åêðáéäåõóçó γ.ν.α.

475
Τι νεότερο στη νόσο των καρωτίδων
Αδ Πολυδώρου 1 , Α Πολυδώρου 2
Τα Α.Ε.Ε σύμφωνα με την μελέτη Rochester αυξάνουν
με την ηλικία και με υπεροχή των ανδρών
έναντι των γυναικών 1,2 . Είναι η τρίτη συχνότερη
αιτία θανάτου στον κόσμο προκαλώντας περισσότερους
από 4.6 εκατομύρια θανάτους τον χρόνο.
Το ένα τρίτο των ασθενών που έχουν υποστεί ΑΕΕ
πεθαίνουν εντός 6 μηνών και σημαντικός αριθμός
ασθενών που έχουν υποστεί ΑΕΕ μένουν ανάπηροι.
Είναι η κυριότερη αιτία αναπηρίας και υπάρχουν
στον κόσμο περίπου 30 εκατομύρια ανάπηροι μετά
από Α.Ε.Ε.
Οι στενώσεις των καρωτίδων ευθύνονται δια το
20%-30% των Α.Ε.Ε. ισχαιμικής αιτιολογίας και η αντιμετώπιση
της νόσου είναι επιτακτική αν λάβουμε
υπόψη ότι μέσα σε δύο χρόνια, σε συμπτωματική
σοβαρού βαθμού στένωση καρωτίδας 70-80% υπάρχει
κίνδυνος για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (Α.Ε.Ε) με
αναπηρία 20%, σε στένωση καρωτίδας 80-90% περί
το 29% και σε στένωση > 90% υπάρχει κίνδυνος που
υπερβαίνει το 34%.
Στην Ελλάδα κάθε χρόνο 28.180 περίπου άτομα
νοσηλεύονται με βλάβες στο αγγειακό σύστημα και
αποτελούν τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα για την υγεία,
αν σκεφτούμε ότι κατέχουν την πρώτη (έμφραγμα
του μυοκαρδίου) και τρίτη (ΑΕΕ) αιτία θανάτου. Από
αυτούς 7.381 ασθενείς δηλαδή ένα σημαντικό ποσοστό
26.3% ανήκουν στον ενεργό πληθυσμό.
Από τα επιδημιολογικά δεδομένα για την αθηρωθρόμβωση
και τα Α.Ε.Ε παρατηρούμε ότι στη χώρα
μας νοσηλεύονται κάθε χρόνο 28.000 πάσχοντες από
αθηρωθρομβωτική νόσο. Από αυτούς 26.3% ανοίκουν
στον ενεργό πληθησμό.
Η Ελλάδα είναι η τέταρτη χώρα στην Ευρώπη σε
θανάτους μετά από Α.Ε.Ε κάθε χρόνο μετά την Βουλγαρία,
Κροατία και την Πορτογαλία³.
Ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός περιέγραψαν την
ημιπληγία σαν αποτέλεσμα βλάβης στο αντίθετο
ημισφαίριο και φαίνεται ότι τους προβλημάτισαν τα
αίτια και η θεραπεία της νόσου. Σήμερα η θεραπεία
1
Ειδ. Καρδιολόγος, 2 Διευθυντής Αιμοδυναμικό Τμήμα Γ.Ν.Α. «Ο
Ευαγγελισμός»
των καρωτίδων είναι φαρμακευτική (ασπιρίνη, και
κλοπιδογρέλη) 4,5 , χειρουργική (ενδαρτηρεκτομή) και
αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent με σύγχρονη
εγκεφαλική προστασία.
Η διόρθωση των παραγόντων κινδύνου (κάπνισμα,
βάρος, δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, διαβήτης) είναι
ουσιαστική δια την προστασία από Α.Ε.Ε. Οι υπολιπιδαιμικοί
παράγοντες φαίνεται να επιβραδύνουν την
εξέλιξη της αθηρωματικής πλάκας των καρωτίδων,
η αποτελεσματικότητα τους όμως όσο αφορά την
ελάττωση των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων
χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση 6,7 .
Οι διάφορες τυχαιοποιημένες μελέτες πού δημοσιεύτηκαν
έδειξαν ότι η ενδαρτηρεκτομή αποτελεί
καλύτερη θεραπεία σε σύγκριση με την φαρμακευτική
αγωγή για συμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς
ασθενείς με σοβαρού βαθμού καρωτιδική στένωση 8,9,10 .
Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων πολυκεντρικών
μελετών παρατηρείται ότι σε συμπτωματικούς
ασθενείς με στενώσεις >70% με την ενδαρτηρεκτομή
επιτυγχάνεται απόλυτη μείωση του κινδύνου για
Α.Ε.Ε και θάνατο πάνω από 11% και διατηρείται 5-8
χρόνια. Σε συμπτωματικούς ασθενείς με στενώσεις
50-70% υπάρχει μικρότερη μείωση του κινδύνου για
Α.Ε.Ε και θάνατο η οποία διατηρείται 5 χρόνια μετά
την επέμβαση.
Σε ασυμπτωματικούς ασθενείς με καρωτιδική νόσο
(στενώσεις >60%) το κέρδος σε απόλυτο κίνδυνο μετά
από ενδαρτηρεκτομή ήταν μέτριο με 1.2% ετήσια
μείωση του κινδύνου για Α.Ε.Ε. και σε άλλες μελέτες
δεν αναφέρεται καθόλου μείωση των Α.Ε.Ε μετά από
ενδαρτηρεκτομή σε ασυμπτωματικούς ασθενείς.
Από τις πολυκεντρικές μελέτες προκύπτει ότι
η ενδαρτηρεκτομή έχει καλά αποτελέσματα. Παρά
τααύτα ο κίνδυνος Α.Ε.Ε και θανάτου είναι υπολογίσιμος
8,9,10,11 .
- 7,5% στη μελέτη ECST
- 5.8% στη μελέτη NASCET
- 14,3% σε πλήρη απόφραξη της ετερόπλευρης
καρωτίδας στη μελέτη NASCET
- 2,3% στη μελέτη ACAS
- 5.8% στη μελέτη Cavatas