åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, ΤΟΜΟΣ 71, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ, 2009<br />
499<br />
Εικόνα 1. Ο βαθμός φωσφορυλίωσης της pRb κατά την διάρκεια του κυτταρικού κύκλου.<br />
The Biology of Cancer (© Garland Science 2007)<br />
επανείσοδος των καρκινικών κυττάρων στον κυτταρικό<br />
κύκλο μετά από παρατεταμένη αναστολή<br />
ανάπτυξης. Τα κύτταρα που αποτυγχάνουν να<br />
εκτελέσουν το αποπτωτικό τους πρόγραμμα σε<br />
απόκριση μιτωτικής ανεπάρκειας αποκτούν ανευπλοϊδία<br />
και γενετική αστάθεια. Επομένως η μιτωτική<br />
καταστροφή πιθανόν να λειτουργεί σαν εργαλείο<br />
αποτροπής της ανευπλοϊδίας, η οποία μοιάζει να<br />
συμμετέχει στην ογκογένεση. 6,7<br />
Υπάρχει επίσης η δυνατότητα μετάβασης στην<br />
κατάσταση της μη διαίρεσης-γήρανσης (senescent<br />
state), δηλ. οι μορφολογικές και λειτουργικές ιδιότητες<br />
ενός κυττάρου μεταβάλλονται μέχρι να<br />
φθάσει στην κατάσταση γήρανσης. Κατά την φάση<br />
αυτή πλέον τα κύτταρα δεν μπορούν να υποστούν<br />
απόπτωση, αλλά στρέφονται προς νέκρωση, σε<br />
περίπτωση βλάβης του DNA. 8<br />
Υπενθυμίζεται ότι κατά την νέκρωση η κυτταρική<br />
μεμβράνη χάνει την ακεραιότητά της και<br />
το περιεχόμενο του κυττάρου απελευθερώνεται<br />
προκαλώντας φλεγμονώδη αντίδραση στην περιβάλλουσα<br />
περιοχή. Αντίθετα, κατά την απόπτωση<br />
το περιεχόμενο του κυττάρου παραμένει «καλά<br />
πακεταρισμένο» στα αποπτωτικά σώματα και δεν<br />
αναπτύσσσεται φλεγμονή.<br />
Τα αντικαρκινικά φάρμακα μπορούν να επιφέρουν<br />
διάφορες μορφές κυτταρικού θανάτου,<br />
όπως η νέκρωση, η μιτωτική καταστροφή και η<br />
απόπτωση (παρεμβαίνοντας στην DNA-σύνθεση<br />
και κυτταροδιαίρεση), αλλά και διακοπή κυτταρικής<br />
αύξησης και γήρανση (senescence). 7,9<br />
Η απόπτωση είναι ένα σύνθετο πρόγραμμα<br />
μη αντιστρεπτής απόκρισης του κυττάρου που<br />
διαμεσολαβείται είτε μέσω της πρωτεΐνης p53<br />
(ενδογενές ή ενεργοποιούμενο λόγω στρες αποπτωτικό<br />
πρόγραμμα), είτε μέσω σημάτων από το<br />
εξωτερικό περιβάλλον του κυττάρου μέσω των<br />
υποδοχέων θανάτου TNF-a, TRAIL, FasL (εξωγενές<br />
ή ενεργοποιούμενο μέσω υποδοχέων αποπτωτικό<br />
πρόγραμμα).<br />
Κατά την απόπτωση ενεργοποιείται ένας καταρράκτης<br />
κασπασών, μέσω διάνοιξης ενός καναλιού<br />
στην έξω μιτοχονδριακή μεμβράνη, απ’όπου<br />
απελευθερώνονται διάφορες προ-αποπτωτικές<br />
πρωτεΐνες, όπως το κυτόχρωμα C. Η διάνοιξη<br />
αυτή του μιτοχονδρίου καθορίζεται από μια μεγάλη<br />
οικογένεια πρωτεϊνών που ονομάζονται Bcl-2<br />
σχετιζόμενες πρωτεΐνες με αλλοτε προ-(Bax, Bad,<br />
Bak, Bid) και άλλοτε αντι-αποπτωτική (Bcl-2, Bcl-<br />
X L<br />
) δράση. Τελικά η όλη διαδικασία καταλήγει στην<br />
καταστροφή του κυττάρου μέσα σε μια ώρα. 3β<br />
Η λειτουργία του προγραμματισμένου κυτταρικού<br />
θανάτου (απόπτωση) είναι απαραίτητη στην<br />
καταστροφή κυττάρων που αποτελούν απειλή για
Change language