åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, ΤΟΜΟΣ 71, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ, 2009<br />
305<br />
Ο σεβασμός στην αξία του ατόμου δεν έχει την<br />
ίδια βαρύτητα σε όλες τις χώρες. Σε χώρες δυτικής<br />
κουλτούρας όπως οι ΗΠΑ, η Αγγλία, η Αυστραλία ο<br />
σεβασμός στην αξία ατόμου είναι έννοια ιδιαίτερα<br />
σημαντική. Σε ανατολικές χώρες όμως όπως π.χ.<br />
στη Κίνα η έννοια της αξίας και του σεβασμού στο<br />
άτομο είναι υποδεέστερη από αυτήν του συνόλου,<br />
της οικογένειας, της κοινότητας. 16<br />
Το δικαίωμα στον θάνατο με αξιοπρέπεια. Η<br />
αξιοπρέπεια του ατόμου πηγάζει από τη λογική του,<br />
την πνευματική του ακεραιότητα, την ικανότητα της<br />
σύνθεσης των δεδομένων και λήψης λογικών αποφάσεων.<br />
Η ικανότητα αυτή διακρίνει τον άνθρωπο<br />
από τα υπόλοιπα έμβια όντα. Η αξιοπρέπεια στην<br />
περίπτωση αυτή δεν παρέχεται, τη φέρει το ίδιο το<br />
άτομο στις αξίες του, στη δύναμη του μυαλού του,<br />
ανεξαρτήτως αν πεθαίνει σε αναξιοπρεπείς ή μη<br />
συνθήκες. Από την άλλη, ένας άρρωστος μπορεί να<br />
πεθαίνει σε αξιοπρεπείς συνθήκες, αναξιοπρεπώς,<br />
έχοντας χάσει δηλαδή την πνευματική του ικανότητα<br />
και τον έλεγχο του εαυτού του. Το δικαίωμα<br />
στο θάνατο με αξιοπρέπεια σημαίνει ότι οφείλουμε<br />
να προστατεύουμε τη φυσική και ψυχο-πνευματική<br />
ακεραιότητα του αρρώστου, από παράγοντες που<br />
την απειλούν όπως το συνεχές υποφέρειν (suffering)<br />
από συμπτώματα που απαντώνται συχνά, όπως ο<br />
πόνος, η αϋπνία, η κούραση, η κατάθλιψη. Απαιτούνται<br />
εξατομικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις. Επιπλέον<br />
μπορούμε να φροντίσουμε ώστε ο άρρωστος να ζει<br />
κατά το δυνατόν σε αξιοπρεπείς συνθήκες. Μέτρα<br />
που βοηθούν στην διασφάλιση του δικαιώματος για<br />
θάνατο με αξιοπρέπεια είναι:<br />
• η παροχή φροντίδας που προάγει την άνεση του<br />
ασθενούς, η ανακούφιση από συμπτώματα.<br />
• η νοσηλεία σε ήσυχο θάλαμο που επιτρέπει την<br />
ελεύθερη έκφραση συναισθημάτων του ασθενή<br />
και των οικείων του.<br />
• η δυνατότητα ελεύθερου επισκεπτηρίου στα αγαπημένα<br />
πρόσωπα του ασθενή για να μη νοιώθει<br />
μοναξιά και να αισθάνεται ασφάλεια.<br />
• η διατήρηση μόνο των απαραίτητων θεραπευτικών<br />
μέσων και το κλείσιμο όλων των alarms γιατί<br />
αποτελούν πηγή ανησυχίας.<br />
• η δυνατότητα παρουσίας πνευματικού για την<br />
έκφραση των πνευματικών αναζητήσεων<br />
• η δυνατότητα ψυχολογικής υποστήριξης από<br />
ειδικούς<br />
Η διαχείριση των συμπτωμάτων η σωματική ευεξία,<br />
ο σεβασμός στις πνευματικές και ψυχολογικές ανάγκες<br />
του ατόμου αποτελούν ανάγκη και δικαίωμα για τη<br />
εξασφάλιση θανάτου με αξιοπρέπεια. 5,17,18,19<br />
Το δικαίωμα στην ίση και βέλτιστη παροχή φρο-<br />
ντίδας. Κάθε άρρωστος έχει δικαίωμα με βάση την<br />
