle son yıllarda önemli
gelişmeler sağlanmaktadır. Sağlık sektöründeki iyileştirmelerin temel amacı hastane
performansının yükseltilerek daha etkin bir yapıya ulaşılmasıdır. Bununla birlikte
her hastane çeşidine göre farklı ihtiyaçlar söz konusudur ve gerçekleştirilen her
iyileştirme hastane sahipliğine göre farklı sonuçları ortaya çıkarabilecektir (Alexander
et.al., 1998).
Türkiye’de özellikle 90’lı yılların sonundan itibaren gerek kamusal alanda gerekse
özel sektörde sağlık kurumlarına yönelik maddi ve beşeri yatırımlar hız kazanmıştır.
Bu yatırımlar çerçevesinde hastanelerin fiziksel kaynakları olarak yatak sayıları
ve kullanılan tıbbi teknolojiye yapılan yatırımlar arttırılmış ve daha kaliteli hizmet
sunumunun sağlanmasına yönelik olarak hastanelerde görevli doktor ve diğer sağlık
personeli sayıları arttırılmıştır. Bunun yanında eğitim ve araştırma hastanelerine
özel bir önem verilen bu gelişim sürecinde yapılan bilimsel araştırmalar ve projeler
desteklenmiştir. Türkiye’de 90’lı yıllarla birlikte başlayan bu gelişim trendi, 2000’li
yıllarda hızlanmış, 2003 yılşında pilot uygulaması ve 2004 yılından itibaren tüm
Türkiye’deki uygulamaya başlanan “Performansa Dayalı Ödeme Sistemi” ile
günümüzde de gelişimini sürdürmektedir (Aydın ve Demir, 2006).
Performansa dayalı ücretlendirme sisteminin Türkiye hastanelerine ve daha geniş
bir bakış açısıyla Türkiye sağlık sistemine sağladığı faydaların değerlendirilmesi
önem arz eden bir konudur. Bunun en temel sebebi ise uygulanmaya başlanan
bu sistemin uzun vadede olumu yönlerinin geliştirilmesi olumsuz yönlerinin de
304