1PZ2a7xaD

Z
nieukrywaną satysfakcją prezentujemy Czytelnikom
kolejny już tom z serii Poza Krajem,
wydawanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego. Dotychczas w jej ra mach
ukazały się publikacje dokumentujące ważkie kolekcje
poloników w zbiorach archiwalnych, bibliotecznych i muzealnych,
jak również katalogi cmentarzy znajdujących się
współcześnie poza granicami Rzeczypospolitej. Katedra
ormiańska we Lwowie w latach 1902–1938. Przemiany architektoniczne
i dekoracja wnętrza stanowi próbę rozszerzenia
spektrum serii o szczególnie cenne zabytki związane
z dzie jami i kulturą Polski. Monografia autorstwa Pani
Joanny Wolańskiej przybliży wszystkim zainteresowanym
jeden z najoryginalniejszych kościołów w skali całej Europy
– katedrę ormiańską pw. Wniebowzięcia NMP we
Lwowie.
W swojej pracy Autorka wnikliwie omówiła przebieg
zakrojonego na szeroką skalę odnowienia katedry, rozpoczętego
z inicjatywy arcybiskupa Józefa Teodorowicza
i realizowanego z rozmachem za jego episkopatu w latach
1902–1938. W tym okresie, pochodząca z wieku XIV
lwowska katedra ormiańska przeszła kompleksową renowację,
której rezultatem było usunięcie historycznych nawarstwień
i przywrócenie budowli jej cech ormiańskich.
Restauracja i konserwacja świątyni, podjęte, wydawałoby
się, z całkiem pragmatycznych względów: chęci ratowa nia
niszczejącego zabytku, były w istocie przemyślaną i pla nową
akcją zmierzającą do gruntownej rearmenizacji katedry:
uwydatnienia swoistych cech architektury ormiańskiej
obecnych w lwowskiej świątyni, a w konsekwencji – przypomnienia
o odrębności etnicznej żyjących we Lwowie
od kilku stuleci i silnie już zasymilowanych Ormian.
Miło mi podziękować Autorce książki, Pani Doktor
Joannie Wolańskiej, za trud włożony w przygotowanie
tak erudycyjnego i wartościowego studium, które zain tere
su je, o czym jestem przekonany, szerokie grono Czytelników.
Szczególną wdzięczność pragnę wyrazić Ojcu Tadeo -
so wi Keworkianowi, proboszczowi kościoła katedralnego
pw. Wniebowzięcia NMP Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego
– obecnemu użytkownikowi lwowskiej świą tyni.
Przybywający do Lwowa polscy naukowcy czy konserwatorzy
dzieł sztuki od lat spotykają się z życzliwością samego
Ojca Tadeosa oraz licznych innych przedstawicieli
współczesnej społeczności lwowskich Ormian – godnych
spadkobierców przeszło siedmiowiekowej obecności tej
nacji w Grodzie nad Pełtwią.
Jacek MILER
Dyrektor
Departamentu Dziedzictwa Kulturowego
w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego
9