1PZ2a7xaD

Przypisy – Część II
132
M. K u n o w s k a - P o r ę bna, S. Sawicki, Lublin 1976
Ibidem, s. 114.
(= KUL, Zakład Badań nad Literaturą Religijną, 5), s. 293.
133 Ibidem.
123 Landy, Wosiek,op. cit., s. 100.
124 Słownik biograficzny…, s. 293.
125 „Dla Wydawnictwa KSK projektowała ilustracje i układy
graficzne książek, przejmując to zajęcie po Franciszku Siedleckim,
prezesie Związku Artystów Grafików, współpracującym z wydawnictwem
w początkach jego istnienia”, Słownik biograficz -
ny…, s. 331.
126 Ibidem, s. 375.
127 Ibidem, s. 381.
128 B. Cywiń ski, Rodowody niepokornych, Paris 1985,
s. 370–371.
129 Na rysunku Rosena cytat został podany niedokładnie;
za miast „verbum Dei” widnieje tam „verbum Domini”.
130 Zob. É. M â l e, L’ Art religieux de la fin du moyen âge en
France. Étude sur l’ iconographie du moyen âge et sur ses sources
d’ inspiration, Paris 1922, s. 110–117.
131 Ibidem, il. 61 na s. 115 oraz. s. 114.
134 J. de R o s e n, The Altar, „Triumph”, vol. 3, 1968, no. 11,
s. 26–29; i d e m, The New Iconoclasm, ibidem, vol. 4, 1969, no. 6,
s. 26–28; i d e m, The Ungilded Legend, ibidem, no. 10, s. 21–23, 40;
idem,A Requiem for the Bells, ibidem, no. 11, s. 33–36; i d e m,
The Concealed Substance, ibidem, vol. 5, 1970, no. 7, s. 20–23, 38;
idem,The Crucifix, ibidem, vol. 7, 1972, no. 2, s. 38–41.
135 Who’ s Who in American Art, ed. D. B. G i l b e r t, New
York 1959, s. 145, oraz Who was Who in American Art 1564–1975.
400 Years of Artists in America, ed. P. H. F a l k, t. 1, Madison, CT
1999, s. 895–896.
136 Na temat życia i twórczości malarza w USA, zob. J o r -
d a n o w s k i 1988, s. 148–152, oraz artykuły w specjalnym wydaniu
pisma „Sodalis Polonia” poświęconym Rosenowi z okazji
50-lecia pracy artystycznej: ks. Z. P e s z k o w s k i, Arystokracie
ducha – mistrzowi Janowi de Rosen, „Sodalis Polonia”, t. 56, 1976,
nr 2 (luty), s. 33–37; ks. W. J a s i ń ski, Złoty jubileusz artystycznej
twórczości Jana Henryka de Rosen, ibidem, s. 38–41; i d e m,
Kazanie wygłoszone z okazji Złotego Jubileuszu artysty malarza Ja -
na Henryka de Rosen, ibidem, s. 42–46.
Część III
1 Ostatni znany list ormiańskiej Kurii biskupiej do Mehoffera
pochodzi jednak z roku 1920 (por. przyp. 353 w cz. I).
2 Być może witraże powstały w czasie, gdy malarz czekał
na przygotowanie ścian; jednak jest też możliwe, że wyprawienie
ścian i malowanie opóźniło się, gdyż artysta był zajęty projekto
waniem witraży. Brak jest danych, by ustalić to na pewno.
Wiadomo jedynie, że w roku 1926, gdy gotowe były już wszystkie
malowidła na południowej ścianie nawy, informowano, że:
„Wkrótce wyjdą z fabryki Białkowskiego w Warszawie dostosowane
do całości powyższych malowideł trzy witraże” (D. K a -
j e t a n o w i c z, Katedra ormiańska i jej otoczenie (przewodnik),
Lwów 1926, s. 10) – co zdaje się potwierdzeniem faktu, że
w pierwszej kolejności musiały powstać projekty witraży.
