åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, ΤΟΜΟΣ 71, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ, 2009<br />
307<br />
σμένες, είναι όμως πολύτιμες γιατί διασφαλίζονται<br />
τα δικαιώματα του ασθενούς. Το προσωπικό υγείας<br />
μαθαίνει τις επιθυμίες και τις απόψεις του αρρώστου<br />
και διευθετούνται θέματα που διαφορετικά με την<br />
αποσιώπηση του επικείμενου θανάτου δεν θα ήταν<br />
εφικτό. Στα πλαίσια αυτής της ενημέρωσης ο ασθενής<br />
μπορεί να υπογράψει οδηγία μη εφαρμογής μέσων<br />
διάσωσης (Do not resuscitate order / DNR) δηλαδή μη<br />
εφαρμογής καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης σε<br />
περίπτωση ανακοπής. Έτσι με απόφαση του ίδιου και<br />
χωρίς να φέρουν το βάρος αυτής της απόφασης οι<br />
οικείοι του δίνεται ένα τέλος στην ανώφελη αναβολή<br />
του θανάτου και στο υποφέρειν. Συχνά δε για τη λήψη<br />
απόφασης προκύπτουν προβλήματα έλλειψης ομοφωνίας<br />
μεταξύ των μελών της οικογένειας τα οποία<br />
με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται. 6,23 Την απόφαση<br />
για DNR μπορεί να τη λάβει και ο ίδιος ο γιατρός για<br />
ασθενή που προσέρχεται στα επείγοντα όταν όλα<br />
τα κλινικά δεδομένα υποστηρίζουν το μάταιο της<br />
εφαρμογής θεραπείας υποστήριξης. 2<br />
Το δικαίωμα άρνησης αποδοχής της θεραπείας.<br />
Σύμφωνα με τον νόμο ο ασθενής έχει το δικαίωμα να<br />
αρνηθεί να λάβει την θεραπεία που του προτείνεται<br />
αφού πρώτα ενημερωθεί για τις συνέπειες αυτής<br />
της άρνησης. 13<br />
Συχνά είτε οι ασθενείς τελικού σταδίου είτε οι<br />
συγγενείς τους επιθυμούν να βάλουν τέλος σε αυτήν<br />
την πορεία του υποφέρειν. Όταν το αίτημα είναι από<br />
την πλευρά του άρρωστου, η θεραπευτική ομάδα<br />
οφείλει να διερευνήσει για την ύπαρξη κατάθλιψης<br />
ή άλλων δυσάρεστων συμπτωμάτων, όπως ο πόνος<br />
γιατί συνδέονται με ανάπτυξη αυτοκτονικού ιδεασμού.<br />
Η ύπαρξη κατάθλιψης συχνά υποεκτιμάται και<br />
δεν θεραπεύεται γιατί όλοι αναμένουμε οι ασθενείς<br />
αυτοί να νοιώθουν θλίψη σαν αποτέλεσμα όλων των<br />
απωλειών που βιώνουν. Στη χώρα μας η ευθανασία<br />
είτε ως ενεργητική πράξη είτε ως υποβοήθηση σε<br />
αυτοκτονία δεν επιτρέπεται νομικά. Σύμφωνα με τον<br />
Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας Ν3418/28-11-2005(ΦΕΚ<br />
Α/287) στο άρθρο 29 αναφέρεται ότι : «Ο Ιατρός οφείλει<br />
να γνωρίζει ότι η επιθυμία του ασθενή να πεθάνει,<br />
όταν αυτός βρίσκεται στο τελικό στάδιο, δεν συνιστά<br />
νομική δικαιολόγηση για τη διενέργεια πράξεων οι<br />
οποίες στοχεύουν στην επίσπευση του θανάτου». Δεν<br />
επιτρέπεται επίσης η απόσυρση της θεραπευτικής<br />
υποστήριξης υποβοήθησης της ζωής ακόμα και αν<br />
όλες οι ενδείξεις, δείχνουν το μάταιο της συνέχισης<br />
των επιθετικών θεραπευτικών παρεμβάσεων. Μόνο<br />
στην περίπτωση που υπάρχουν εκ των προτέρων<br />
