åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
326 Νεότερα σχήματα ινσουλίνης<br />
ΕΙΣΑΓΩΓΗ<br />
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 αποτελεί κλινική<br />
οντότητα που στις μέρες μάς έχει λάβει διαστάσεις<br />
πανδημίας. Συμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα<br />
της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) εώς το<br />
2025 αναμένεται να νοσήσουν περίπου 350.000.000<br />
παγκοσμίως. Στις ΗΠΑ αποτελεί την 6 η αιτία θανάτου 1,<br />
ενώ συνοδεύεται από επιπλοκές που επιβαρύνουν<br />
δραματικά το κόστος περίθαλψης και θεραπείας<br />
των ασθενών. Συμφωνα με τον Polonski και συν. 2 ,<br />
η νόσος είναι πολυπαραγοντικής αιτιολογίας και<br />
χαρακτηρίζεται από παθογενεντική και κλινική ετερογένεια.<br />
Η προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας<br />
των β-κυττάρων του παγκρέατος είναι αυτή όμως<br />
που χαρακτηρίζει ουσιαστικά τη νόσο και εκφράζεται<br />
τόσο με μειωμένη έκκριση ινσουλίνης όσο και αντίσταση<br />
των ιστών στην δράση αυτής. Στους ασθενείς με<br />
ΣΔ τύπου 2 παρατηρείται απουσία πρώτης φάσης<br />
έκκρισης ινσουλίνης, καθυστερημένη και μειονεκτική<br />
έκκριση δευτερης φάσης σε απάντηση γεύματος και<br />
τέλος μεταβολές στις βραδείες αιχμές και ταχείες ώσεις<br />
έκκρισης ινσουλίνης. Η σημαντικότητα της ινσουλίνης<br />
διαπιστώνεται από την πολυσχιδή δράση της σε όλα<br />
τα επίπεδα της μεταβολικής διεργασίας (Πίνακας 1).<br />
Για την διατήρηση της ομοιοστασίας της γλυκόζης<br />
εντός των φυσιολογικών ορίων, βασική προυπόθεση<br />
αποτελεί η παρουσία ινσουλίνης σε τέτοια επίπεδα,<br />
ώστε αφενός να εξασφαλίζει παραγωγή γλυκόζης από<br />
το ήπαρ σύμφωνα με τις ανάγκες του οργανισμού και<br />
αφετέρου να ευοδώνει την κατανάλωσή της από τους<br />
περιφερειακούς ιστούς και ιδαιτέρως από τον λιπώδη<br />
και μυικό ιστό, οι οποίοι κατ΄εξοχήν αποσύρουν και<br />
χρησιμοποιούν τεράστια ποσά γλυκόζης. Η χρήση της<br />
ινσουλινοθεραπείας σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη<br />
τύπου 2 προυποθέτει την γνώση των σκευασμάτων<br />
ινσουλίνης που κυκλοφορούν, τον τρόπο χορήγησης<br />
τους και τις επιπλοκές της ινσουλινοθεραπείας. Τέλος<br />
το πιό σημαντικό είναι να γνωρίζει ο θεράπων ιατρός<br />
και να γνωστοποιεί στον ασθενή τους στόχους και τα<br />
διάφορα σχήματα της ινσουλινοθεραπείας.<br />
ΤΥΠΟΙ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ<br />
Oι διάφορες μορφές της ινσουλίνης διακρίνονται<br />
σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις συμβατικές (ανθρώπινες-βιοσυνθετικές)<br />
και τα ανάλογα ινσουλίνης. Οι<br />
συμβατικές ινσουλίνες χωρίζονται στη σειρά τους σε<br />
αυτές με βραχεία και ενδιάμεση δράση. Τα σκευάσματα<br />
ανθρώπινης ινσουλίνης βραχείας δράσης (Actrapid,<br />
HumulinR) έχουν διαυγές διάλυμα και συνήθως χορηγούνται<br />
15 με 30 λεπτά προ των γευμάτων υποδορίως.<br />
H έναρξη της δράσης τους είναι ταχεία, 30 έως 60<br />
λεπτά μετά την υποδόρια χορήγηση, το μέγιστο της<br />
δράσης είναι 2 με 4 ώρες μετά και η συνολική διάρκεια<br />
φθάνει τις 8 ώρες. H ανθρώπινη ινσουλίνη μπορεί να<br />
έχει ταχύτερη έναρξη και βραχύτερη διάρκεια δράσης.<br />
Όταν χορηγηθεί ενδοφλεβίως η διαλυτή αυτή μορφή<br />
της ινσουλίνης έχει πολύ σύντομο χρόνο ημίσειας ζωής<br />
5 μόνον λεπτών και η δράση της εξαφανίζεται μέσα<br />
σε 30 λεπτά. Xορηγούμενες υποδορίως, οι ινσουλίνες<br />
ενδιάμεσης διάρκειας (Protaphane, Humulin NPH) έχουν<br />
έναρξη δράσης 1-2 ώρες μετά τη χορήγηση, η μέγιστη<br />
δράση τους είναι 4-12 ώρες και η διάρκειά τους περίπου<br />
16-24 ώρες. Δεν χορηγούνται ενδοφλεβίως. Αλλη<br />
κατηγορία αποτελούν οι λεγόμενες διφασικές που<br />
είναι έτοιμα μείγματα σε σταθερά ποσοστά πρόσμιξης<br />
συμβατικών ινσουλινών (ανθρώπινη βιοσυνθετική<br />
διαλυτή και ισοφανική). Πρόκειται για ινσουλίνη η<br />
οποία περιέχει ένα συνδυασμό ταχείας δράσης και<br />
ενδιάμεσης δράσης ινσουλίνη σε συγκεκριμένες αναλογίες.<br />
Αυτά τα προϊόντα μειώνουν στο ελάχιστο<br />
ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Δράσεις της ινσουλίνης στον μεταβολισμό<br />
Ηπαρ<br />
Λιπώδης ιστός<br />
Υδατάνθρακες Λίπος ΠρωτεÀνες<br />
↑ Γλυκόλυσης<br />
↑ Σύνθεσης γλυκογόνου<br />
Αναστολή γλυκογονόλυσης<br />
Αναστολή νεογλυκ-σης<br />
↑ Μεταφοράς γλυκόζης<br />
↑ Μεταφοράς γλυκογόνου<br />
↑ Σύνθεσης γλυκερόλης<br />
↑ Σύνθεσης ΕΛΟ και<br />
τριγλυκ-διων<br />
Αναστολή σύνθεσης ΚΣ<br />
↑ Σύνθεσης ΕΛΟ και<br />
τριγλυκ-διων<br />
Αναστολή λιπόλυσης<br />
↑ Μεταφοράς αμινοξέων<br />
↑ Σύνθεσης λευκωμάτων<br />
Αναστολή της πρωτεόλυσης<br />
↑ Μεταφοράς αμινοξέων<br />
↑ Σύνθεσης λευκωμάτων<br />
Μυικός ιστός<br />
↑ Μεταφοράς γλυκόζης<br />
↑ Σύνθεσης γλυκογόνου<br />
↑ Γλυκόλυσης<br />
-<br />
↑ Μεταφοράς αμινοξέων<br />
↑ Σύνθεσης λευκωμάτων<br />
Αναστολή της πρωτεόλυσης
Change language