3 Sz. Ś wią t e k, Z prac nad słownikiem firm witrażowych
w Polsce w XX wieku [w:] Dziedzictwo polskiej sztuki witrażowej,
Kraków 2000, s. 191. Założona w roku 1913 firma witrażownicza
Franciszka Białkowskiego (1871–1928), z wykształcenia mala rza,
„cieszyła się ogólnem uznaniem”, realizowała m.in. projekty Wyspiańskiego
i Mehoffera, zob. Życiorysy artystów zmarłych w 1928
roku, Spraw. TZSP za r. 1928, Warszawa 1929. W roku 1931 wytwórnia
ta wykonała jeszcze jeden witraż według projektu Rosena,
przeznaczony do (nieistniejącego) baptysterium lwowskiego
kościoła pw. św. Marii Magdaleny (zachowany w zbio rach Lwowskiej
Galerii Sztuki, zob. Art Déco у Львові, nr kat. VII/34, s. 33,
nr inw. Рз-121. ЛГМ, il. na s. 95).
4 Odkrycia dokonano w styczniu roku 2001, po przekazaniu
budynku katedry (zajmowanego wcześniej przez magazyn
lwowskiego Muzeum Narodowego) gminie ormiańskiej – Ormiańskie
mu Kościołowi Apostolskiemu. W lwowskim piśmie
„Ha łyćka Brama” ukazało się kilka artykułów na ten temat: I. Сьомоч
к ін, Сенсація зі знаком «+». Реставруються вітражі
Вір менського собору, „Галицька Брама”, 2002, nr 4–6 (88–90),
s. 14–16; Р. Гри м алюк, Іконографія вітражів Вірменської
церкви, ibidem, s. 20–22 (co ciekawe, autorka nie uwzględniła
tego zespołu w swojej monografii witraży lwowskich przełomu
XIX–XX wieku, mimo że zakres chronologiczny książki obejmuje,
przykładowo, witraże Petra Chołodnego w cerkwi Uspieńskiej,
z roku 1936, por. e a d e m, Вітражі Львова кінця XIX – по -
чат ку XX століття, Львів 2004). W roku 2005 jeden z witraży
– Św. Paweł – został umieszczony w oknie w południowym
ramieniu transeptu. Konserwację górnej kwatery witraża przeprowadził
mgr Arkadiusz Maciej w ramach pracy dyplomowej;
resztę odnowił i częściowo zrekonstruował lwowski konserwator
Anatolij Czobitko. Ten ostatni w roku 2006 przeprowadził
konserwację kolejnego witraża – ze scenami z życia św. Jana
Chrzciciela – który został umieszczony w środkowym przęśle
ściany płn., choć pierwotnie był przeznaczony dla pierwszego od
wschodu okna w ścianie płd. [il. 226 c]. Planowana jest rekonstrukcja
dalszych przeszkleń.
5 Niepublikowane studium na temat ikonografii witraży katedry
ormiańskiej, autorstwa Heleny M a ł kiewiczówny,
zostało włączone jako rozdział 5 do pracy dyplomowej A. M a-
c i e j a, „Problemy konserwatorskie witraży projektu J. H. Rosena
z katedry ormiańskiej p.w. Wniebowzięcia NMP we Lwowie.
Próba ich rozwiązania na przykładzie konserwacji górnej kwatery
witraża Św. Pawła z zastosowaniem współczesnych klejów
syn tetycznych” (Praca dyplomowa wykonana pod kierunkiem
dr. Pawła Karaszkiewicza, Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł
Sztuki na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie), Kraków 2004,
s. 28–80. W dalszym ciągu pracy będę się odwoływać do zawartych
tam ustaleń autorki.
6 Wydany w roku 1926 przewodnik po katedrze informował,
że „Malowanie lewej [tzn. płn.] strony nawy dopiero zaczęte”,
K aj e t a n o w i c z, Katedra… 1926, s. 10; z kolei daty
1925–1927 dla wykonania malowideł w nawie podaje drugie
wydanie cytowanego przewodnika (i d e m, Katedra…, Lwów
1930, s. 17).
356