I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler ...

olumsuz etkilediğini göstermektedir. (Meyer v.d; 2002). Morris ve Sherman’ın (1981)
çalışmasında rol çatışmasının örgütsel bağlılığı etkilediği belirtilmiştir.
Çalışma deneyimleri çalışanın işi çevreleyen sosyal bağlama ilişkin tutumlarının
kaynağını oluşturur. (Morris ve Sherman, 1981) ve bireyin psikolojik bağlılığını
etkiler (Buchanan, 1974). Grubun örgüte karşı tutumu, örgüte bağımlılık ve güven,
örgütsel destek, sosyalleşme (sosyal etkileşim), (Still, 1983), örgütsel adalet algısı,
lider-amir davranışı, kararlara katılım, düşük rol çatışması (Boshoff ve Mels, 1995)
faktörlerini kapsar.
Örgütsel destek bireyin, çalışanın katkılarına ve refahına örgütün ne ölçüde değer
verdiğine ilişkin inancıdır. Çalışan örgütün kendisine önem verdiği, kendisini
desteklediği, kendisine arka çıktığı ölçüde örgüt ile özdeşleşir ve ona karşı duygusal
bağlılık geliştirir (Eisenberger, Huntington ve Sowa, 1986).
Örgütsel adalet örgüt içi ilişkiler kapsamında ortaya çıkan görev, hizmet, fırsat, ödül/
ceza, ücret, statü gibi kazanımların paylaşımını ve bu yöndeki kararlar ve kişilerarası
ilişkilerin adilliğine ilişkin kavramları ifade eder.
Yapılan çalışmalar gerek örgütsel adalet gerek örgütsel destek algılamalarının
duygusal ve normatif bağlılık ile güçlü ve pozitif ilişkiler içinde olduğunu
göstermektedir. (Meyer v.d., 2002, Meyer ve Allen, 1997).
Sosyal etkileşim genel anlamda çalışanın diğer örgüt üyeleri ile etkileşimi ve
özdeşleşmesini ifade etmektedir. Çalışanların birbirlerine güven duymaları, destek
olmaları, güvenmeleri, sahip çıkmaları gibi sosyal unsurlar çalışanın özellikle duygusal
bağlılığını etkiler (Morrow, 1993).
Amir davranışları işin gerçekleştirilmesi ve ilişkilerin dengelenmesinde temel
unsurlardandır. Amir, çalışanın örgüt ile özdeşleşmesini etkileyen örgütsel bağlılığın
oluşumunu destekleyen bir faktördür. Alanyazın incelendiğinde lider davranışlarının
örgütsel bağlılığın oluşmasında önemli olduğu katılımcı ve dönüşümcü liderlik ile
duygusal ve normatif bağlılık arasında orta, devamlılık bağlılığı ile zayıf ilişki olduğu
bulunmuştur (Morris ve Sherman, 1981; Meyer vd; 2002).
Bu çalışmada kişisel özellikler olarak yaş ve örgütsel üyelik süresi, rol özellikleri
kapsamında istihdam ve hizmet şekli, çalışma deneyimleriyle ilgili örgütsel destek,
örgütsel adalet, sosyal etkileşim ve amir desteği ele alınmaktadır.
2.3. Örgütsel Bağlılığın Sonuçları
Örgütsel bağlılık çalışmalarında çalışanların devamlılığı, iş performansı, işte kalma
arzusu ve eğilim (Steers, 1977), iş doyumu, işe devamsızlık ve işten ayrılma oranının
ve iş ya da bölüm değiştirme çabasının yüksekliği (Still, 1983) örgütsel bağlılığın
sonucu olarak incelenmektedir. Bu çalışma kapsamında işten ayrılma eğilimi üzerinde
yoğunlaşılmaktadır.
55