åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
504 Δείκτες κυτταρικού πολλαπλασιασμού, απόπτωσης: Κινάση Θυμιδίνης, Κυτταροκερατίνες<br />
στην G2 και δεν ανιχνεύεται στην M-φάση. Σημειώνεται<br />
ότι υπό κανονικές συνθήκες η dTMP συντίθεται μέσω<br />
μεθυλίωσης της μονοφωσφορικής δεοξυουριδίνης<br />
(dU) από την θυμιδυλική συνθετάση και αρκεί για τις<br />
ανάγκες της επιδιόρθωσης του DNA. 39,40,41<br />
Το γονίδιο της ΤΚ1 έχει κλωνοποιηθεί και η αντίστοιχη<br />
μονομερής πρωτεϊνική της υπομονάδα έχει ΜΒ 25kD.<br />
Το ένζυμο ευρίσκεται υπό ομοδιμερή ή ομοτετραμερή<br />
μορφή. 42 Η ΤΚ1 ευρίσκεται υπό αυστηρή ρύθμιση σε<br />
μεταγραφικό και μετα-μεταγραφικό επίπεδο. Αντίθετα<br />
η έκφραση και δραστικότητα της ΤΚ2 είναι σταθερή και<br />
ανεξάρτητη από τον κυτταρικό κύκλο.<br />
Έχουν ταυτοποιηθεί γονίδια ιο-ειδικών κινασών<br />
θυμιδίνης στους ιούς Herpes simplex, Varicella zoster<br />
και Epstein-Barr. Το γεγονός αυτό εκμεταλλεύονται<br />
ωρισμένα αντι-ιοκά φάρμακα (AZT, acyclovir, ganciclivir).<br />
Σε φυσιολογικά άτομα τα επίπεδα της ΤΚ στον ορό<br />
ή στο πλάσμα είναι πολύ χαμηλά. Όμως θνήσκοντα ή<br />
νεκρά κακοήθη κύτταρα απελευθερώνουν το ένζυμο<br />
στην κυκλοφορία. Γενικά τα επίπεδα της ΤΚ του ορού<br />
αυξάνονται σε νοσήματα που επιδρούν στον μεταβολισμό<br />
του DNA: σε κακοήθη νοσήματα (κυρίως<br />
του αιμοποιητικού), σε μεταβολικές διαταραχές που<br />
παρεμβαίνουν στην de novo σύνθεση του θυμιδυλικού<br />
(κακοήθης αναιμία, θεραπεία με μεθοτρεξάτη) και σε<br />
ωρισμένες ιογενείς λοιμώξεις (πολλοί ιοί επάγουν την<br />
ΤΚ των προσβεβλημένων κυττάρων του ξενιστή).<br />
Η εξέταση ΤΚ σε ορό εμφανίσθηκε στην δεκαετία<br />
του ’60 σαν ραδιοϊσοτοπική, ενώ πρόσφατα αναπτύχθηκε<br />
ένα τεστ dot-blot με ηλεκτροχημειοφωταύγεια<br />
που προσδιορίζει μάζα του ΤΚ1 ορού καθώς και νέα<br />
μέθοδος (συνδυασμός ενζυμικής μεθόδου και ανοσοχημειοφωταύγειας)<br />
που προσδιορίζει ποσοτικά την<br />
δραστικότητα της ΤΚ1 ορού.<br />
Η ΤΚ θεωρείται ισχυρό προγνωστικό εργαλείο για<br />
πολλούς τύπους κακοήθειας. Αύξηση των επιπέδων<br />
της TΚ ορού σχετίζεται με ποικίλες κακοήθειες του<br />
αιμοποιητικού (AML, ALL, MDS, HD, NHL, CLL, MM,<br />
CML, MDS) για τις οποίες χαρακτηρίζεται αξιόλογη<br />
διαγνωστική και προγνωστική παράμετρος. 41a, 41d(III) Τα<br />
επίπεδα της ΤΚ1 στο περιφερικό αίμα φαίνεται πως<br />
είναι χρήσιμος ανεξάρτητος βιοχημικός δείκτης για την<br />
αναγνώριση ασθενών με Non-Hodgkin λέμφωμα (NHL)<br />
που ανήκουν σε υπο-ομάδα με πτωχή ανταπόκριση<br />
στην θεραπεία και που συνεπώς χρειάζονται νέα<br />
θεραπευτική προσέγγιση. 43 Στην χρόνια λεμφοκυτταρική<br />
λευχαιμία (CLL) η ΤΚ προσφέρει προγνωστικές<br />
πληροφορίες ανεξάρτητες του συστήματος διαβάθμισης<br />
Binet. 44 Σημαντική είναι η χρησιμότητά της στην<br />
