I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...

ir hasta profili ortaya çıkmıştır. Her iki durumda da sunulan hizmetin kalitesi ve
performansı sağlık personelinin niteliğine bağlıdır. Çalışanlar sağlık hizmetinin kalite
ve maliyetini belirlemede önemli rol oynarlar ve sistemin temel problemlerinin
çözümünün bir parçasıdırlar. Günümüz koşullarında nitelikli sağlık personeli
bulunması da gittikçe zorlaşmaktadır. Bu nedenle sağlık kurumları hizmetlerinin
kalitesi ve performansını belirlemede ciddi rol oynayan nitelikli sağlık personelinin
istihdamı ve kurum içinde tutulmaları için çalışma yaşamı kalitesini iyileştirerek
örgütsel bağlılıklarını sağlayacak faktörler üzerinde durmak zorundadırlar. Sağlık
kuruluşlarında örgütsel bağlılığı yüksek işgücüne olan ihtiyaç diğer kuruluşlardan
daha büyük önem arz etmektedir.
Bu bağlamda çalışmanın ana amacı sağlık kuruluşlarında örgütsel bağlılığı üç alt
amaç çerçevesinde incelemektedir:
• Çalışanların örgütsel bağlılığını etkileyen faktörler
• Örgütsel bağlılık boyutlarının karşılıklı ilişkileri
• Örgütsel bağlılığın sonuçları
2. Kavramsal Çerçeve
2.1. Örgütsel Bağlılık
Örgütsel bağlılığın çok sayıda tanımı vardır. Porter’a (1974) göre örgütsel bağlılık
bireyin örgütün amaç ve değerleri ile özdeşleşmesi, örgüt üyesi olarak kalma
arzusu, örgüte hizmet etmek için dikkate değer çaba gösterme isteğidir. Wiener
(1982) örgütsel bağlılığın örgütün iyiliği için fedakârlık, zihnini örgütle meşgul etme,
kişisel zamanını örgütsel faaliyetlere ayırma olduğunu belirtmektedir. Bir bütün
olarak örgüte karşı duygusal bir duruştur, yavaş gelişir ancak zamanla süreklilik arz
eder. Still (1983) örgütsel bağlılığı, bireyin örgüte, işe ve bir mesleğe psikolojik bağı
olarak tanımlar.
Araştırmalar örgütsel bağlılıkları yüksek çalışanların işten ayrılma niyetlerinin düşük
olduğunu göstermektedir. Örgütsel bağlılık yazını temelde örgütsel bağlılığı bir tutum
(tutumsal bağlılık) ve bir davranış (davranışsal bağlılık) olarak gören iki yaklaşım
etrafında gelişmiştir.
Bu iki yaklaşım birbirinden bağımsız değildir. Tutumsal yaklaşım, örgütsel bağlılığın
neden ve sonuçları üzerinde durur. Davranışsal yaklaşım ise bu tutumların sonucu
olarak tanımlanan davranışların tekrarlanmasını sağlayan faktörler ve bu davranışların
çalışan tutumları üzerindeki etkisini ele alır. (Meyer ve Allen, 1991; Meyer ve Allen,
1997). Tutumsal ve davranışsal yaklaşım arasındaki ilişki bağlılığının çok boyutlu bir
kavram olarak tanımlanması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.
Yazında farklı bakış açılarını bir araya getirmeyi amaçlayan çok boyutlu modeller
53