åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ<br />
340<br />
ΑντιμετΩπιση καρωτιδικΗς νΟσου<br />
Συντονιστής: ΕΙ Διαμαντόπουλος<br />
Εισαγωγή<br />
Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί την<br />
τρίτη αιτία θανάτου, τόσο στις ΗΠΑ και την Ευρώπη<br />
όσο και στην Ελλάδα, καθώς και τη συχνότερη αιτία<br />
αναπηρίας. Το 15-30% των ασθενών εμφανίζει μόνιμη<br />
αναπηρία, ενώ το 20% χρειάζεται νοσηλευτική φροντίδα<br />
έξι μήνες μετά το επεισόδιο (1) .<br />
Πάνω από το 80% των αγγειακών εγκεφαλικών<br />
επεισοδίων (ΑΕΕ) είναι ισχαιμικής αιτιολογίας, ενώ το<br />
10%-20% των εγκεφαλικών εμφράκτων αποδίδεται<br />
στην αθηρωματική νόσο των καρωτίδων. Το γεγονός<br />
ότι οι 200.000 από τις 700.000 περιπτώσεις ΑΕΕ, που<br />
καταγράφονται ετησίως στις ΗΠΑ, οφείλονται σε<br />
υποτροπή της εγκεφαλοαγγειακής νόσου, επιβάλλει<br />
την εφαρμογή μέτρων δευτερογενούς πρόληψης που<br />
αφορούν στους κλασσικούς παράγοντες καρδιαγγειακού<br />
κινδύνου και την αντιμετώπιση της αθηροθρομβωτικής<br />
καρωτιδικής νόσου (1) .<br />
Φαρμακευτική αντιμετώπιση των ασθενών με<br />
ισχαιμικό ΑΕΕ<br />
Η πρωταρχική θεραπευτική προσέγγιση της καρωτιδικής<br />
στένωσης στοχεύει στη σταθεροποίηση ή<br />
αναχαίτιση της εξέλιξης της αθηρωματικής πλάκας με<br />
την τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου. Η αρτηριακή<br />
υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα,<br />
η παχυσαρκία και τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης<br />
συνδέονται στενά με την ανάπτυξη της καρωτιδικής<br />
στένωσης και τον κίνδυνο ισχαιμικού ΑΕΕ.<br />
Η παρέμβαση στις συνήθειες ζωής, όπως η διακοπή<br />
του καπνίσματος, η μείωση του σωματικού βάρους,<br />
η άσκηση και ο περιορισμός του αλκοόλ πρέπει να<br />
αποτελούν τη συνήθη πρακτική στην αντιμετώπιση<br />
των ασθενών με ισαχιμικό ΑΕΕ. Η χορήγηση αναστολέα<br />
του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης για τη<br />
Διευθυντής, Δ΄ Παθολογικού Τμήματος & Αγγειοπαθολογικής Μονάδας<br />
Γ. Ν. Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός», Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου<br />
Αθηνών<br />
ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και στατινών για την<br />
επίτευξη των θεραπευτικών στόχων της NCEP-ATP III<br />
συνιστάται σε όλους του ασθενείς, οι οποίοι ταυτόχρονα<br />
θα πρέπει να βρίσκονται υπό αντιαιμοπεταλιακή<br />
αγωγή, εφόσον δεν υπάρχει αντένδειξη.<br />
Επεμβατική αντιμετώπιση της καρωτιδικής νόσου<br />
Σε ασθενείς με παροδικό ή μόνιμο αγγειακό εγκεφαλικό<br />
επεισόδιο και τεκμηριωμένη καρωτιδική στένωση<br />
πρέπει να εκτιμάται η δυνατότητα επεμβατικής<br />
αντιμετώπισης της στένωσης με ενδαρτηρεκτομή ή<br />
αγγειοπλαστική με ενδοαυλική τοποθέτηση νάρθηκα,<br />
σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες (πίνακας)<br />
(2) .<br />
Ενδαρτηρεκτομή<br />
Η αξία της ενδαρτηρεκτομής σε ασθενείς με συμπτωματική<br />
στένωση των καρωτίδων πάνω από 70%<br />
έχει τεκμηριωθεί από τρεις μεγάλες τυχαιοποιημένες<br />
μελέτες, τη North American Symptomatic Carotid<br />
Endarterectomy Trial (NASCET) (3) , τη European Carotid<br />
Surgery Trial (ECST) (4) και τη Veterans Affairs Cooperative<br />
Study Program (5) .<br />
Στις μελέτες αυτές διαπιστώθηκε εντυπωσιακή<br />
σχετική και απόλυτη μείωση του κινδύνου για ΑΕΕ<br />
στους ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν στη χειρουργική<br />
αντιμετώπιση της καρωτιδικής στένωσης (6) . Στη<br />
NASCET, η διετής συχνότητα ομότιμου ΑΕΕ ήταν 26%<br />
στην ομάδα φαρμακευτικής αντιμετώπισης και 9%<br />
στην ομάδα ενδαρτηρεκτομής, με αποτέλεσμα τη σχετική<br />
μείωση του κινδύνου κατά 65% και την απόλυτη<br />
μείωση κατά 17% (3) .<br />
Η ωφέλεια της ενδαρτηρεκτομής που προέκυψε<br />
στη μελέτη NASCET ήταν σαφώς μικρότερη σε ασθενείς<br />
με μέτριου βαθμού (50%-69%) συμπτωματική<br />
καρωτιδική στένωση (7) , ενώ στην ECST δεν διαπιστώ-