αρχή της ισότητας, στην δίκαιη παροχή φροντίδας.<br />
Όλοι οι άρρωστοι ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας,<br />
χρώματος, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης κ.λ.<br />
πρέπει να μπορούν να έχουν ίση πρόσβαση σε υπηρεσίες<br />
και να δέχονται την απαιτούμενη φροντίδα.<br />
Συχνά η αποτυχία θεραπείας σε αυτούς τους ασθενείς<br />
βιώνεται ως προσωπική ήττα από τη θεραπευτική<br />
ομάδα, με αποτέλεσμα το αίσθημα της ενοχής και<br />
αποτυχίας, να οδηγεί σε αποφυγή του αρρώστου<br />
και αναβολή των επισκέψεων στο δωμάτιο του. Ο<br />
άνθρωπος όμως εξακολουθεί να ζει και βιώνει αυτήν<br />
την απόρριψη. Η αίσθηση εγκατάλειψης επιτείνει το<br />
αίσθημα του υποφέρειν. 5<br />
Η αποτυχία θεραπείας της νόσου δεν αναιρεί το<br />
δικαίωμα του ασθενούς στην ίση παροχή φροντίδας,<br />
αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να εξακολουθούμε να<br />
επιλέγουμε τις πιο επιθετικές παρεμβάσεις αλλά ότι<br />
το θεραπευτικό πλάνο πρέπει να τροποποιείται και<br />
να ακολουθεί τις ανάγκες του αρρώστου. Το όριο μεταστροφής<br />
του θεραπευτικού πλάνου από τη θεραπεία<br />
διάσωσης, όταν αυτή φαίνεται να είναι μάταιη, προς<br />
στην ανακουφιστική φροντίδα είναι κρίσιμο. Ιδιαίτερα<br />
στις ΜΕΘ όπου είναι περιβάλλον που χρησιμοποιείται<br />
η τεχνολογία σε υψηλό βαθμό, η κλινική εγρήγορση<br />
προκειμένου να γίνει αυτή η μεταστροφή, γλιτώνει<br />
τους ασθενείς από μάταιες θεραπευτικές διαδικασίες<br />
οι οποίες συχνά είναι επώδυνες και ακόμα συμβάλει<br />
στη μείωση του κόστους και στην καλλίτερη διαχείριση<br />
των κρεβατιών της ΜΕΘ όπου συχνά παρατηρείται<br />
έλλειψη. 3,5,8,13<br />
Η διασφάλιση του δικαιώματος στην ίση παροχή<br />
φροντίδας είναι υποχρέωση, σύμφωνα με τον Κώδικα<br />
Ιατρικής Δεοντολογίας Ν3418/28-11-2005(ΦΕΚ Α/287)<br />
στο άρθρο 29 ορίζεται το εξής: «Ο Ιατρός, σε περίπτωση<br />
ανίατης ασθένειας που βρίσκεται στο τελικό στάδιο,<br />
ακόμη κι αν εξαντληθούν όλα τα ιατρικά θεραπευτικά<br />
περιθώρια, οφείλει να φροντίζει για την ανακούφιση<br />
των ψυχοσωματικών πόνων του ασθενή. Του προσφέρει<br />
παρηγορητική αγωγή και συνεργάζεται με τους<br />
οικείους του ασθενή προς αυτή την κατεύθυνση. Σε<br />
κάθε περίπτωση συμπαρίσταται στον ασθενή μέχρι<br />
το τέλος της ζωής του και φροντίζει ώστε να διατηρεί<br />
την αξιοπρέπεια του μέχρι το σημείο αυτό». 13<br />
Το δικαίωμα στην αυτονομία. Κάθε άνθρωπος<br />
είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα. Το δικαίωμα στην<br />
αυτονομία εκφράζει, την δυνατότητα του ατόμου να<br />
επιλέγει ελεύθερα μεταξύ διαφορετικών εναλλακτικών<br />
προτάσεων και να διαμορφώνει τη ζωή του όπως<br />
αυτό επιθυμεί. Επιτρέπει στον άρρωστο να κάνει τις<br />
επιλογές του, να δεχτεί ή να αρνηθεί τις θεραπευτικές<br />
παρεμβάσεις, να πεθάνει στο νοσοκομείο ή στο σπίτι