1PZ2a7xaD

chrześcijańską, m.in. właśnie w widzeniach i osobie Anny
Kathariny Emmerich.
* * *
Malowidła pokrywające południową ścianę nawy nie stanowią
zespołu zwartego ani koherentnego pod względem
ikonografii. W całość może spiąć je tylko stwier dzenie, że
odnoszą się do okresu „historii świętej” sprzed Wcielenia.
Trudno też mówić o konkretnym układzie czy okre
ś lonym kierunku ich odczytywania, nie da się bowiem
wyróżnić w nich logicznego ciągu chronologicznego. Wydaje
się zresztą, że poszukiwania takich prawidłowości są
bezcelowe, gdyż zespół ma wymowę wybitnie symboliczną,
nie fabularną.
Cykl Czternastu Wspomożycieli
Naprzeciw ściany południowej, wypełnionej ilustracjami
wydarzeń zapowiadających przyjście Chrystusa, po stronie
północnej znajduje się poczet świętych Czternastu Wspomożycieli,
wzbogacony postacią św. Odilona, nie notowanego
zwykle w ich gronie 251 . Tak jak strona południowa
zawiera skomplikowane treści teologiczne, spiętrzone jesz
cze w nakładających się i wzajemnie przenikających
warst wach przedstawień o ikonografii pozostawiającej szerokie
pole do ich symbolicznej interpretacji, tak sceny na
ścianie północnej są jasne i czytelne już na pierwszy rzut
oka, nawet dla odbiorcy nieposiadającego przygotowania
teologiczno-historycznego. Wyobrażają Czternastu Wspomo
ży cieli, czyli najpotrzebniejszych świętych, popularnych
szczególnie w pobożności ludowej i od wieków wzywanych
w różnych potrzebach 252 . Postaci tych świętych to zarazem
ilustracje ulubionej przez Rosena Złotej legendy, i tak
jak ona – napisana językiem zrozumiałym dla każdego –
są dostępne nawet dla niewykształconych odbiorców.
Na klasyczny zestaw Czternastu Wspomożycieli składają
się: trzej święci biskupi (Dionizy, Erazm, Błażej), trzy
święte dziewice (Barbara, Małgorzata i Katarzyna), trzej
święci rycerze (Jerzy, Achacy, Eustachy), święty lekarz –
Pantaleon; święty pustelnik – Idzi, święty diakon – Cyriak,
święty młodzian – Wit, oraz święty olbrzym – Krzysztof 253 .
Taki właśnie zestaw Wspomożycieli prezentują malowi -
dła północnej ściany nawy katedry ormiańskiej. Obecność
św. Odi lona jest w tym gronie zupełnie wyjątkowa (i, naturalnie,
„nadliczbowa”), bez precedensu w ikonografii kościelnej.
O włączeniu tej postaci do zespołu malowideł
w katedrze zadecydowały najpewniej specyficzne okoliczności
zamówienia.
Ikonografia wspomnianych świętych – wszystkich,
z wy jątkiem św. Odilona – jest zupełnie tradycyjna. Także
roz mieszczenie postaci nie wydaje się podyktowane jakimkolwiek
głębszym zamysłem, może poza względami
kompozycyjnymi i subiektywnymi upodobaniami artysty.
W związku z tym, przy omawianiu tej części dekoracji,
najwięcej uwagi zostanie poświęcone scenie ze św. Odilonem,
a pozostałe malowidła – jako niewymagające głębszej
analizy – zostaną jedynie zasygnalizowane w opisie.
Nie świadczy to bynajmniej o ich niższej ocenie ani próbie
ich zdeprecjonowania na tle innych scen w zespole, nie
wydaje się jednak, by zasadne było w tym miejscu szczegółowe
opisywanie szeroko znanej, a potraktowanej tu zupełnie
kanonicznie ikonografii świętych Wspomożycieli.
Św. Katarzyna Aleksandryjska
Omawianie obrazów na ścianie północnej zostanie rozpoczęte
– podobnie jak w przypadku malowideł naprzeciw ko
nich – od zachodu. W pierwszym, a zarazem najwęższym
przę śle (N I) znajduje się tylko jedna scena, ponad oknem
236. Katedra ormiańska we Lwowie, widok
malowideł na ścianie płn. (przęsło N I)
253