δηλούμενες επιθυμίες του ασθενή για απόσυρση της<br />
υποβοήθησης υποστήριξης της ζωής, η θεραπευτική<br />
ομάδα έχοντας τα δεδομένα που τεκμηριώνουν το<br />
μάταιο της συνέχισης της υποστήριξης και βασιζόμενη<br />
στο δικαίωμα του ασθενούς για αυτονομία μπορεί να<br />
προβεί στις παραπάνω ενέργειες. 3,26,27,28<br />
ΕΠΙΛΟΓΟΣ<br />
Οι ασθενείς σε τελικό στάδιο νόσου και οι οικογένειες<br />
τους αποτελούν ένα αρκετά ευάλωτο τμήμα του<br />
πληθυσμού, τα δικαιώματα των οποίων συχνά καταστρατηγούνται.<br />
Η φροντίδα που παρέχεται στο τελικό<br />
στάδιο, επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών<br />
αλλά και τη διαδικασία αποδοχής του θανάτου και<br />
στη συνέχεια την ομαλή επανένταξη της οικογένειας.<br />
Η προστασία των δικαιωμάτων των αρρώστων που<br />
πεθαίνουν, συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας της<br />
ζωής τους και αποτελεί αναγκαιότητα αν θέλουμε να<br />
θεωρούμαστε πολιτισμένοι.<br />
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ<br />
1. www.who.org. Cancer control. Knowledge into action.<br />
WHO Guide for effective programmes 2007.<br />
2. 11 ο Θεματικό Συνέδριο. Εντατική θεραπεία & Επείγουσα<br />
Ιατρική: Κλινικές περιπτώσεις & Σπάνια νοσήματα<br />
Αθήνα 2008:234-246,288-297.<br />
3. Faber-Langendoen K, Lanken P. Dying patients in the<br />
intensive care unit: Foregoing treatment, maintaining<br />
care. Ann Intern Med. 2000, 133:886-893.<br />
4. Singer P, Bowman K. Quality end-of-life care: a global<br />
perspective. BMC Palliative Care 202, 1:4.<br />
5. Παπαδάτου Δ, Αναγνωστόπουλος Φ. Η Ψυχολογία<br />
στο χώρο της υγείας. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.<br />
Αθήνα 1999: 96-108, 135-172.<br />
6. Ιωαννίδου Ε, Γαλανάκης Ε. Ο πρόσφατος κώδικας<br />
ιατρικής δεοντολογίας, η ενημέρωση του ασθενούς με<br />
κακοήθεια και η εμπλοκή της ελληνικής οικογένειας.<br />
Arch Hell Med 2008,25(2):224-230.<br />
7. Corner J. Bailey C. Νοσηλευτική Ογκολογία. Το πλαίσιο<br />
της φροντίδας. Επιμέλεια Ελισσάβετ Πατηράκη-<br />
Κουρμπάνη. Εκδόσεις Πασχαλίδης. Αθήνα 2006:205-<br />
222, 351-355.<br />
8. Stewart A, et al. The Concept of Quality of life of Dying<br />
Persons in the context of Health Care System. J pain<br />
and Symptom Manage1999, 17: 93-108.<br />
9. Pantilat S, Isaac M. End-of-life Care for the Hospitalized<br />
Patient. Med Clin N Am 2008 92: 349-370.<br />
10. Steinhauser K et al. In search of a Good Death: Observations<br />
of Patients, Families, and Providers. Ann Intern<br />
Med. 2000,132: 825-832<br />
11. European Society for Medical Oncology. A good death<br />
for cancer patients: still a dream 2006,17:733-734.<br />
12. Wlody G. Nursing management and organizational ethics<br />
in the intensive care unit. Crit Care Med 2007.35(suppl.):<br />
s29-s35.
Change language