αντιμετώπιση του μικροκυτταρικού καρκίνου του<br />
πνεύμονα (πρόγνωση έκβασης μεμονωμένων περιστατικών,<br />
πρόβλεψη έκτασης νόσου, επιτήρηση). 41d(III),45<br />
Στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα η ΤΚ1<br />
ορού φαίνεται να έχει προγνωστική αξία και να είναι<br />
αξιόπιστος δείκτης παρακολούθησης μετεγχειρητικά.<br />
46<br />
Αναφορικά με τον καρκίνο προστάτη, ο συνδυασμός<br />
s-ΤΚ με το PSA έχει αναφερθεί ότι μπορεί να διακρίνει<br />
μεταξύ εντοπισμένης νόσου και μετάστασης στο 90%<br />
των μελετηθέντων ασθενών. 41d(III),47 Στον καρκίνο μαστού<br />
υψηλά επίπεδα του δείκτη s-ΤΚ συσχετίζονται<br />
με πρώιμα στάδια μετάστασης. 41d(III), 48 Σε ασθενείς δε<br />
με υποτροπή καρκίνου μαστού τα υψηλά επίπεδα<br />
δραστικότητας της ΤΚ σε κυτοσόλιο (ανεξάρτητα<br />
θετικότητας σε υποδοχείς οιστρογόνων ή προγεστερόνης)<br />
σχετίζονται με κακή αποτελεσματικότητα της<br />
θεραπείας με ταμοξιφαίνη. 49 Τέλος τα αποτελέσματα<br />
πρόσφατης μελέτης υποδηλώνουν ότι η ΤΚ1 ορού<br />
μπορεί μετεγχειρητικά να αποτελέσει αξιόπιστο δείκτη<br />
διάγνωσης και πρόγνωσης σε ασθενείς με καρκίνο<br />
ουροδόχου κύστεως. 50<br />
ΒιβλιογραφIα<br />
1. Jaklevic B and Su TT: Cell turn over: flexible coupling<br />
meets the needs of development. Current Biology 2003,<br />
13: 805-807.<br />
2. Salvioli S, Capri M, Tieri P et al: Different types of cell<br />
death in organismal aging and longevity: status of the<br />
art and possible systems biology approach.Curr Pharm<br />
2008;14(3):226-36.<br />
3. Weinberg RA: a. Chapter 8 pRb and Control of the Cell<br />
Cycle.b. Chapter 9 p53 and Apoptosis: Master Guardian<br />
and Executioner. In: The Biology of Cancer, Weinberg<br />
RA,ed.Garland Science,Taylor&Francis Group, LLC, NY<br />
USA 2007.<br />
4. Colozza M, Azambuja E, Cardoso F et al: Proliferative<br />
markers as prognostic and predictive tools in breast<br />
cancer: where are we now Annals of Oncology 2005;<br />
16:1723-39.<br />
5. Pardee BA: Regulatory Molecular Biology. Cell Cycle<br />
2006; 5(8):846-52.<br />
6. Castedo M, Perfettini JL, Roumier T et al: Cell death by<br />
mitotic catastrophe: a molecular definition. Oncogene<br />
2004; 23(16):2825-37.<br />
7. Mansilla S, Bataller M, Portugal J: Mitotic catastrophe<br />
as a consequence of chemotherapy. Anticancer Agents<br />
Med Chem 2006; 6(6): 589-602.<br />
8. Zanic T: Interaction between cell death and cell proliferation<br />
in cancer. JIFCC 2005;16(2).<br />
9. Kramer G, Erdal H, Mertens H et al: Differentiation<br />
between cell death modes using measurements of<br />
different soluble forms of extracellular cytokeratin 18.<br />
Cancer Res 2004; 64: 1751-1756.<br />
10. Apoptosis. Εύρεση στον δικτυακό τόπο: http://users.<br />
rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/C/Cellular-
Change language