åêðáéäåõóçó γ.ν.α.

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, ΤΟΜΟΣ 71, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ, 2009
327
ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Επιλογή θέσης για την ένεση ινσουλίνης
τη δυσκολία που προκύπτει για τους ασθενείς όταν
αναμιγνύουν την ινσουλίνη. Τα προϊόντα βγαίνουν σε
αρκετούς διαφορετικούς προαναμεμιγμένους συνδυασμούς
οι οποίοι περιέχουν 30-50% ταχείας δράσης
ινσουλίνη και 70-50% ενδιάμεσης δράσης ινσουλίνη, με
την αναλογία 30% ταχείας δράσης και 70% ενδιάμεσης
δράσης να χρησιμοποιείται συχνότερα. Εχουν έναρξη
δράσης μέσα σε 30 λεπτά, μέγιστη δράση 2-8 ώρες
και διάρκεια περίπου 24 ώρες.
Μετά την ανάπτυξη της βιοτεχνολογίας του ανασυνδυασμένου
DNA οι ερευνητές απέκτησαν την δυνατότητα
παρέμβασης στην δομή των πολυπεπτιδίων και των
πρωτεϊνών. Tα ανάλογα ινσουλίνης προκύπτουν από
τροποποιήσεις του μορίου της ανθρώπινης ινσουλίνης.
Διακρίνονται σε παρατεταμένης (insulin Glargin,
insulin Detemir) και ταχείας δράσης (insulin Lispro,
insulin Aspart, insulin glulisine). Η ινσουλίνη glargine
{Α21(Gly)-B 31,32(Arg) 2,
Lantus, Sanofi-Aventis} είναι το
πρώτο ανάλογο βασικής ινσουλίνης παρατεταμένης
δράσης που παρασκεύαζεται με την τεχνολογία του
ανασυνδυασμένου DNA με την βοήθεια μη παθογόνου
στελέχους του μικροβίου E.Coli. Στο μόριο της ινσουλίνης
glargine υπάρχουν δύο αλλαγες σε σχέση με το
μόριο της ανθρώπινης ινσουλίνης. Η πρώτη αφορά
σε προσθήκη στο C-ακρο της Β αλυσίδας του μορίου
της ινσουλίνης δύο μορίων αργινίνης που είναι θετικά
φορτισμένα. Αυτή η προσθήκη μεταβάλλει το ισοηλεκτρικό
σημείο απο pH 5,4 σε 6,7 κάνοντας το μόριο
της glargine πιο αδιάλυτο στο φυσιολογικό pH του
ανθρώπινου υποδόριου ιστού. Κατά την παρασκευή
της glargine το pH του διαλύματος είναι 4,0. Η δεύτερη
αλλαγή αφορά στην αντικατάσταση στη θέση 21 της
αλυσίδας Α του μορίου της ασπαραγίνης με γλυκίνη,
που σταθεροποιεί ακόμα περισσότερο το μόριο της.
Κατά την ένεση της glargine στο υποδόριο ιστό, όπου
το pH είναι 7,4, προκαλείται καθίζηση του μορίου που
επιβραδύνει την απορρόφηση της και οδηγεί σε παράταση
της δράσης της. Τέλος μία επιπρόσθετη αλλαγή
είναι η προσθήκη ενός επιπλέον μορίου φαινόλης
στο εξαμερές της ινσουλίνης glargine που συμβάλλει
περαιτέρω στη σταθεροποίηση και παράταση της
δράσης. Η δράση της ινσουλίνης γλαργίνης αρχίζει
60 λεπτά μετά την ένεση της, φτάνει στη μέγιστη
ένταση της στις 5 ώρες και διατηρείται τουλάχιστον
24 ώρες 4 . Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι οι
διακυμάνσεις στη δράσης της είναι σχετικά μικρές
και επομένως σε αντίθεση με τις συνήθεις ινσουλίνες
μέσης δράσης δεν υπάρχει αξιόλογη κορύφωσή της 5 .
Μειονέκτημα της είναι η αδυναμία ανάμιξης με άλλες
ινσουλίνες και η αυξημένη συχνότητα ερεθισμού στο
σημείο της ένεσης. Η ινσουλίνη Detemir (levemir,
NovoNordisk) είναι αλλό ένα παράδειγμα ανάλογου
ινσουλίνης παρατεταμένης δράσης. Ο τρόπος παράτασης
της δράσης της βασίζεται στη σύνδεση του
μορίου της ινσουλίνης με μη εστεροποιημένα λιπαρά
οξέα τα οποία συνδέονται με αλβουμίνη. Η σύνδεση
με την αλβουμίνη γίνεται τόσο με ιονικές όσο και με
μη ιονικές αλληλεπιδράσεις. Η ακυλίωση (προσθήκη
μυριστικού οξέως) στο μόριο της ινσουλίνης detemir
γίνεται στη θέση 29 της Β αλυσίδας (λυσίνη), ενώ έχει
απομακρυνθεί το αμινοξύ θρεονίνη στη θέση Β30 6 . Η
ινσουλίνη detemir παρουσιάζει μικρότερη σύνδεση με
τον υποδοχέα της ινσουλίνης και για αυτό χρειάζονται
περισσότερες μονάδες. Η φαρμακοκινετική του
συγκεκριμένου μορίου ινσουλίνης είναι ανάλογη με
αυτή της glargine, αν και θα πρέπει να επισημανθεί ότι
ενίοτε μπορεί να παρατηρηθεί όψιμη αιχμή, φαινόμενο
που είναι δοσοεξαρτώμενο (> 0,6iu/kg), αρκετές δε
φορές χρειάζεται και δεύτερη ένεση για την επίτευξη
24ωρης διάρκειας. Στην μέλετη του Rosenstock et al 7
συγκρινόμενες οι ινσουλίνες glargine και detemir είχαν
εφάμιλλα αποτελέσματα όσον αφορά στον πρωταρχικό
στόχο που ήταν η μείωση της γλυκοζυλιωμένης
αιμοσφαιρίνης (