åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
538 Μεταμοσχεύσεις Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος<br />
Εισαγωγη<br />
Η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων<br />
χρησιμοποιείται ολοένα συχνότερα ως θεραπευτική<br />
μέθοδος για την αντιμετώπιση κληρονομικών ή<br />
επίκτητων αιματολογικών νοσημάτων. Η εφαρμογή<br />
της περιορίζεται όμως από την πιθανότητα ύπαρξης<br />
HLA-συμβατού δότη. Μόνο το 30% των ασθενών, που<br />
έχουν ανάγκη αλλογενούς μεταμόσχευσης, διαθέτει<br />
απόλυτα συμβατό αδελφό δότη. Η ανεύρεση μη συγγενή<br />
δότη με αποδεκτή συμβατότητα από την Παγκόσμια<br />
Δεξαμενή Δοτών Μυελού των Οστών (που περιλαμβάνει<br />
σήμερα πάνω από 10 εκατομμύρια εθελοντές<br />
δότες) είναι δυνατή στο 50-75% των περιπτώσεων,<br />
ανάλογα με την εθνικότητα και τη φυλετική καταγωγή<br />
των ασθενών. Ωστόσο, ο χρόνος που απαιτείται (3-4<br />
μήνες) για την ανεύρεση κατάλληλου και διαθέσιμου<br />
δότη έχει ως αποτέλεσμα να μεταμοσχεύεται τελικά<br />
μόνο το ένα τρίτο από τους ασθενείς, για τους οποίους<br />
γίνεται αναζήτηση δότη. Η πλειονότητα των ασθενών<br />
στερείται της δυνατότητας της μεταμόσχευσης,<br />
λόγω εξέλιξης της νόσου, επιδείνωσης της γενικής<br />
κατάστασης ή θανάτου κατά το χρονικό διάστημα<br />
που μεσολαβεί μέχρι την ανεύρεση του δότη. Το ομφαλοπλακουντιακό<br />
αίμα έχει καταστεί σήμερα η κύρια<br />
εναλλακτική πηγή μοσχεύματος για τους ασθενείς που<br />
χρειάζονται έγκαιρα μεταμόσχευση 1,2 .<br />
Η πρώτη μεταμόσχευση ομφαλοπλακουντιακού<br />
αίματος, που προερχόταν από HLA-συμβατό αδελφό<br />
δότη, έγινε από τη Gluckman και τους συνεργάτες της<br />
το 1989 σε παιδί με βαριά αναιμία Fanconi 3 . Η ίδρυση<br />
Τραπεζών Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος (που σήμερα<br />
διαθέτουν συνολικά 350.000-400.000 μονάδες UCB)<br />
κατέστησε δυνατή την πραγματοποίηση πάνω από<br />
6.000 μεταμοσχεύσεων με ομφαλοπλακουντιακό αίμα<br />
από μη συγγενείς δότες. Το ομφαλοπλακουντιακό αίμα<br />
(ΟΠΑ) χρησιμοποιείται σήμερα σε περισσότερες από<br />
τις μισές μεταμοσχεύσεις σε παιδιά στις Η.Π.Α. και το<br />
ποσοστό στους ενήλικες προσεγγίζει το 20% 2 .<br />
Πλεονεκτήματα του ΟΠΑ<br />
Το ομφαλοπλακουντιακού αίμα ως πηγή μοσχεύματος<br />
παρουσιάζει αξιόλογα πλεονεκτήματα συγκριτικά<br />
με το μυελό των οστών ή το περιφερικό αίμα:<br />
1. άμεση διαθεσιμότητα των κρυοσυντηρημένων και<br />
HLA-τυποποιημένων μονάδων ΟΠΑ,<br />
2. λιγότερο αυστηρά κριτήρια συμβατότητας με<br />
ανεκτές διαφορές ενός ή δύο HLA-A, -B, ή -DR<br />
αντιγόνων,<br />
3. μικρότερη συχνότητα και βαρύτητα οξείας νόσου<br />
μοσχεύματος έναντι ξενιστή (GVHD),<br />
4. χαμηλότερο κίνδυνο μετάδοσης ιών (όπως κυτταρομεγαλοϊού<br />
και ιού Epstein-Barr),<br />
5. συλλογή χωρίς κίνδυνο για τη μητέρα και το νεογνό,<br />
6. καλύτερη αντιπροσώπευση των εθνικών μειονοτήτων<br />
και μεγαλύτερη δεξαμενή σπανίων HLA<br />
απλοτύπων,<br />
7. μικρότερη απώλεια δοτών, γιατί οι αποθηκευμένες<br />
μονάδες ΟΠΑ μπορούν να διατηρηθούν για περισσότερο<br />
χρόνο από το μέσο όρο του χρόνου που<br />
παραμένουν διαθέσιμοι οι εθελοντές στις δεξαμενές<br />
δοτών.<br />
Μειονεκτήματα του ΟΠΑ<br />
Τα κυριότερα μειονεκτήματα που περιορίζουν τη<br />
χρήση του ΟΠΑ είναι:<br />
1. ο χαμηλός αριθμός αρχέγονων αιμοποιητικών<br />
κυττάρων που περιέχονται στις συλλεγόμενες<br />
μονάδες ΟΠΑ, με συνέπεια καθυστέρηση στην<br />
αποκατάσταση της αιμοποιίας και αυξημένο κίνδυνο<br />
ανεπάρκειας μοσχεύματος, ιδίως σε ενήλικες<br />
ασθενείς, και<br />
2. η αδυναμία χορήγησης συμπληρωματικού μοσχεύματος<br />
ή έγχυσης λεμφοκυττάρων δότη (DLI) σε<br />
ασθενείς με ανεπάρκεια μοσχεύματος ή υποτροπή<br />
της νόσου μετά τη μεταμόσχευση.<br />
Κλινική εμπειρία μεταμοσχεύσεων ΟΠΑ<br />
Μεταμοσχεύσεις ΟΠΑ από συγγενείς δότες<br />
Μεταμοσχεύσεις συγγενικού ΟΠΑ έχουν γίνει σχεδόν<br />
αποκλειστικά σε παιδιά. Σε μεταμοσχεύσεις από<br />
απόλυτα ιστοσυμβατό αδελφό δότη, η χρήση ΟΠΑ<br />
είναι εξίσου αποτελεσματική με τη χρήση μυελού των<br />
οστών. Σύμφωνα με συγκριτική μελέτη του Eurocord<br />
και του IBMTR, η μεταμόσχευση ΟΠΑ χαρακτηρίζεται<br />
από βραδύτερη αποκατάσταση των ουδετεροφίλων<br />
και των αιμοπεταλίων και μικρότερη συχνότητα εμφάνισης<br />
οξείας και χρόνιας GVHD σε σχέση με τη<br />
μεταμόσχευση μυελού των οστών. Είναι αξιοσημείωτο<br />
ότι η θνητότητα από υποτροπή, η θνητότητα από<br />
τη μεταμόσχευση και η ολική επιβίωση δεν διέφεραν<br />
μεταξύ των δύο ομάδων 4 . Με βάση αυτά τα αποτελέσματα,<br />
συστήνεται η συλλογή και η κρυοκατάψυξη<br />
του ΟΠΑ στις οικογένειες με παιδί που πάσχει από<br />
κληρονομικό ή αιματολογικό νόσημα 1 .<br />
Μεταμοσχεύσεις μη συγγενικού ΟΠΑ<br />
σε παιδιά<br />
Τα αποτελέσματα διαφόρων μελετών έχουν δείξει
Change language