I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...

yoksul insanların sağlık hizmetlerine erişim problemleri, bazen yolsuzluk ve görev
ihmalleri, gibi ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Kamu hastaneciliğinde yaşanan bu
sorunlar hastanelerde iyi performansın ödüllendirilmemesi ve hastane davranış
modellerinin yeterince özendirilmemesi başta olmak üzere yönetsel yetersizliklerden
kaynaklanmaktadır (Gider ve Top, 2007).
Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, kalite ve verimli hizmet sunumunun teşvik
edilmesinin sağlanması amacıyla, uygulamaya konan Sağlıkta Performans Yönetimi,
Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın amaçlarını oluşturan unsurlardır. Sağlıkta Dönüşüm
Programı’nın amaçları “sağlık hizmetlerinin etkili, verimli ve hakkaniyete uygun
bir şekilde organize edilmesi, finansmanının sağlanması ve sunulmasının temin
edilmesi” olarak ifade edilmiştir (SDP, 2003). Yine Sağlıkta Dönüşüm Programının,
ana bileşenlerinden biri sağlık hizmetlerinde kalite ve akreditasyondur.
Verimlilik, kaynakları en uygun şekilde kullanarak en az maliyetle yeterli ve doğru
hizmet üretmektir. Verimlilik sağlık sisteminin performansının artırılmasının ön
şartlarından biridir. Sağlık hizmetlerine erişim, Sağlıkta Dönüşüm Programı’nda
“hakkaniyet” olarak tanımlanmıştır. Sağlık hizmetlerine erişimin hakkaniyet ölçüsünde
gerçekleştirilmesi hizmet alanların gücü oranında sisteme katkı sağlamasını da
gerektirir. Böylece hem ülkedeki her insanın ihtiyacı ölçüsünde sağlık hizmetinden
yararlanması, hem de sürdürülebilirlik sağlanmış olur. Herkesin erişebildiği, verimli
olarak sunulması beklenen hizmet, sonuçta çağın koşullarına ve bilimsel gerçeklere
uygun kaliteli bir sağlık hizmetidir (Aydın ve Demir, 2006).
2. HASTANE HARCAMALARI VE FİNANSMANI PERFORMANSA DAYALI EK
ÖDEME
2.1. Hastane Harcamaları ve Finansmanı
2.9.1961 tarihli ve 10896 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığına
Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner
Sermaye Hakkındaki 209 Sayılı Kanun Gereğince. Hastanelerin ürettikleri hizmetlerden
elde edecekleri gelirler ve elde edilen yapacakları harcamalar belirlenmiştir. Döner
sermaye, kurumların karları ile bağışlardan ve Devlet yardımlarından teşekkül eder.
Kamu maliyesi alanında belirli ve sürekli bir hedefin elde edilmesi için genel ve
katma bütçeden bir miktar paranın, azaltılmamak koşuluyla bir kuruluşa ya da bir
kuruluşa bağlı işletmelere verilmesi döner sermaye işletmelerinin özünü meydana
getirir. Döner sermayenin tahsis edildiği kuruluş genellikle ayrı ayrı gelir kaynaklarına
sahip olduğundan, zaman içerisinde, giderlerini yıllık devlet bütçesinden değil, kendi
gelirlerinden karşılayacak ve tahsis edilen döner sermayeyi muhafaza edecektir.
Bu ise döner sermaye işletmesinin bağlı bulunduğu kurumun ekonomik anlamda
devlete yük olmamasını sağlar ki, döner sermaye işletmelerinin temel kuruluş amacı
bu olmaktadır (Çetin ve Sağlam, 2007).
Türkiye’deki sağlık sistemi daha önceki konularda bahsedilen sağlık sistemi
sınıflandırmalarının hiç birine pür olarak dahil olmamaktadır. Dolayısıyla karma bir
365