åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
352 Καρωτιδική στένωση: Χειρουργική αντιμετώπιση<br />
xxxxxxxxxxx<br />
xxxxxxxxxxxxxx<br />
xxxxxxxxxxxxxx<br />
την εμφάνιση του συνδρόμου υπεραιμάτωσης. Η παρακολούθηση της ενδαρτηρεκτομηθείασς<br />
καρωτίδας είναι σημαντική προκειμένου να αναγνωριστεί η τυχόν ανάπτυξη επαναστένωσης.<br />
Η χρονική φάση ανάπτυξης επαναστένωσης καθώς και οι χαρακτήρες της, όσον αφορά τη<br />
συμπτωματικότητά της ή μη, καθορίζουν και τον τρόπο αντιμετώπισής της. Νοσοκ. Χρονικά,<br />
71, Συμπλήρωμα, 351-355, 2009.<br />
Λέξεις κλειδιά: καρωτίδα αρτηρία, ισχαιμικό εγκεφαλκό, καρωτιδική στένωση, καρωτιδική<br />
ενδαρτηρεκτομή.<br />
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ<br />
Ο Debakey και συν. διενήργησαν την πρώτη ενδαρτηρεκτομή<br />
καρωτίδος στο Houston το 1953 την οποία<br />
όμως δημοσίευσαν πολύ αργότερα. Η πρώτη όμως<br />
δημοσιευμένη επιτυχής αντιμετώπιση καρωτιδικής<br />
στένωσης, σε ασθενή με παροδικά ισχαιμικά επεισόδια,<br />
διενεργήθηκε στο Λονδίνο από τον Eascott το 1954 υπό<br />
συνθήκες υποθερμίας και με απευθείας τελικο-τελική<br />
αναστόμωση της κοινής στην έσω καρωτίδα.<br />
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ<br />
Το 50% των ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών<br />
οφείλεται σε νόσο της εξωκρανιακής μοίρας των καρωτίδων<br />
1 . Ετησίως στις ΗΠΑ, πλέον των 500.000 ασθενών<br />
θα πάθουν αγγειακό εγκεφαλικό, ενώ η εγκεφαλική<br />
ισχαιμία κατέχει την 3 η θέση ως αιτία θανάτου.<br />
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΗΣ<br />
ΣΤΕΝΩΣΗΣ<br />
Οι κλασσικές ενδείξεις καρωτιδικής ενδαρτηρεκτομής<br />
(ΚΕ) αφορούν:<br />
Α) Σημαντικού βαθμού ασυμπτωματική καρωτιδική<br />
στένωση. Δεδομένου ότι ο κίνδυνος εμφάνισης<br />
stroke σε στενώσεις >75% είναι περίπου 3-5% κατ’<br />
έτος, η προφυλακτική ενδαρτηρεκτομή έχει θέση ιδίως<br />
σε ασθενείς με καλό προσδόκιμο επιβίωσης. Δυο<br />
σημαντικές προοπτικές μελέτες, η Veterans Affairs<br />
(VA) Cooperative Study 2 και η Asymptomatic Carotid<br />
Atherosclerosis Study (ACAS) 3,4 ανέδειξαν το όφελος από<br />
την ΚΕ σε ασυμπτωματικούς ασθενείς με σημαντικές<br />
στενώσεις (80-99%). Η επιτροπή για την American Heart<br />
Association Stroke Council έχει συστήσει ως αποδεκτό<br />
όριο περιεγχειρητικής θνησιμότητας και θνητότητας<br />
για ένα κέντρο το ποσοστό του 3%.<br />
Β) Σοβαρού βαθμού συμπτωματική (Παροδικά<br />
Ισχαιμκά Επεισόδια ή μόνιμες βλάβες, διεθνώς TIA ή<br />
stroke) καρωτιδική στένωση. Δυο προοπτικές μελέτες<br />
αναφοράς έχουν καθορίσει τις ενδείξεις ενδαρτηρεκτομής<br />
σε συμπτωματικούς ασθενείς: η European Carotid<br />
Surgery Trial (ECST) Collaborative Group 5 και η North<br />
American Symptomatic Carotid Endarterectomy Trial<br />
(NASCET) 6 . Ο κίνδυνος εμφάνισης stroke σε ασθενή με<br />
μη αντμετωπισθέντα ΤΙΑs είναι τουλάχιστο 10% για<br />
τον πρώτο χρόνο από την έναρξη των συμπτωμάτων<br />
και συνεχίζει με ένα ρυθμό 6% κατ’ έτος, μειούμενος<br />
μετά την 3ετία. Έτσι συμπτωματικοί ασθενείς με<br />
στένωση >70% έχουν απόλυτη ένδειξη ενδαρτηρεκτομής,<br />
ενώ και κάποιοι συμπτωματικοί ασθενείς με<br />
στένωση 50-69% μπορεί να ωφεληθούν από αυτή.<br />
Ο κίνδυνος εμφάνισης stroke στο σύστοιχο με την<br />
ενδαρτηρεκτομή καρωτίδας ημισφαίριο, πέφτει σε<br />
ποσοστό < 2% κατ’ έτος. Σύμφωνα με τις πρόσφατες<br />
οδηγίες της ESVS (European Society of Vascular Surgery)<br />
η περιεγχειρητική θνησιμότητα και θνητότητα στην<br />
καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή σε συμπτωματικούς<br />
ασθενείς πρέπει να είναι