åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
åêðáéäåõóçó γ.ν.α.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, ΤΟΜΟΣ 71, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ, 2009<br />
345<br />
xxxxxxxxxxx<br />
xxxxxxxxxxxxxx<br />
xxxxxxxxxxxxxx<br />
Η χρήση των ενδοαυλικών ενδοπροθέσεων για την<br />
αποκατάσταση καρωτιδικών στενώσεων ξεκίνησε στις<br />
ΗΠΑ το 1994 ως μία λιγότερο επεμβατική μέθοδος (15)<br />
η οποία έχει ως πλεονέκτημα την αποφυγή αρκετών<br />
περιεγχειρητικών επιπλοκών της ενδαρτηρεκτομής<br />
(16). Η εισαγωγή το 2000 των εμβολικών συστημάτων<br />
προστασίας κατέστησε το καρωτιδικό stenting μια<br />
ακόμα πιο ασφαλή διαδικασία. Πολλές από τις σοβαρές<br />
νευρολογικές επιπλοκές του καρωτιδικού stenting<br />
οφείλονται σε έμβολα προερχόμενα από αθηρωματικές<br />
πλάκες του αορτικού τόξου ή των καρωτίδων.<br />
Συσκευές οι οποίες συλλαμβάνουν τα εμβολικά υλικά<br />
κατά την τοποθέτηση του stent έχουν σημαντικά<br />
βελτιώσει την ασφάλεια της μεθόδου. (17-21).<br />
Ποιοι όμως ασθενείς είναι κατάλληλοι για να αντιμετωπιστούν<br />
με τη χρήση ενδοαυλικών ενδοπροθέσεων<br />
; Αυτό αποτελεί ερώτημα το οποίο σειρά από<br />
κλινικές τυχαιοποιημένες μελέτες έχουν προσπαθήσει<br />
και προσπαθούν να απαντήσουν. Ένα από τα κύρια<br />
κριτήρια επιλογής αποτελεί ο βαθμός επικινδυνότηκλινικού<br />
ιατρού για την αντιμετώπιση των καρωτιδικών στενώσεων υπό την προϋπόθεση<br />
όμως πως γίνεται ορθή επιλογή ασθενών και ότι η μέθοδος εκτελείται από έμπειρα χέρια σε<br />
κατάλληλα οργανωμένα κέντρα.. Νοσοκ. Χρονικά, 71, Συμπλήρωμα, 344-350, 2009.<br />
Λέξεις κλειδιά: καρωτιδική στένωση, stent, ενδοαυλική αποκατάσταση.<br />
ΕΙΣΑΓΩΓΗ<br />
Στον δυτικό κόσμο το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο<br />
(ΑΕΕ) αποτελεί την πρώτη αιτία νοσηρότητας και την<br />
τρίτη αιτία θανάτου (1). Δύο τρίτα των ΑΕΕ περίπου<br />
οφείλονται στην καρωτική νόσο, ενώ υπάρχει άμεση<br />
συσχέτιση ανάμεσα στον βαθμό των καρωτιδικών στενώσεων<br />
και τον κίνδυνο εμφάνισης ΑΕΕ (2,3). Στένωση<br />
της έσω καρωτίδας αρτηρίας μπορεί να ευθύνεται για<br />
το 10%-20% όλων των ΑΕΕ ή παροδικών ισχαιμικών<br />
επεισοδίων (TIAs), ενώ ο κίνδυνος εμφάνισης ΑΕΕ σε<br />
ασθενείς με ασυμπτωματική στένωση καρωτίδας<br />
είναι περίπου 2% ανά έτος (4). Η ενδαρτηρεκτομή<br />
ως μέθοδος αποκατάστασής των καρωτιδικών στενώσεων<br />
έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική<br />
στην μείωση των ΑΕΕ στους ασθενείς με μέτρια έως<br />
σοβαρού βαθμού συμπωματική καρωτιδική νόσο (2),<br />
αλλά και σε αυτούς με σοβαρή ασυμπτωματική καρωτιδική<br />
στένωση (5) Παρά το ότι η ενδαρτηρεκτομή<br />
των καρωτίδων αρτηριών παραμένει η “gold standard”<br />
μέθοδος αποκατάστασης των καρωτιδικών στενώσεων<br />
τα τελευταία χρόνια η αγγειοπλαστική της καρωτίδας<br />
με τοποθέτηση μεταλλικής ενδοπρόθεσης εφαρμόζεται<br />
ως εναλλακτική θεραπεία (6, 7). Ο στόχος και των δύο<br />
αυτών θεραπευτικών μεθόδων είναι κοινός και αποσκοπεί<br />
στην πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων από<br />
εξωκράνια αίτια, όμως η διαδερμική αγγειοπλαστική<br />
προσφέρεται ως λιγότερο τραυματική τεχνική για την<br />
επίτευξη του ανωτέρω στόχο.<br />
ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΩΤΙΔΙ-<br />
ΚΩΝ ΣΤΕΝΩΣΕΩΝ<br />
Τέσσερις πολύ σημαντικές πολυκεντρικές τυχαιοποιημένες<br />
κλινικές μελέτες οι οποίες ολοκληρώθηκαν<br />
την δεκαετία του 90 επηρέασαν σημαντικά τον τρόπο<br />
αντιμετώπισης της νόσου, η NASCET (North American<br />
Symptomatic Carotid Endarterectomy Trial)(8,9) και η<br />
ECST (European Carotid Surgery Trial) (10, 11) οι οποίες<br />
αφορούσαν σε συμπωματικούς ασθενείς και η ACAS<br />
(Asymptomatic Carotid Atherosclerosis Study)(12) και<br />
ACST (Asymptomatic Carotid Surgery Trial) (13) οι οποίες<br />
περιλάμβαναν ασυμπτωματικούς ασθενείς. Κατέληξαν<br />
στο ότι ενδείκνυται η αποκατάσταση καρωτιδικών<br />
στενώσεων της τάξης του 70-99% σε συμπτωματικούς<br />
ασθενείς ή 50-69% σε συμπωματικούς επιλεγμένους,<br />
ενώ ασυμπτωματικοί ασθενείς με στένωση πάνω από<br />
60% πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά.<br />
Συμφώνα με την AHA (American Heart Association)<br />
έχουν δημιουργηθεί συγκεκριμένα guidelines για την<br />
αποκατάσταση των καρωτιδικών στενέσεων εκ των<br />
οποίων αποδεδειγμένες ενδείξεις αποκατάστασης<br />
καρωτιδικών στενώσεων είναι οι παρακάτω:<br />
Συμπτωματικοί ασθενείς:<br />
1) Ένα ή δύο TIAs τους τελευταίους έξι μήνες με<br />
αγγειογραφική στένωση > 70%<br />
2) Ήπιο ΑΕΕ τους τελευταίους έξι μήνες με αγγειογραφική<br />
στένωση > 70%<br />
3) TIAs ή ήπιο ΑΕΕ τους τελευταίους τρείς μήνες, με<br />
αγγειογραφική στένωση 50-70%<br />
Ασυμπτωματικοί ασθενείς<br />
1) Στένωση διχασμού καρωτίδων > 60% (14)<br />
Οι παραπάνω μελέτες έθεσαν τα κριτήρια επιλογής<br />
των ασθενών που είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για<br />
αποκατάσταση καρωτιδικών βλαβών όχι όμως και τα<br />
κριτήρια επιλογής της κατάλληλης μεθόδου.<br />
ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΟ STENTING
Change language